بایگانی بخش اندیشه



Marcel Proust 1871 – 1922

مارسل پروست و مسئله زمان

احمد خلفانی − پروست به جای اینکه زمان را در اختیار حال یا آینده قرار دهد، زمان‌های حال و آینده را در بست خرج گذشته می‌کند و زمانی به دست می‌آورد که هیچ‌وقت نمی‌گذرد.

تزهای مارتین لوتر و آغاز جنبش دین‌پیرایی

این مقاله که به مناسبت پانصدمین سالگرد رفورماسیون ترجمه شده، به سیر فکری لوتر، زمینه اجتماعی-سیاسی اندیشه‌‌های او و تأثیر اصلاح دینی بر آلمان و اروپا می‌پردازد.

فلسفه‌ گردشگری

فلسفه‌ی گردشگری از شاخه‌های بسیار نوپدید در فلسفه است. از آنجا که گردشگری راهی برای ارتباط، گفت‌وگو، شناخت و آشنایی است، سویه‌های فلسفیِ مهمی دارد

سیاست دادخواست: نمونه زنان و جنبش ضدبرده‌داری در آمریکای قرن نوزدهم

امین درودگر − معرفی کتاب «امضاهای شهروندی: دادخواست‌نویسی، ضدبرده‌داری و هویت سیاسی زنان». نکته مهم: حق با مبارزه به دست می‌آید. داد حاصل دادخواهی است.

رویکرد لوتر به ترجمه

سیاوش مسلمی− ترجمه، فرهنگ ساز است. در این مقاله بر آنم نشان دهم که به کدام معنا ترجمه‌ی لوتر از کتاب مقدس، فرهنگ ساز بود و نگاه و رویکرد لوتر به ترجمه چیست.

لحظه فدرال – در کردستان و در اروپا

مهتاب دهقان − دو رویکرد متفاوت: اگر تغییر در کنفدراسیون شمال سوریه برپایه ابتکار عمل مردمی است، تغییر در کردستان عراق به ابتکار عمل حاکمان انجام می‌شود.

میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی و مسئله زبان

جویا آروین − در این جستار نگاهی به روشِ ادیب‌سلطانی می‌اندازم و آن را در بستری گسترده‌تر در پیوند با اصلاح‌گری در جامعه بررسی می‌کنم.

مردم و ملت

محمدرضا نیکفر – این مقاله در ادامه مقاله "ناسیونالیسم، فدرالیسم و حق تعیین سرنوشت" است و در آن به تحریف خودفرمانی مردمی در گفتمان ناسیونالیستی پرداخته می‌شود.

روان‌کاوی و فاشیسم: از فروید تا اریش فروم

علی شریعت کاشانی − در این نوشته به آن‌چه که به «روان‌کاوی فاشیسم» مربوط می‌شود نظری می‌افکنیم، و بدین منظور به بررسی نظریات ویلهلم رایش و اریش فروم می‌پردازیم.

پرسش درباره کمونیسم صد سال پس از انقلاب اکتبر

آنتونیو نگری، فیلسوف ایتالیایی توضیح می‌دهد: کمونیست بودن در دوران نولیبرالیسم و در زمانه سلطه سرمایه‌داری بر همه عرصه‌های زندگی، چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

روشنفکری دینی، پروژه‌ای ناتمام

حمیدرضا یزدانی − آیا می‌توان مرزی را بین اصلاح و دین‌سازی تعیین کرد، و مهم تر اینکه آیا می‌توان معیاری و سنجه‌ای برای تعیین این مرز مشخص نمود؟

ناسیونالیسم؛ گامی به سوی دمکراسی و توزیع متوازن قدرت

ساسان امجدی – این مقاله در نقد دیدگاه محمدرضا نیکفر در نوشته‌ای از او است که با عنوان «ناسیونالیسم، فدرالیسم و حق تعیین سرنوشت- بررسی انتقادی» منتشر شده است.

هنر، نمایش و سالن تئاتر نان شب نمی‌شود/ می‌شود؟

زینب اسکندری − در جامعه به هر اندازه دست و بال فرهنگ بازتر و بازار هنر پر رونق تر باشند، مطالبات و دیدگاههای غالب مردم قابلیت انعکاس یافتن را بیشتر پیدا می کند.

دین، ملی‌گرایی و عرصه‌ی بین‌الملل

مونیکا تافت − وقتی کنشگران دینی در سراسر جهان به صحنه می‌آیند، سیاست‌گذاران و دانشگاهیان می‌کوشند دریابند چرا دین چنان مهم شده و ظهور آن چه پی‌آیندهایی دارد.

پسا-اسلام گرایی و پسا-سکولاریسم در ایران معاصر

سروش دباغ − هر چه پیشتر می‌رویم، سکولاریسمی که با پسااسلام‌گرایی تعریف می‌شود، قائلان بیشتری در جامعۀ ایران پیدا می‌کند و بروز و ظهور بیشتری می‌یابد.

ژئوپلیتیک فرقه‌ای شدن در خاورمیانه

فرقه‌گرایی تبدیل به روایتی سرراست و بدون زحمت برای توضیح تمام مسائل خاورمیانه شده است؛ دنی پوستل و نادر هاشمی در کتاب جدیدشان این روایت را به چالش می‌کشند.

سکولاریسم – ملاحظاتی نظری

سروش دباغ – سکولاریسم یعنی چه؟ این متن به تشریح این مفهوم و نیز مفهوم‌های پساسکولاریسم و پسااسلامیسم اختصاص دارد. پیامد آن بحثی درباره سکولاریسم در ایران است.