بایگانی بخش اندیشه



مطبوعات آزاد: "رکن چهارم مشروطیت"

مسئله‌ی قدرت

محمدرضا نیکفر – با نظر به تجربه‌های تاریخی ما نظام سیاسی باید به چه صورتی درآید، تا جامعه از وضعیت انقیاد و سرکوفتگی مدام به‌درآید؟ چرا اندیشیدن در این‌باره نه تنها موضوع آینده، بلکه موضوع مبرم امروز است برای جهت‌گیری درست در تلاطم‌های سیاسی؟

انتشار ترجمه فارسی «چهر‌ه‌های جدید فاشیسم»

کتابی از انزو تراورسو، مورخ و روزنامه‌نگار ایتالیایی، درباره پوپولیسم و راست افراطی

ژاك رانسیر: باید به‌ شكل رادیكال از این چرخه‌ بیرون رفت تا فضایی دموكراتیك گشوده شود

دوری از ترس‌خوردگی از ویژگی‌های تفكر رانسیر است، تفكری كه‌ حتی در وضعیت‌های به‌ اصطلاح «اضطراری» به‌ شر حداقلی تسلیم نمی‌شود و به‌ دوگانه‌های برساخته‌ از سوی قدرت تن نمی‌دهد. انتشار این متن هم‌زمان با...

تصویر، سیاست و تولید بیننده

سامان آزاد – کشش و کوششی بین تصاویر دولتی و لاجرم رسمی و تصاویر مردمی وجود دارد. در ناآرامی‌های اجتماعی و در انتخابات این کشش و کوشش‌ها با هدف تسخیر مخاطب شدت می‌گیرد. این روند...

یک نژاد تخیلی

متن کامل ترجمه فارسی کتاب تاریخچه‌ی مختصر یهودهراسی، اثر شلومو ساند، استاد بازنشسته تاریخ در دانشگاه تل‌آویو، ترجمه‌ی بهروز عارفی و تقی تام.

گسستگی‌ها

ستاره‌ شهدایی در این یادداشت به نقد سما اوریاد در مقاله‌‌ی «پَس‌رانی برای بقای فاشیسم ضروری است: جنگ علیه زنان، از فتوای خمینی تا طرح نور و فراتر از آن» پاسخ می‌دهد و می‌نویسد: «تنها...

بررسی ارتباط بین تحصیل‌کردگی و شِبهِ فرهنگ

ف.دشتی − بازخوانی مقاله‌ای از آدورنو با عنوان «نظریه‌ی تعلیم و تربیتِ نصفه‌-نیمه» ، و تلاش برای انطباق موضوع با شرایط فعلی اجتماعی ایران.

خشونت دولتی بر پیکر کشتگان

تیروژ در این جستار حکایت پیکرهای ازهم‌گسسته و آنهایی را که هرگز به خانواده‌ها تحویل داده نشدند روایت می‌کند؛ حکایت خشونت دولت-ملت‌ها بر پیکر مردمان ستم‌دیده.

موضوع برابری‌خواهی لیبرال

میثم بادامچی – یک مفهوم آرمانی از عدالت باید میان آزادی و برابری و کارآمدی موازنه‌ای برقرار ‌کند. این احتمالا نقصی است بر یک مفهوم عدالت که کارآمد و قابل اجرا نباشد.

حسِ صحرا، حالِ گلزار – درآمدی به روان‌شناسیِ زمین

جویا آروین - یک سرزمینِ خاص ممکن است به ما احساسِ سرزندگی بدهد و سرزمینی دیگر احساسِ سرخوردگی. روانِ ما با چیزهایی که در پیرامون‌مان هست رابطه‌ای ژرف دارد و سلامتِ روان با اوضاعِ پیرامون...

لیبرالیسم و حقیقت

میثم بادامچی – در نظر محمدرضا نیکفر یکی از ضعف‌های اساسی عرصه‌ی سیاسی ایران از زمان مشروطیت تا کنون «سستی یا نبود جریان مستقل لیبرالی» بوده است. به نظر او پشت کردن لیبرال‌‌ها به اصول...

«این‌ها» کی می‌روند و چگونه؟

محمدرضا نیکفر – روند رخدادهای سیاسی پیش رو در ایران از چه منطقی پیروی می‌کند؟ چه در انتظار ماست؟ تلاشی برای عرضه‌ی یک چشم‌انداز.

نظریه‌ی عدالت یا عدم تبعیض

میثم بادامچی – به نظر نیکفر مشکل «استبدادِ راه‌برنده به ستمگری» تنها با تغییر رژیم حل نمی‌شود. حل آن در گرو برقراری عدالت، آزادی، برابری و اداره‌ی امور بر مبنای عقلانیت گفتمان جمعی است.

جمهوری‌خواهی و نقد رادیکال سلطنت و دیانت

میثم بادامچی – نیکفر جمهوری‌خواهی‌اش را در تقابل با سلطنت و ولایت تعریف می‌کند. سلطنت و ولایت در نظر او دو روی سکه استبداد ایرانی‌اند.

انقلاب کبیر فرانسه، میراث چپ

ف. دشتی – این تابلو، فتح زندان باستیل را تصویر می‌کند. این واقعه بازتاب جهانی یافت و الهام‌بخش شد. هنوز الهام‌بخش است. مقاله‌ای درباره‌ی الهام‌بخشی انقلاب کبیر فرانسه.

چالش چپ در ایران و جمهوری‌خواهی اجتماعی

میثم بادامچی − نگاه جامعه‌محور از نظر نیکفر، «تکثّر در جامعه را از نظر بسیارگانی موضوع‌ها و موضع‌ها برمی‌تابد» و به جای یک دولت توانا، در اندیشه‌ی شکل‌گیری یک جامعه‌ی توانا برای پیش بردن خواست‌های...

«زن، زندگی، آزادی» و نیاز به برکشیدن یک نظریه‌ی جمهوری‌خواهی شهروندی

میثم بادامچی – این نوشته به بررسی ایده‌ی جامعه‌محورِ محمدرضا نیکفر در اندیشه بر موضوع جمهوری و جمهوری‌‌خواهی اختصاص دارد. بخش نخست این مجموعه‌ اکنون پیش‌روی شماست.