بایگانی بخش اندیشه



رسائل اخوان صفا

روش تأویلی اخوان‌الصفا

احمد علوی – قصد این مقاله بیان مختصری درباره بنیادهای بینشی "اخوان‌الصفا" و تأثیر آن بر تأویل‌های دینی این گروه است.

گونه‌های قوم‌گرایی

جویا آروین − دیدگاه‌های چندی در میان ایرانیان هست که همه با عنوان قوم‌گرایی شناخته می‌شوند. این نوشته درباره تفکیک انواع قوم‌‌گرایی است.

نمودهای کُنشی یک انقلاب بی‌کُنش

محمدرضا نیکفر – در ایران چه می‌گذرد؟ آیا یک انقلاب تازه آغاز شده است؟ بررسی‌ای فراتر از خبرهای روز.

آزادی دینی در پرتو آمار

رضا جاسکی − در این مقاله تمرکز اصلی بر مسئله ازادی‌های دینی است که خود بخشی از ازادی‌های مدنی محسوب می‌شود. بدون آزادی همه‌جانبه نمی‌توان از آزادی دینی سخن گفت.

ترجمه نزد والتر بنیامین

سیاوش مسلمی − یکی از نتایجی که می‌توان از رویکرد بنیامین به ترجمه اخذ کرد، ضرورتِ بازترجمه است تا از این رهگذر، متن اصلی کماکان زنده باقی بماند.

هیوم بر بسترِ مرگ

دنیس راسموسن − اکنون همه دوست داریم بدانیم کافرِ رسوایی چون او چگونه با پایان روبه‌رو می‌شود. آیا پشیمانی از خود نشان می‌دهد یا شاید حتا شکاکیتش را پس می‌گیرد؟

آیا ملی‌گرایی لیبرال ناممکن است؟ نقدی بر موضع نیکفر دربابِ “سیاست هویت”

میثم بادامچی - محمدرضا نیکفر اخیراَ با سه مقاله به نقد سیاست‌ورزی هویتی پرداخته است. در این نوشتار برآنم نظر خودم را در مورد برخی جنبه‌های نقد نیکفر بر ملی‌گرایی و هویت‌طلبی بیان کنم.

تن زدن از حق‌خواهی؛ نمونه زنان در گرینلند

عباس مؤدب − زن گرینلندی برابری حقوق نمی‌خواهد. به احتمال زیاد از این سخن تعجب می‌کنید. مشاهدات بالینی من در گرینلند الهام‌بخش من برای نوشتن این مقاله بوده است.

خطر سیاست هویتی تعصب‌آمیز قومی و مذهبی و ملی

اکبر گنجی − بر بستر بحران های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، هویت طلبی قومی و مذهبی و ملی به یکی از شکاف های اجتماعی فعال جهانی تبدیل شده است.

ترجمه از نظر شلایرماخر

سیاوش مسلمی – تئوری ترجمه شلایرماخر در رساله «درباره روش‌های مختلف ترجمه کردن» بیان شده است. مسئله او این است که چگونه می‌توان روح زبان مبدأ را به ترجمه در آورد.

چرا وعده‌ کمونیسم اسلامی محقق نشد؟

برای دوران کوتاهی پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷، به نظر می‌رسید که ممکن است انقلاب در روسیه زیر بیرق مشترک کمونیسم و اسلام در مناطق گسترده‌ای از جهان ادامه و گسترش یابد.

روایت لیوتار از آشویتس در کتاب تعارض

ملیحه حسینی – در این مقاله ابتدا به ساختار کتاب "تعارض" و مفهوم کانونی آن، سپس به ارتباط تعارض به مثابه ظلم با آشویتس به مثابه نمادهولوکاست می‌پردازم.

در سرزمین محکومان: قانون اساسی و مسئله اقلیت‌ها

مهتاب دهقان، امین درودگر – برای تحلیل موضوعی چون قضیه "سپنتا نیکنام" نیز باید به لحظه تأسیس «جمهوری اسلامی» و از جمله گفتار بنیانگذار آن رجوع کرد.

زبان و ترجمه نزد لئو وایسگربر

سیاوش مسلمی − وایسگربر این پرسش را مطرح می‌کند و به آن پاسخ می‌دهد که زبان چگونه می‌تواند واقعیت را خلق کند یعنی زبان چگونه می‌تواند داده‌های مشاهده پذیر و واقعی را نظم دهد.

تناقض رهایی و سازماندهی؛ انقلاب اکتبر در صد سالگی

محمدرفیع محمودیان – چرا در پی انقلاب اکتبر آرمان رهایی تحقق نیافت؟ این مقاله تناقض منطق رهایی با منطق سازماندهی را بررسی می‌کند، نکته‌ای که رد آن را در آثار مارکس هم می‌یابیم.

سی مرغ و سیمرغ − پشت پرده‌ی موفقیت یک قصه

جواد موسوی خوزستانی – چه فاصله‌ای وجود دارد میان سیمرغ در شاهنامه و سیمرغ عطار؟ چگونه سیمرغ جلوه این−جهانی‌اش را از دست می‌دهد و رمزآلود و بی‌نشان می‌گردد؟

در باره‌ی آناباسیس

این مقاله درس‌گفتار هشتم کتابی است از اَلَن بدیو، فیلسوف معاصر فرانسوی، با عنوان «قرن بیستم». آناباسیس نام شناخته‌شده‌ترین اثر تاریخی گزنفون، تاریخ‌نگار یونان باستان است.