روز ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ یک نوع عفونت ریوی از سوی مقامات بهداشت چین در شهر ووهان،‌ مرکز استان هوبِی چین گزارش شد که منبع آن ویروسی جدید از خانواده کروناویروس‌ها بود. این ویروس اکنون به ایران رسیده است و به گفته وزارت بهداشت تا تاریخ اول اسفند پنج نفر را مبتلا کرده که از آنها دو نفر فوت شده‌اند.

ویروس کرونای جدید علت بیماری تنفسی‌ای است که تا کنون نزدیک به ۷۷ هزار نفر در جهان به آن مبتلا شده‌اند. ۲۲۴۷ نفر پس از ابتلا به ویروس فوت کرده‌اند – از جمله چهار نفر در قم، ایران. این ویروس پیش از این در انسان شناسایی نشده بود و منبع انتقال آن از حیوان به انسان بوده است. اما اکنون ویروس تنها از طریق فرد به فرد منتقل می‌شود.

این مطلب به شکل مختصر و مفید به شما اطلاعات کافی می‌دهد که چگونه از خودتان در برابر ویروس کرونای جدید و بیماری آن مراقبت کنید.

ویروس کرونای جدید چیست؟

کروناویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که می‌توانند باعث بروز بیماری‌هایی از سرماخوردگی معمولی تا عفونت‌‌های جدی‌تر ریوی مانند مانند برونشیت، ذات‌الریه یا سندروم حاد تنفسی شدید یا همان بیماری سارز شوند.

ویروس جدید کرونا که ابتدا در استان هوبِی چین بررسی و ثبت شد علایمی مشابه با سرماخوردگی و آنفولزا دارد اما در مراحل بعدی موجب عفونت ریوی و مشکلات تنفسی جدی‌تری می‌شود. آنچه که در بیشتر بیماران مبتلا به ویروس کرونای جدید دیده می‌شود عفونت هردو ریه به شکل ذات‌الریه است.

ویروس کرونای جدید SARS-CoV-2 و بیماری تنفسی‌ای که ایجاد می‌کند COVID-19 نامگذاری شده است.

علایم بیماری کرونا COVID-19 چیست؟

علایم ابتلا به ویروس کرونا شبیه به آنفلوانزا و سایر عفونت‌های تنفسی است و می‌تواند شامل این سمپتوم‌ها باشد:

  • تب
  • سردرد و گلودرد
  • سرفه
  • مشکلات تنفسی از جمله تنگی نفس و درد جداره سینه هنگام نفس کشیدن.

ویروس کرونای جدید می‌تواند به عفونت ریوی در هردو ریه و یا ذات‌الریه، از کار افتادن کلیه، و در برخی موارد، مرگ بیانجامد. شدت بیماری در افراد سالخورده، کسانی که بیماری قلبی، کبدی، کلیوی و ایمنی دارند بیشتر،‌ و احتمال فوت هم بیشتر است.

ویروس چگونه منتقل و پخش می‌شود؟

ویروس‌های کرونا بیشتر از شخص به شخص از طریق تماس نزدیک منتقل می‌شوند. برای مثال در خانه، محل کار یا مرکز مراقبت بهداشت اگر فردی باشد که به ویروس کرونا مبتلاست و شما با او تماس داشته باشید، احتمال ابتلای شما به ویروس بالاتر می‌رود.

اگر از ماسک‌های جراحی استفاده می‌کنید بدانید که بعد از دو ساعت آنها کاملا به درد نخور خواهند شد و باید ماسک جدید استفاده کنید.

با اینکه تصور می‌شود انتقال ویروس ابتدا از حیوان به انسان بوده اکنون ویروس بیشتر از فرد به فرد گسترش می‌یابد و احتمال انتقال آن از انسان به انسان بیشتر است.

انتقال ویروس کرونای جدید از همه این راه‌ها ممکن است:

۱ – تماس نزدیک فرد به فرد ـ در حد دو متر فاصله تماس نزدیک محسوب می‌شود؛

۲- از طریق تماس با قطرات تنفسی در هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده به ویروس ـ این قطرات می‌توانند وارد دهان یا بینی افرادی که در همان نزدیکی هستند بشوند یا در ریه‌ها استنشاق شوند و ویروس را منتقل کنند؛

۳- تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به ویروس ـ  فرد با لمس یک سطح یا شیء که ویروس روی آن نشسته می‌تواند آلوده شود.

البته برای ابتلا به ویروس از روش تماس با سطوح آلوده فرد باید پس لمس کردن سطح، ویروس را با دستانش به دهان، بینی یا چشمان خود برساند. تصور نمی‌شود این اصلی‌ترین شیوه انتشار ویروس باشد.

چه مدت طول می‌کشد تا پس از انتقال ویروس بیماری ایجاد شود؟

با توجه به داده‌هایی که تا کنون منتشر شده دوره نهفتگی ویروس جدید کرونا بین دو تا ۱۴ روز است. میانگینی که با توجه به داده‌های چین به دست آمده سه تا پنج روز است. یعنی بیشتر بیماران پس از سه تا پنج روز که ویروس به بدن‌شان وارد شود، به علایم بیماری دچار می‌شوند.

با توجه به اینکه این ویروس نوظهور است این داده‌ها می‌تواند تغییر کند. بیشتر کشورها به شهروندانی که به مناطق آلوده سفر کرده‌اند توصیه می‌کنند که ۱۴ روز به شکل ایزوله در خانه‌هایشان بمانند تا مطمئن شوند که علایم بیماری ندارند.

چگونه از خود در برابر ویروس کرونای جدید محافظت کنید؟

با انجام این اقدامات شما خود را در برابر بسیاری از ویروس‌های تنفسی از جمله ویروس کرونای جدید حفاظت خواهید کرد:

۱- میزان قرارگیری در معرض ویروس را کاهش دهید. به مراکز عمومی تا زمانی که ناچار نیستید نروید؛

۲- دست‌های خود را مرتب با آب و صابون یا تمیزکننده‌های الکلی بشویید؛

۳- روی آستین خود عطسه یا سرفه کنید؛

۴- از لمس چشم‌ها، بینی یا دهان خود پرهیز کنید؛

۵- از تماس با افرادی که بیمار هستند پرهیز کنید؛

۶- اگر بیمار هستید در خانه بمانید.

اگر در منطقه آلوده به کرونا زندگی می‌کنید یا قرار است به چنین منطقه‌ای سفر کنید، موارد زیر را در نظر بگیرید:

۱- از تماس نزدیک با افرادی که بیمار هستند خودداری کنید؛

۲- از تماس با چشم، بینی و دهان خودداری کنید؛

۳- دست‌های خود را مدام با آب و صابون بشویید. حتما صابون را حداقل ۲۰ ثانیه در دست‌تان نگه دارید؛

۴- اگر از ضدعفونی کننده دست حاوی الکل استفاده کنید اطمینان حاصل کنید که حداقل ۶۰ درصد آن الکل است؛

۵- از رفتن به مناطق عمومی پر جمعیت صرف نظر کنید؛

۶- از رفتن به مناطق دارای خطر بالای انتقال ویروس‌های تنفسی مانند بازارهای دام و ماکیان تازه و یا جاهایی که در آنجا حیوان‌ها ذبح می‌شوند، پرهیز کنید؛

۷- از تماس با حیوانات زنده و یا مرده از جمله خوک‌ها، مرغ‌ها، اردک‌ها و پرندگان وحشی پرهیز کنید؛

۸- از دست زدن به سطوح دارای قطرات یا ترشحات حیوانی و انسانی پرهیز کنید و در لحظه بازگشت به خانه دست خود را با آب و صابون ۲۰ ثانیه بشویید.

چه زمان به بیمارستان رجوع کنیم؟

اگر حال عمومی شما از یک سرماخوردگی معمولی وخیم‌تر است ــ به عنوان نمونه تب دارید، سرفه می‌کنید و به سختی نفس می‌کشید ــ بهتر است که با واحد‌های سلامت محلی تماس بگیرید و اطلاعات لازم را برای رجوع به مراکز درمانی کسب کنید.

اگر حال عمومی شما از یک سرماخوردگی ساده وخیم‌تر است و به یکی از مناطقی که وجود ویروس کرونا در آنجا ثبت شده سفر کرده‌اید بهتر است که با مراکز درمانی تماس بگیرید و اطلاعات دقیق سفر و علایم‌تان را در اختیار آنها بگذارید.

از منطقه عفونی می‌آیم، چه کنم؟

اگر در ناحیه‌ای زندگی می‌کنید که ابتلا به ویروس کرونای جدید ثبت شده و تعداد آن قبل توجه است، رفت و آمدها به فضاهای عمومی را محدود کنید. از دستورات پیشگیری پیروی کنید. اگر احساس کردید که علایم در شما ایجاد شده، خود را ایزوله کنید و با درمانگران محلی تماس بگیرید.

اگر از از سفر به مناطق مبتلا به ویروس کرونا باز می‌گردید، ممکن است لازم باشد خود را به مدت ۱۴ روز ایزوله کنید. شما ممکن است که در طول سفرها در معرض ویروس کرونای جدید قرار گرفته باشید و ماندن در خانه و محدود کردن تماس با دیگران می‌تواند به جلوگیری از انتشار بیشتر این ویروس کمک کند. اگر پس از سفر دچار علایم بیماری شدید با درمانگران محلی تماس بگیرید. اگر نشانه‌ها در شما حاکی از ابتلا به ویروس کرونای جدید باشد شاید لازم باشد که در یک واحد نگهداری از بیماران عفونی در بیمارستان بستری شوید.

احتمال گسترش چه زمانی بالاست؟

افراد زمانی که حال‌شان وخیم است، به شدت سرفه می‌کنند، یا مشکلات تنفسی دارند بیشترین احتمال را دارد که ویروس را به فرد دیگری منتقل کنند.

این که این ویروس چقدر مسری است و چه زمانی سرایت آن بیشتر است را هنوز کسی دقیق نمی‌داند. این بیماری نوظهور است و اطلاعات بیشتری در مورد قابلیت و سرعت انتقال آن باید با بررسی داده‌ها پیدا شود. شدت انتقال ویروس در چین مثلا قابل مقایسه با ایالات متحده آمریکا نیست اما شاخص‌های زیادی درگیر هستند و هنوز پاسخ قطعی‌ای در مورد میزان قدرت گسترش ویروس وجود ندارد.

آیا ماسک فایده‌ای دارد؟

ماسک گذاشتن اکنون در بیشتر استان‌های چین اجباری شده است. با این حال ماسک تنها یک راه مراقبت نسبی در برابر ویروس کرونای جدید است. همه انواع ماسک‌ها لزوما نمی‌توانند مقابل ذرات بسیار کوچک کروناویروس را بگیرند.

ماسک‌های فیلتردار که با شماره N95 شناخته می‌شوند در جلوگیری از انتقال ویروس موفق‌تر هستند.

ماسکی که در بیشتر داروخانه‌ها یافت می‌شود ماسک جراحی است – از جنس الیاف پارچه‌ای است و با کش به دور گوش بسته می‌شود. این ماسک کمک می‌کند که استنشاق ذرات سرفه و عطسه فرد بیمار کمتر شود اما کماکان ویروس‌های کوچک کرونا اگر نزدیک فرد باشند می‌توانند از الیاف ماسک عبور کنند یا از کناره‌های ماسک وارد دستگاه تنفسی فرد بشوند یا بر چشمان فرد بشینند. این ماسک‌ها همچنین تنها برای دو ساعت فایده دارند. بعد از دو ساعت باید از ماسکی جدید استفاده کرد. با این حال همین که ماسک مقابل دست زدن ناخودآگاه فرد به دهان و بینی را می‌گیرد، خودش کمک بزرگی است.

نوع دیگری از ماسک‌های فیلتردار که با شماره N95 شناخته می‌شوند در جلوگیری از انتقال ویروس موفق‌تر هستند. این ماسک‌ها مجهز به دستگاه فیلتر هوا هستند؛ همه چیز قبل از وارد شدن به دستگاه تنفسی شما باید از این فیلتر عبور کند. این فیلر قابلیت این را دارد که حداقل ۹۵٪ از ذرات بزرگتر از ۰,۳ میکرون را بازدارد. این شامل بیشتر ویروس‌ها هم می‌شود. با این حال پوشیدن این ماسک‌ها کار آسانی نیست و فرد باید برای درست پوشیدن این ماسک‌ها آموزش ببیند.

اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که احتمال ابتلا به ویروس بالاست بهتر است هم از ماسک استفاده کنید و هم از عینک‌های مخصوص آزمایشگاه که ورود ویروس به سطح چشمان شما را هم محدود می‌کنند.

آیا درمانی برای ویروس کرونای جدید وجود دارد؟

هیچ درمان مشخصی برای ویروس کرونا جدید وجود ندارد. واکسنی هم که انسان را در برابر ویروس‌های کرونا محافظت کند وجود ندارد. بیشتر افراد مبتلا به بیماریCOVID-19 پس از پایان دوره بیماری خودشان خوب می‌شوند.

در زمانی که بیمار هستید باید:

  • مایعات زیاد بنوشید؛
  • تا حد امکان استراحت کنید و بخوابید؛
  • برای درمان گلو درد یا سرفه، از یک دستگاه مرطوب کننده یا دوش آبگرم استفاده کنید.

اگر حال شما وخیم شد ــ به ویژه اگر مشکلات تنفسی داشتید ــ با مراکز درمانی تماس بگیرید تا تست بیماری کرونا را انجام بدهید.

چین یک دروه آزمایشی از داروهای ضدویروسی ابولا و ایدز را آغاز کرده است اما نتیجه هنوز مشخص نیست.

اگر احتمال بدهم مبتلا به ویروس کرونا هستم، راه تست کردن هست؟

احتمال ابتلا به ویروس برای کسانی که در تماس با کسی نبوده‌اند که بیمار است، کم است. بیشتر کشورها با توجه به علایم بیماری در فرد، سابقه سفر و یا زندگی او در منطقه‌ای آلوده، وخامت عفونت ریوی، عکس‌های پرتونگاری‌شده از ریه به این نتیجه می‌رسند که آیا فرد را باید برای کرونا آزمایش کنند یا نه.

اگر در معرض تماس نزدیک افرادی که آلوده هستند نبوده‌اید، احتمال ابتلای شما به ویروس کم است. احتمال اینکه تیم درمانی شما را برای یافتن ویروس کرونای جدید تست کنند هم کم است.

اما تست برای وروس کرونا جدید موجود است. امن‌ترین روش نمونه‌برداری از سطح بینی و گلو با استفاده از سواب پنبه‌ای است. سپس این سواب پنبه‌ای را در کیت‌هایی که مخصوص انتقال ام بیماری‌های عفونی است به آزمایشگاه می‌برند. در آزمایشگاه از دستگاهی استفاده می‌شود که نام آن PCR است و کار آن تکثیر داده‌های ژنتیکی ویروس است. این دستگاه یک ملکول RNA داخل ویروس‌ بر سواب پنبه‌ای را می‌گیرد و بارها و بارها از روی آن کپی می‌کند و آن را تکثیر می‌کند که بتواند تشخیص بدهد که که با چه ویروسی طرف است.

البته تست کردن کار آسانی نیست. کیت‌های تست‌های ویروس کرونا همیشه دقیق عمل نمی‌کنند. اینکه درست نمونه‌برداری کرده باشند و نمونه را در چند ساعت به آزمایشگاه برسانند هم مهم است. برای همه اینهاست که جامعه درمانگران معمولا اول از روش‌های دیگر مانند بررسی سمپتوم‌ها و تاریخچه بیماری در فرد سعی می‌کنند به نتیجه برسند و اگر کسی واجد شرایط بود کار به نمونه‌برداری با سواب پنبه‌ای می‌رسد.

پانویس:

منبع ما در تهیه این گزارش، داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری در ایالات متحده آمریکا و وزارت بهداشت استان انتاریو کانادا در مورد ویروس کرونای جدید است.

در همین زمینه: