بایگانی بخش اندیشه



جشن نوروزی. بخشی از یک مینیاتور دوره صفوی

اسطوره‌ی جمشید و داستان نوروز

شیریندخت دقیقیان − با نوروز همچون نمادی از برقراری یک آرمانشهر اسطوره‌ای سرشار از هنر، تولیدگری، پیشرفت و داد، نامیرایی در جهان برقرار شد. اما بر آن دنیای آرمانی چه رفت که انسان‌ها میرا شدند و شروران در آن حکمروا؟

برای پایان دادن به جنگ اوکراین به وضوح سیاسی نیاز داریم

مقاله‌ای از لئاندروس فیشر‌، استادیار مطالعات بین‌الملل در دانشگاه آلبورگ دانمارک که در آن این موضوع به بحث گذاشته می‌شود: حدود ۲۰ سال پس از بسیج عمومی گسترده علیه جنگ عراق،‌ چپ اکنون به شکل...

ایده‌ی شاه آرمانی و ناسیونالیسم

میثم بادامچی – مهدی جامی در کتاب "دموکراسی انجمنی" می‌گوید که «ناکامی جمهوری در میان ما» بدان سبب است «که بر سنتی سیاسی که از فرهنگ ما برآمده باشد قرار ندارد.» بررسی درک و برداشت...

دستمزد در برابر کار خانگی

سیلویا فدریچی − از آن‌جایی که دستمزدی وجود ندارد، کار خانگی کاری زنانه‌ فرض می‌شود، پس دشواریِ خاصی برای ما (زنان) ندارد. مردان با خیالِ راحت از حاصلِ کار خانگی ما لذت می‌برند زیرا فکر...

دموکراسی انجمنی یا مدلی برای سیاست‌ورزی نامتمرکز

میثم بادامچی – نفی مرکز‌گرایی شایع در هردو نظام پهلوی و ولایی از ویژگی‌های بارز دموکراسی انجمنی است که مهدی جامی در کتاب «دموکراسی انجمنی یا نظام خادمان محلی» برای آینده‌ی ایران توصیه می‌کند.

پایان «صلح آمریکایی» و بازترکیب‌بندی امپریالیسم

آیا با تکثیر نیروهای امپریالیستی در نظام امپراتوری جهانی سرمایه مواجهیم؟ آیا معرفی کردن روسیه به عنوان نیرویی ضدامپریالیستی، نفهمیدن منطق کاپیتالیسم جهانی یکپارچه نیست؟ این یادداشت نظری، تلاشی برای کلنجار رفتن با این پرسش‌هاست.

چگونه ساختار یک داستان را پردازش کنیم: نکات پایه‌ای پیرامون روایت

بیشتر داستان‌ها گرد یک پرسش شکل می‌گیرند که هسته‌ی اصلی داستان را تشکیل می‌دهد. مجموعه رویدادهایی که در پی یافتن پاسخ به این پرسش اصلی محوری می‌آیند، ساختار روایت را می‌سازند.

مفهوم پسامهاجرت در آینه‌ی نمایشنامه‌ی «امدادگران غیرقانونی»

حمید فرازنده – مفهوم پسامهاجرت تعصبات و فرضیات ریشه‌دار درباره‌ی «مهاجران» در اذهان عمومی را زیر سؤال می‌برد. چگونه این اصطلاح رواج یافت و چه برداشت‌هایی از آن شد؟ توضیح این موضوع با توجه...

جذب ناسیونالیسم ایرانی، راهی برای بقای نظام اسلامی؟

آرش سرکوهی − تحقق سناریوی جذب ناسیونالیسم ایرانی چون گفتمان تازه حکومت اسلامی در دهه آینده قطعی نیست و به ده‌ها عامل و مؤلفه مشروط است، اما نشانه‌هایی از امکان تحقق آن را هم اکنون...

بحران سرمایه‌داری جهانی و بازسازی طبقه کارگر

در دهه‌های اخیر، خیلی‌ها از نابودی طبقه کارگر و به‌ویژه افول سازمان‌های کارگری (سندیکایی و سیاسی) سخن گفته‌اند. چیزی که کمتر به آن اشاره شده این است که از زمان بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸، شاهد سلسله‌ای...

اخلاق ایرانشهری در «نقد عقل عربی» عابد الجابری

میثم بادامچی − الجابری معتقد است استبداد و اطاعت از پادشاه و نوعی درهم آمیزی دین و سیاست در قلب نظام اخلاقی ایرانشهری قرار دارد. این روایت از بسیاری جهات در نقطه مقابل روایتی است...

انقلاب ۵۷: هنگامی که توسعۀ آمرانه ناهماهنگی برمی‌انگیزد

بهروز بیات − رژیم شاه علیرغم توسعۀ اقتصادی چشمگیری که در ایران صورت گرفته بود در اثر ناهماهنگی ناشی از حکمرانی خودکامه دچار بحران اقتصادی شد و فروپاشید. طبعا مجموعه‌ای از تناقض‌ها، نارسایی‌ها و نارضایتی‌ها...

ژان لوک نانسی: سکولاریسم قلب یکتاپرستی است

این یادداشت حاوی برداشتی خلاف تصور غالب از سکولاریسم است. ژان لوک نانسی توضیح می‌دهد که چرا تئوکراسی با یکتاپرستی (یهودی، مسیحی و اسلامی) در تضاد است. به گفته این فیلسوف فقید فرانسوی، توحید همبسته...

قصه‌های پیروزی و شکست چگونه واقعیت‌ها را شکل می‌دهند؟

یاسر آفتابی − اگر همچنان راوی داستان‌های قهرمانی باشیم، عاقبت با همین داستان‌ها به پایان خواهیم رسید.

پدیدارشناسی بیان تباهی دهر

امین بزرگیان − پژوهشی درباره انقلاب ۵۷ و مخالفانش. نوشته با این پرسش مبنایی می‌آغازد که چرا انقلاب شد و چه اتفاقی رخ داد که انقلاب صورت گرفت.

انقلاب، فضای آن، و منطق محتمل دگرگونی

محمدرضا نیکفر – انقلاب به یک فضا نیاز دارد که از پیوستگی‌هایی و گسستگی‌هایی پدید می‌آید. چه می‌شود اگر وضع موجود متزلزل باشد، اما فضای لازم برای تحول اساسی شکل نگیرد؟

چالش‌های جدید در اندیشه فلسفی درباره «قصه»

نظریه‌های گوناگون درباره‌ی قصه در مورد نکاتی چند با یکدیگر اختلاف دارند و هرچند دیدگاه‌های استوار بر وانمودسازی و تخیل شاید مورد توجه‌ترین آنها باشند، هر یک با چالش‌هایی رو به رو هستند و هیچ...