پارلمان اروپا سه‌شنبه ۱۲ دسامبر/۲۱ آذر جایزه ساخاروف را به ژینا (مهسا) امینی اهدا کرد که نامش همان‌طور که خانواده‌اش پیش‌بینی کرده بودند، «رمز آزادی» شد. جایزه ساخاروف عالی‌ترین جایزه اتحادیه اروپا برای حقوق بشر است که امسال به ژینا امینی اهدا شد. ژینا امینی در سن ۲۲ سالگی به‌خاطر مقاومت در برابر حجاب اجباری در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی به قتل رسید. نام او، همان‌طور که خانواده‌اش در مراسم خاکسپاری‌اش در سقز اعلام کردند «رمز» شد و اعتراضات گسترده‌ای را در سراسر ایران به پا کرد که علی‌رغم سرکوب بی‌رحمانه‌ی حکومتی و قتل، آسیب، شکنجه و اعدام معترضان ادامه یافت. اکنون با گذشت یک سال و نیم از شروع اعتراضات، خانواده امینی قرار بود برای دریافت جایزه ساخاروف و شکرت در مراسم اهدای جوایز به استراسبورگ سفر کنند، اما در اخرین لحظه، با ممنوعیت خروج از کشور مواجه شدند. مژگان افتخاری، مادر ژینا امینی در پیامی که توسط صالح نیکبخت، وکیل خانواده و از طرف خانواده خوانده شد نوشته است: «دوست داشتم در میان جمع پرافتخار شما حضور داشتم، تا تمامی زنان سرزمینم را نمایندگی کنم و قدردانی‌ام را برای اعطای جایزه ساخاروف ابراز کنم. اما متاسفانه، این فرصت با زیر پا گذاشتن تمام هنجارهای قانونی و انسانی از ما گرفته شد.» روبرتا میتسولا، رئیس پارلمان اروپا تصمیم حکومت جمهوری اسلامی برای ممانعت از حضور نزدیکان ژینا در فرانسه را محکوم کرد و گفت «شیوه برخورد رژیم با آن‌ها نمونه دیگری از آن‌چه است که مردم ایران به طور روزمره با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.» او همچنین افزود: «شجاعت و مقاومت زنان ایرانی در مبارزه‌شان برای عدالت، آزادی و حقوق بشر متوقف نخواهد شد. صدای آ‌ن‌ها را نمی‌توان به سکوت تبدیل کرد.» به گزارش روزنامه فرانسوی مدیاپارت، بیش از صدها نماینده اروپایی نیز برای محکوم کردن تصمیم مقامات ایرانی نامه‌ای سرگشوده امضا کردند و تلاش‌ها برای به سکوت واداشتن اعتراضات با «ممنوعیت اعتراض به زیرپا گذاشتن حقوق زنان، حقوق بشر، و آزادی‌های بنیادین توسط جمهوری اسلامی ایران» را محکوم کردند. دو مبارز ایرانی دیگر نیز به نمایندگی از جنبش «زن زندگی آزادی» در پارلمان اروپا در استراسبورگ حضور داشتند: افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی که در ۲۲ سالگی در تظاهراتی در اعتراض به مرگ ژینا امینی کشته شد و مرسده شاهین‌کار که در تظاهرتی علیه حکومت ایران بینایی یک چشمش را از دست داد. هر دوی آن‌ها ایران را در سال ۲۰۲۳ ترک کرده‌اند. مرسده شاهین‌کار در کنفرانسی خبری گفت: «ما به نمایندگی تمام زنانی این‌جا هستیم که دیگر تحمل رژیم ایران را ندارند» و افسون نجفی نیز از جامعه بین‌الملی خواست که فشار را روی رژیم ایران بیش‌تر کند. اعطای جایزه ساخاروف در غیاب خانواده امینی دو روز پس از اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی صورت گرفت، که آن هم در غیاب او و در حالی که در زندان اوین در بند بود انجام شد. جایزه ساخاروف اولین بار در سال ۱۹۸۸ به نلسون ماندلا و اناتولی مارچنکو اعطا شده بود. این جایزه عالی‌ترین جایزه‌ای است که پارلمان اروپا برای حقوق بشر اعطا می‌کند و به افراد، گروه‌ها و سازمان‌هایی تعلق می‌گیرد که در راه آزادی اندیشه تاثیرگذاری قابل توجهی داشته باشند. سال گذشته نیز این جایزه به شجاعت مردم اوکراین در مواجهه با تهاجم روسیه اعطا شده بود.