بایگانی بخش تاریخ و یاد



خاطره زندان، علیه فراموشی ــ طرح: زمانه

شرط دادخواهی: بازیابی تاریخ

محمدرضا نیکفر –گفتاری درباره‌ی پویشِ یاد و اینکه چگونه خاطره تابع وضع و حال کسانی است که یادآوری می‌کنند. موضوعِ بررسی، ادراک زمان و تغییر گفتمان است. بررسی انتقادی روایت غالب موجود کمک می‌کند در اندیشه‌ی یک روایت بدیل باشیم.

نام همه عاشقان آن سال اسماعیل بود

مقاله‌ای از امید بهرنگ که به یاد محمد اسماعیل رودگریان که در بهمن ۱۳۶۱ در زیر شکنجه کشته شد، نوشته شده است.

۱۰۰ سالگی انجمن قلم آلمان: انجمن نویسندگان تا چه حد می‌تواند سیاسی باشد؟

انجمن قلم یا «مرکز قلم» (PEN) آلمان، که به‌عنوان کانون نویسندگان این کشور شناخته می‌شود از آزادی بیان حمایت می‌کند. این پرسش که تا چه اندازه حضور سیاست در این انجمن مجاز است همواره مطرح...

انقلاب کبیر فرانسه، میراث چپ

ف. دشتی – این تابلو، فتح زندان باستیل را تصویر می‌کند. این واقعه بازتاب جهانی یافت و الهام‌بخش شد. هنوز الهام‌بخش است. مقاله‌ای درباره‌ی الهام‌بخشی انقلاب کبیر فرانسه.

انتخابات ۸ تیر: از سفر خاتمی در سال ۷۸ به فرانسه چه می‌آموزیم؟

حسین نوش‌آذر - سید محمد خاتمی اعلام کرده است که اگر پیشنهادهای جبهه اصلاحات تحقق یابد در انتخابات چهاردهم شرکت می‌کند. آیا می‌توان به رقابت‌های درون‌جناحی دل بست یا اصولاً «نظام» از عهده حل مطالبات...

نقش محمد مخبر در سرکوب خونین دانشگاه جندی‌شاپور اهواز

حسین نوش‌آذر – دو تن از دانشجویان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز شهادت می‌دهند که محمد مخبر جلودار صف قمه‌کشانی بود که در سال ۵۹ به دانشگاه جندی‌شاپور حمله کردند. یک تن از شاهدان تأیید می‌کند که...

درس‌هایی از انقلاب‌‌های ۱۸۴۸

ف. دشتی – انقلا‌ب‌های ۱۸۴۸ در اروپا از دو نظر اهمیت ویژه‌ای دارند: به خاطر تأثیری که بر اروپا و از آن طریق بر جهان گذاشتند و همچنین به‌خاطر درس‌هایی که برای نیروهای انقلابی در...

دیدارهایی با بکتاش آبتین

پرستو فروهر، هنرمند نام‌آشنا و از شخصیت‌های فرهنگی و اجتماعی دادخواه نیز در برنامه نکوداشت بکتاش آبتین خاطرات دیدار با این شاعر از دست رفته را از یک منظر شخصی روایت کرد با این هدف...

بزرگداشت بکتاش آبتین و معرفی هفتمین مجموعه شعر او

الاهه نجفی - خانه فرهنگ‌ها در شهر ماینس آلمان میزبان مسعود مافان، پرستو فروهر، اسد سیف، احمد خلفانی و داریوش معمار بود. سخنرانان در این برنامه تصویر روشنی از شعر آبتین و ابعاد تلاش او...

داریوش آشوری، از زبانِ باز تا زبان‌باز

زهرا موسوی ــ داریوش آشوری به ما می‌آموزاند که با واژگونی معانی در متن زبانی می‌توان موقعیت فرودستی تاریخی را به چیرگی بدل کرد. نه به معنای فرادستی سلسله‌مراتبی و بازتولید وضعیت جاری، بلکه به...

دولت حزب‌اللهی و ممنوعیت پخش سریال حشاشین در ایران

الاهه نجفی – ابتدا پخش مجموعه تلویزیونی حشاشین در سکوهای شبکه‌های خانگی ممنوع اعلام شد، سپس رئیس سازمان سینمایی دستور داد که کلیه آثار سینمایی خارجی که در پلتفرم‌های مختلف عرضه می‌شوند، باید به...

مارکس؛ اثبات قاعده از طریق استثنا

امید بهرنگ در این مقاله در زادروز تولد کارل مارکس به اهمیت تاریخی کتاب هجدهم برومر لوئی بوناپارت می‌پردازد.

دانشمندان می‌گویند با هوش مصنوعی، محل دقیق دفن افلاطون را کشف کرده‌اند

پژوهشگران ایتالیایی توانستند با بهره‌گیری از هوش مصنوعی یک پاپیروس باستانی را که شامل جزئیات مربوط به محل دفن افلاطون، فیلسوف یونانی بود رمزگشایی کنند. محققان به این پی بردند که افلاطون در باغی که...

یک سخنرانی کمتر شنیده‌شده: محمد مختاری درباره شاهنامه

محمد مختاری، شاعر و نویسنده و پژوهشگر، در پاییز ۱۳۷۴ در ایالات متحده درباره شاهنامه و شیوه‌ی مطالعه و تحقیق آن سخنرانی کرد. متن پیش‌رو عیناً از فایل صوتی برجای‌مانده از سخنرانی او پیاده‌سازی شده...

شبکه مخفی مزدکیان در رمان تاریخی «داو»

نه احضار گذشته به امروز و نه غوطه‌ور شدن در گذشته‌ی تباه شده. حسین حضرتی در رمان «داو» می‌خواهد آنچه را که تاریخ نمی‌تواند بیان کند، مقابل ما قرار دهد. رمان او در زمان...

«آزادی یک تقلای همیشگی است»: آنجلا دیویس چگونه از پرونده‌سازی اف‌بی‌آی برای اعدامش نجات یافت؟

رامتین شهرزاد - آنجلا دیویس که در هشتاد سالگی‌اش نمادی از تفکر و فلسفه چپ‌گراست، ممکن بود در جوانی‌اش اعدام شده باشد. این مقاله نگاهی دارد به سازماندهی جنبشی که به آزادی او منجر شد.

قهرمانان دیروز، دشمنان امروز: روابط ایران و آمریکا در گستره دو قرن

فرشته نزاکتی - در کتاب «از قهرمان تا گروگان» فیروزه کاشانی ثابت با ردیابی روابط ایران و آمریکا در طول دو قرن متلاطم به این نتیجه می‌رسد رابطه بین دو کشور نه فقط به دلیل...