به صورت متوسط حدود چهل درصد انسانها در سرتاسر دنیا از پوسیدگی دندان رنج میبرند که در این میان بیشترین میزان شیوع در خاورمیانه، آمریکای لاتین و جنوب آفریقا است. پوسیدگی دندان در کنار سرماخوردگی و بیماریهای لثه شایعترین اختلالاتی هستند که انسانها را درگیر میکنند.
این مشکل اگرچه در ابتدا ممکن است موضوعی ساده و تنها مرتبط با زیبایی چهره تلقی شود، اما در صورت عدم درمان، میتواند پیشرفت کرده و در نهایت به از دست رفتن دندان منجر شود. برای اینکه یک پوسیدگی کوچک پیشرفت کند دندان مربوطه باید مستعد بوده و باکتری تولید کننده اسید و غذای کافی برای رشد باکتری نیز مهیا باشد. دندان مستعد دندانی هست که میزان کمتری فلوراید در ساختار مینای آن به کار رفته باشد و ساختار فیزیکی آن نیز به شکلی باشد که دارای شیارها و سوراخهای ریز باشد. نکتهای که سبب میشود پلاکهای دندانی به راحتی بتوانند در ساختار دندان جا گرفته و روند تخریب را آغاز کنند.
پلاک دندانی به مادهای گفته میشود که از ترکیب باکتری، بزاق و سلولهای مرده ایجاد شده و به صورت روزمره در بخشهای مختلف دهان و دندان همه افراد رسوب میکند. از آنجایی که این پلاکها محیط را برای رشد انواع باکتریها آماده میکنند به پوسیدگی دندان منتهی میشوند و به همین علت باید به سرعت و با استفاده از مسواک از محیط دهان و دندانها پاک شوند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به تجمع پلاکها شده و تشکیل رسوبات سختی به نام جرم دندان را میدهد که در صورت تشکیل، تنها توسط دندانپزشک قابل پاکسازی هستند.
روشهای درمانی مختلف و متنوعی برای رفع پوسیدگی دندان وجود دارد که دندانپزشک با توجه به معاینات انجامشده و شرایط بیمار بهترین آنها را انتخاب و اجرا میکند. اما جدا از این روشهای درمانی که باید توسط پزشک اجرا شود، چند استراتژی عمومی نیز وجود دارد که در صورت رعایت آنها میتوان تا حد زیادی از پوسیدگی دندانها جلوگیری کرد و یا آن را برای مدت طولانی به تأخیر انداخت.
در این قسمت از مجله پزشکی به مراحل مختلف پوسیدگی دندان، عوامل مستعد کننده و روشهای مقابله با آنها پرداختهایم.
[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130917_Tooth_Decay_MazyarMahdavifar.mp3[/podcast]