ایران قصد دارد زمینههای تجارت جهانی را گسترش دهد، برای این منظور ابتدا میبایست مالکیت فکری را به رسمیت بشناسید. کپیرایت بخش کوچکی از این چالش بزرگ است. ششمین همایش حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط که دوشنبه، ۱۳ اردیبهشت در مرکز همایشهای کتابخانه ملی ایران با حضور وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و دادگستری و چند کارشناس خارجی آغاز به کار کرد، به مالکیت فکری با تأکید بر فضای مجازی میپردازد.
علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی در این همایش درباره ضرورت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی گفت: «سالیان دراز است که به این نتیجه رسیدهایم که به سازمان تجارت جهانی بپیوندیم. امروزه تلاش بر این است که بتوانیم عضو این سازمان باشیم. حتماً باید در زمینه مالکیت ادبی به جوامع ذیربط بپیوندیم تا از حقوق پدیدآورندگان در خارج از کشور حمایت کنیم.»
جمهوری اسلامی ایران به معاهده برن و قانون کپیرایت نپیوسته و حقوق آثار نویسندگان، هنرمندان و آفرینشگران جهان را به رسمیت نمیشناسد. در آستانه برگزاری بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همایشی در زمینه حق تکثیر آثار برگزار کرد، اما به نتیجه مشخصی نرسید. اردیبهشت سال گذشته مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری از لایحهای درباره مالکیت فکری آثار خبر داده بود که به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد، اما به تصویب نرسید.
وزیر ارشاد اسلامی به کتابسازی، دانلود غیر قانونی فیلمهای ایرانی و کتابهای فارسی در شبکه اینترنت اشاره کرد و یک بار دیگر بر ضرورت تدوین یک قانون ملی به عنوان پیشدرآمدی برای به رسمیت شناختن قانون کپیرایت تأکید کرد.
مصطفی پور محمدی، وزیر دادگستری نیز در سخنانی اظهار امیدواری کرد که لایحه تدوین شده در زمینه مالکیت فکری به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. او گفت: «حقوق مالکیت فکری عرصه بزرگی را به خودش اختصاص داده و عرصههای صنعتی ابداعات و اختراعات و حمایت از آنها بحث وسیعی دارد. اگر بخواهیم محیط را به شکل مطلوب مدیریت کنیم به گونهای که در تولید ملی سهم بسزایی ایفا کند و شاهد نوآوری آن باشیم، باید حوزه حقوق مالکیت فکری را تبیین کنیم. دولت دو مجموعه بحث مالکیت فکری را در مرحله اول تقدیم مجلس کرد که امیدواریم به یک قانون جامع تبدیل شود.»
در لایجه دولت که میتوان آن را یک نوع قانون کپیرایت داخلی در نظر گرفت و الزام جهانی ندارد، مجازاتهایی برای متخلفین در نظر گرفته شده است.
بیشتر بخوانید: لایحه حمایت از مالکیت فکری؛ شکایت ۵۰ سینماگر سرشناس
حسین نوشآبادی، سخنگوی وزارت ارشاد اسلامی نیز در سخنانی به ضعفهای قانون تجارت الکترونیک در ایران اشاره کرد و گفت این قانون به هدفش که «قاعدهمند کردن استفاده از فضای مجازی»ست دست پیدا نکرده است.
برخی از روحانیون مانند آیتالله مکارم شیرازی، هادوی تهرانی و سیستانی همصدا با رهبر جمهوری اسلامی اعتقاد دارند که قانون کپیرایت از نظر شرعی الزامآور نیست.
بیشتر بخوانید: حق تکثیر (کپیرایت)؛ آری یا نه؟
ششمین همایش حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط با آنها سهشنبه ۱۴ اردیبهشتماه در دانشگاه علامه طباطبایی و بعدازظهر همان روز در خانه هنرمندان ادامه پیدا میکند.
لادن حیدری، مدیرکل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ریاست این همایش را به عهده دارد و چند کارشناس غیر ایرانی هم به این همایش دعوت شدهاند.