فضای ناسالم روابط احزاب کرد و آینده‌‌ مبهم کردستان

«پژاک عملیات مسلحانه احزاب دیگر را می‌دزدد»، «پژاک با جمهوری اسلامی دستش در یک کاسه است»، «پژاک فقط مامور راهنمایی و رانندگی را می‌کشد نه جاش و پاسدار»، «پژاک کوه‌های جاسوسان را به ایران پس داد حالا چگونه با جمهوری اسلامی درگیر می‌شود» و … اینها تنها گوشه‌ای از درگیری‌های لفظی در شبکه‌های اجتماعی هستند که پس از درگیری مسلحانه اخیر در اطراف سردشت، میان طرفداران احزاب کرد جریان یافته و هنوز ادامه دارد.

صبح روز چهارشنبه ١۵ اردیبهشت ۹۵ جمعی از نیروهای سپاه پاسداران در اطراف شهر ربط از توابع شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی، مورد حمله گروهی از افراد مسلح قرار می‌گیرند که این درگیری تا بعد از ظهر همان روز ادامه پیدا می‌کند. بلافاصله پس از این درگیری، وب‌سایت تلویزیون روداو در بخش کردی و انگلیسی خود بدون اشاره به تعداد کشته و مجروحان و عوامل این درگیری خبر را منتشر کرد. پس از پخش این خبر، طرفداران حزب دمکرات کردستان ایران در شبکه‌های اجتماعی، این درگیری را به حزب دمکرات نسبت دادند.

یک روز پس از این درگیری، ایرنا، خبرگزاری رسمی ایران و وب‌سایت صدا و سیمای جمهوری اسلامی، از کشته شدن دو تن از افراد محلی سپاه پاسداران به دست “گروهک‌های ضد انقلاب و اشرار” و تشییع جنازه آنها خبر دادند.

“عرفان رهنمون” که بخش کردی رادیو صدای آمریکا او را به عنوان تحلیلگر سیاسی معرفی کرد، به صدای آمریکا گفت: «این عملیات کار مشترک تشکیلات مخفی حزب دمکرات کردستان و حزب دمکرات کردستان ایران بوده که به صورت مشترک آن را انجام دادند.»

تا سه روز پس از این عملیات اما هیچ حزب و گروهی مسئولیت آن را به عهده نگرفت و مسئولان بلند پایه حزب دمکرات نیز در این رابطه هیچ اظهارنظری نکردند. مناقشه و درگیری لفظی در فضای مجازی میان طرفداران احزاب کرد به اوج خود رسید و هر کسی این عملیات را به حزب متبوعش نسبت می‌داد.

کمی بعد، شاخه نظامی پژاک موسوم به YRK در وب‌سایت رسمی خود، مسئولیت این عملیات را به عهده گرفت. پس از آن “حسن شرفی” معاون دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران و سخنگوی این حزب، در گفت‌گویی با بخش فارسی صدای آمریکا، ضمن تکذیب دست داشتن حزبش در این عملیات اعلام کرد که شاید این کار از سوی نیروها و یا اشخاصی در داخل ایران صورت گرفته باشد.

پس از آن شبکه خبری روداو به نقل از یکی از بستگان رحمان ابراهیمی (یکی از کشته شدگان این درگیری)، در بولتن خبری خود اعلام کرد که عملیات سردشت، از سوی یگان‌های مدافع شرق کردستان، شاخه نظامی پژاک صورت گرفته است.

پس از بیانیه پژاک و سخنان آقای شرفی، باردیگر طرفداران حزب دمکرات در فضای مجازی، با اعلام اینکه حزب دمکرات بنابه مصلحت (توافق حکومت اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی برای عدم درگیری احزاب کرد در داخل ایران) حاضر نشده مسئولیت این عملیات را بر عهده بگیرد، پژاک را به دروغگویی متهم کردند.

“آسو محمدی” می‌گوید، به دلیل اینکه گفته‌ است این عملیات کار پژاک بوده، از سوی چند نفر مورد تهدید قرار گرفته‌ است. او می‌افزاید، حتی به نام او و با عکس پروفایل فیسبوکش، صفحه‌ای را ساخته‌اند و استاتوسی علیه یکی از احزاب کرد را به اشتراک گذاشته‌اند. “هاوری کردستانی” نیز یکی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی است که همچون آسو محمدی برایش صفحه فیسبوکی ساخته‌اند و همان استاتوس را به نام او نیز به اشتراک گذاشته‌اند.

در رابطه با این وضعیت “هادی شریف‌زاده”، در صفحه فیسبوک خود، ضمن پاسخ به ادعاهای مختلفی که در رد انجام عملیات از سوی پژاک صورت گرفته می‌گوید: عملیات ربط در سردشت به معمایی تبدیل شده و برخی با عبور از مرزهای اخلاق، به صورت هدفمند درصدد جوسازی و فریب افکار عمومی هستند. او نوشته است، کسانی چه در داخل و چه در خارج، به صورت هدفمند، افراد پاکدلی را از بدنه احزاب شرق کردستان که سال‌هاست، آرزوی آغاز دوباره جنگ مسلحانه را دارند و با شنیدن خبر این عملیات احساساتشان به جوش و خروش افتاده، مورد هدف قرارداده‌اند.

در نهایت و پس از گزارش‌های ضد و نقیض فراوان در رسانه‌های کردی و مناقشات و درگیری‌های لفظی در شبکه‌های اجتماعی، عصر سه‌شنبه دهم ماه مه، پژاک ویدیوی این درگیری را منتشر کرد، انتشار این ویدیو، نه تنها به مناقشات پایان نداد، بلکه آن را تشدید کرد.

پس از انتشار این ویدئو که اصالت آن از سوی برخی از طرفداران حزب دمکرات در شبکه‌های اجتماعی مورد شک و تردید قرار گرفت، هیمن سیدی تحلیلگر مسائل کردستان با انتشار مطلبی در صفحه فیسبوک خود با نام قبیله دروغ، انتقادی شدید و بی‌سابقه را متوجه طرفداران حزب دمکرات کردستان و حزب دمکرات کردستان ایران کرد و  عمل آنها در شبکه‌های اجتماعی را ناشی از سیاست غلط آن احزاب دانست.

“هیمن سیدی” در این زمینه نوشته است، کمپ‌نشینی ضررها و عواقب ناگوار فراوانی دارد، که یکی از آنها، دروغگویی، فساد، و از بین رفتن اخلاق و راه و رسم انقلابی است. او در پایان می‌گوید که سکوت دوسال گذشته منتقدان حزب دمکرات، نتایج زیان‌باری را به دنبال داشته است. مطلب آقای سیدی در فیسبوک باعث حمله برخی از طرفداران حزب دمکرات به او شد.

آینده مبهم و تاریک  

“بهزاد خوشحالی” نویسنده و فعال سیاسی کرد، در صفحه فیسبوک خود در مطلبی که بی‌ارتباط با شرایط کنونی نیست، با برشمردن مضرات فضای دو قطبی برای جامعه کردستان ایران نوشته است: «دو قطبی‌سازی یا به عبارتی ایجاد فضای تقابل، صدمات جبران‌ناپذیری را متوجه اتحاد جامعه می‌کند و جرقه‌ای برای تفرقه و چند دستگی اجتماعی می‌شود که علی‌رغم تحمیل خسارت‌های سیاسی به جامعه، بستر نقش‌آفرینی سیاسی را برای تمام گروه‌ها از بین می‌برد و به زیان تمام نخبگان و جامعه‌ “روژهه لات” [کردستان ایران] خواهد بود.»

اغراق نیست اگر گفته شود که احزاب کردستان ایران، به همان اندازه که برای رویارویی با جمهوری اسلامی هزینه داده‌اند، همان اندازه نیز برای جنگ نظامی و تبلیغاتی علیه یکدیگر انرژی صرف کرده‌اند. از منازعازت کومله و دمکرات در اوایل انقلاب ایران، تا جنگ‌های داخلی این دو حزب که منجر به کشته شدن تعداد زیادی از نیروهای دو طرف شد، از انشعابات مختلفی که این دو حزب تا کنون دچار آن شده‌اند و از مناقشات اخیر طرفداران‌شان در فضای مجازی که خود بازتابی از فضای حاکم بر تفکرات این احزاب است.

برای جریانات مختلف حزب دمکرات و کومله که از آن‌ها به عنوان احزاب سنتی یاد می‌شود، غیرقابل هضم است که با چندین دهه مبارزه، اکنون جریانی پا به این عرصه گذاشته که سابقه زیادی ندارد ولی خلا وجود آنها در داخل ایران را هم از لحاظ نظامی و هم از لحاظ اعتراضات مدنی پر کرده است، و از طرفی نیز فعالیتش گرفتار روابط اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی نشده است.

شاید برای احزاب سنتی کردستان ایران، قابل هضم نباشد که در بهترین شرایط ممکن در دهه شصت شمسی، عمق فعالیت مسلحانه آنها، کامیاران و در موارد نادری شمال کرمانشاه بود، اما اکنون در زمان ثبات نسبی جمهوری اسلامی، حزبی تازه در عمق استان کرمانشاه دست به عملیات نظامی بزند و فعالیت مدنی را تا ایلام، در جنوبی‌ترین منطقه کردنشین ایران برساند.

مباحثی که اخیرا در فضای مجازی جریان دارد و فضایی که ایجاد شده، وضعیتی بسیار نگران کننده و تیره و تار در آینده کردستان را مجسم می‌کند. وضعیتی که در آینده پساجمهوری اسلامی، پژاک با حمایت حزب مادر یعنی پ‌ک‌ک که یکی از قدرتمندترین سازمان‌های چریکی کرد است، همانند پ‌ی‌د در کردستان سوریه، شاخه نظامی احزاب سنتی را در قدرت بازی نخواهد داد. شاید هم چنین وضعیتی به وقوع جنگ داخلی بسیار مخرب‌تری منجر شود؛ وضعیتی مشابه آنچه که در دهه شصت شمسی، میان کومله و دمکرات در کردستان ایران و اوایل دهه نود میلادی در کردستان عراق میان اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان عراق روی داد.

---

مقالات دیگر از همین نویسنده