بایگانی بخش اندیشه



بازگشت یاوه‌گویی در قالب علم

نژادپرستان فعال شده‌اند و به یاوه‌های خود پوشش علمی می‌دهند. محورهای یاوه‌هایشان چیست؟

پرخاش در تنگنا – تأملی بر مضمون و آداب بحث در میان فعالان سیاسی چپ

محمدرضا نیکفر – خشونت کلامی و تلاش برای بدفهمی با فکر سیاسی رایج همخوانی دارد. این مقاله هم به آداب بحث می‌پردازد و هم به موضوع بحث‌ها.

جامعه‌شناسی تاریخی، کاتوزیان، و توهم غیاب ایران

شروین وکیلی – این نوشته نقدی است بر گفته‌های همایون کاتوزیان در مصاحبه‌ای با رادیو فرانسه با عنوان «از ایران باستان چه آثار علمی مکتوبی به جا مانده؟»

فلسفه، روانشناسی و درمان – آشنایی با اروین دیوید یالوم

عباس مؤدب − این نوشته تلاش می‌کند تا بر مبنای چهار اثر از اروین دی یالوم، که خوشبختانه به فارسی ترجمه شده‌اند، خواننده را تا حدی با او آشنا کند.

این نبود ای کوچه‌سازان، آرزوی کوچه‌ها

مریم قهرمانی − عکسی را که می‌بینید به دلیل بار نمادین آن می‌تواند شاخص این نوشته باشد. سیرِ درزمانیِ تغییر نام‌های پیشا-پساانقلابی در قالب تصویر خیابان پهلوی-مصدق و ولی‌عصر بازنمایی شود.

درباره ترجمه • پرسش‌ها و دیدگاه‌ها

این پرونده حاوی مطالبی است عمدتاً از بخش اندیشه زمانه. در این مطالب به تئوری ترجمه پرداخته می‌شود،

“فیک نیوز” دقیقاً چیست؟ و چگونه آن را شناسایی کنیم؟

در این باره که فیک نیوز (دروغ‌پراکنی) چیست و در موردِ آن چه باید کرد هیچ توافقی وجود ندارد. برخی از آنچه در این زمینه نیاز دارید بدانید در این نوشته آمده است.

صلای بازگشت به خویش: حاصل یک سده

اکبر گنجی – پس از بررسی دیدگاه‌های عده‌ای از نویسندگان در پیش از انقلاب، در این بخش نگاهی تأملی می‌کنیم به برخی از وجوه نهضت بازگشت به خویش و غرب‌زدگی.

ابوالاعلی مودودی و جامعه آرمانی اسلامی

امیریحیی آیت‌اللهی − مودودی از نخستین مسلمانانی است که تسلیم دینی را هم‌ارز اطاعت سیاسی قرار داد؛ سرسپاری به الله یعنی پیروی از احکام شریعت در قالب یک تنواره سیاسی.

صلای بازگشت به خویش: از آل احمد تا شایگان

اکبر گنجی − بررسی دیدگاه‌های جلال آل احمد، داریوش آشوری، رضا براهنی، احسان نراقی، سید حسین نصر، داریوش شایگان و احمد فردید

قانونِ کینه‌توز، حکومت قاتل

قتل‌ حکومتی بهمن ورمزیار یک نمونه‌ سرشت‌نما در میان اعدام‌های اخیر بود. این قتل حکومتی پرسش مهمی در برابر ما قرار می‌دهد: مجازات اعدام چه کارکردی در جمهوری اسلامی دارد؟

صلای بازگشت به خویش: از کسروی تا شادمان

اکبر گنجی – موضوع این مقاله تقابل با "غربزدگی" و "بازگشت به خویش" است. در اینجا به بررسی آرای احمد کسروی و فخرالدین شادمان می‌پردازیم.

پافشاری بر اصول به دورانی که تحقق آن‌ها ممکن نیست

آرش سرکوهی – اولویت شرافت اخلاقی و پرنسیپ‌های بنیادین بر تصمیم‌های سیاسی به اصطلاح "واقع بینانه" در نمونه اتو ولس. این نکته در روزگار ما کمرنگ شده است.

«ان شاء الله آلمان در جنگ پیروز خواهد شد»

این مقاله، به قلم دیوید معتدل، مورخ متخصص در مورد رابطه رایش سوم با مسلمانان، شرح می‌دهد که چگونه نازی‌ها می‌کوشیدند مسلمانان را در خدمت اهداف نژادپرستانه و جهان‌خوارانه خود قرار دهند.

بنیادگرایی تکنولوژیک نمی‌تواند تو را نجات دهد، آقای زاکربرگ!

شیوا ویدیاناتان − سالهاست که مؤسس فیس‌بوک بر طبل این باور کوبیده که با ابداع تکنولوژی‌های جدید می‌‌توان مشکلاتی را حل کرد که تکنولوژی‌های قبلی و قدیمی ایجاد کرده‌اند. این یعنی بنیادگرایی تکنولوژیک.

مارکس و رهایی: مارکس در دویست سالگی

محمدرفیع محمودیان – در دویستمین سالگرد تولد مارکس، زمان آن رسیده که دو بخش اندیشۀ مارکس را از هم جدا کنیم: بخش نظریۀ ساختار زندگی اجتماعی و بخش تصور رهایی وصل به مبارزۀ طبقاتی.

مدرنیته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارانه و جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سوسیالیستی

فروغ اسدپور – این مقاله که مقدمه‌ای است انتقادی بر اندیشه موشه پوستون، به یاد این اندیشمند و به مناسبت دویست سالگی مارکس نوشته شده است.