برخورد ارتش با هواداران مرسی در روزهای آخر هفته، بیش از ۱۰۰ کشته و ۱۵۰۰ مجروح به جا گذشته؛ امری که نگرانی جهانیان را بر انگیخته است. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل، از دولت انتقالی خواست در حفظ جان مردم بکوشد. وی به نیروهای امنیتی پیغام داد که به حقوق بشر و به خصوص، حق آزادی بیان و اجتماعات توجه کنند.
دبیرکل سازمان ملل همچنین از تظاهرکنندگان خواست که آرامش و مسالمت در تظاهرات را حفظ کنند. کاترین اشتون، وزیر خارجه اتحادیه اروپا نیز خواهان قطع خشونت در مصر شد. جان کری وزیر خارجه آمریکا، از وظیفه اخلاقی و حقوقی مقامات حکومتی در قبال آزادی عقیده و اجتماعات، در این شرایط غیر قابل پیش بینی سخن گفت.
چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا نیز در گفتگو با ژنرال السیسی، همتای مصری خود از وی خواست، تا از خونریزی بیشتر جلوگیری شود. مارتین شولتز، رئیس پارلمان اروپا، اظهار تاسف کرده که نیروهای امنیتی توان حمایت از جان قربانیان را نداشته‌اند. وزیر خارجه فرانسه هم ارتش مصر را به خودداری دعوت کرد و خواستار جلوگیری از رشد خشونت در این کشور شد. ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا گفت، اکنون زمان گفتگوست و نه افتراق.
ارتش مصر متهم می‌شود به اینکه با تحریک اخوان‌المسلمین و تنگ کردن عرصه بر آن، این گروه را به حرکات رادیکال می‌کشاند تا بهانه‌های بیشتری برای سرکوب آن فراهم سازد.
به گزارش الاهرام، محمد البرادعی، معاون حکومت انتقالی و رهبر جبهه نجات ملی مصر، تاسف عمیق خود را از کشته شدن افراد اعلام کرده و گفته که در درگیری‌ها از خشونتی نامتناسب استفاده شده است. در عین حل او اخوان‌المسلمین را مسئول شروع درگیری دانسته است. شیخ الازهر، احمد طیب، این کشتار را محکوم کرده و خواهان تحقیقات در این زمینه شده است.
پیش زمینه
از فردای برکناری مرسی در سوم ژوئیه، اخوان‌المسلمین تظاهراتی مداوم را برای برگرداندن او به قدرت شروع کرد. در همان روزهای اول، ارتش به بهانه اینکه افرادی به سوی سربازان شلیک کرده‌اند، جمعیت را به گلوله بست؛ ۵۲ نفر را کشت و تعداد زیادی را مجروح کرد. مواردی هم از حمله گروه‌های مسلح “ناشناس” به تظاهرات در شهرهای مختلف گزارش شده که تعدادی کشته و زخمی برجای گذاشته است.
روز چهارشنبه بیست و چهارم ژوییه، عبدالفتاح السیسی، فرمانده ارتش مصر، در مراسمی در اسکندریه گفت: “من ازهر مصری با شرف دعوت می‌کنم که روز جمعه به خیابان بیاید و به ما اختیار دهد، که علیه تروریسم و خشونت عمل کنیم”. ارتش مصر متهم می‌شود به این که با تحریک اخوان‌المسلمین و تنگ کردن عرصه بر آن، این گروه را به حرکات رادیکال می‌کشاند تا بهانه‌های بیشتری برای سرکوب آن فراهم سازد.
ظاهراً السیسی می‌کوشد شرایط را برای ادامه شرایط فوق‌العاده فراهم کند. ارتش نیاز به حمایت مردم دارد، تا باز هم شدیدتر علیه اخوان‌المسلمین و هم پیمانان آن وارد عمل شود.
حملات افراد مسلح ناشناس به قرارگاه‌های پلیس در شبه‌جزیره سینا شدت گرفته و روز چهارشنبه بیست و چهارم ژوییه، در شهر منصوره واقع در دلتای نیل، کسانی از یک ماشین در حال حرکت بمبی را به قرارگاه پلیس پرتاب کردند که منجر به مرگ یک مأمور پلیس شد. هنوز هیچ گروهی مسئولیت این اقدام را به عهده نگرفته است.
اگر درایت سیاسی بر مصر حکم نشود، شبح هولناک جنگ داخلی، نمایان‌تر خواهد شد. بحران مصر می‌تواند در نهایت به تشدید بحران در خاورمیانه و تقویت بیشتر نیروهای رادیکال در منطقه بیانجامد.
همچنین در محله هلیوپولیس قاهره، دو نفر در تظاهرات طرفداران مرسی کشته شدند. به گزارش الجزیره، هنگامی که اخوان‌المسلمین مشغول تظاهرات بود، گروهی مسلح به آنان شلیک کردند، که در نتیجه ۲ نفر کشته و ده‌ها تن دیگر مجروح شدند.
واکنش‌ها به فراخوان السیسی
عصام العریان، نایب رئیس اخوان‌المسلمین، این عمل را به مثابه تهدیدی علیه حزب خود دانست. وی در فیس‌بوک خود خطاب به السیسی نوشت: “تهدیدهای تو مانع از تظاهرات میلیونی ما نخواهد شد! ” او السیسی را یک کودتاچی خواند که زنان و کودکان و نمازگزاران را به قتل می‌رساند.
اما رهبر جنبش تمرد، که با تظاهرات خود زمینه ساز برکناری مرسی شد، این اقدام ارتش را ستود و شرکت در این تظاهرات ضّد خشونت را وظیفه همگانی دانست.
حزب النور، تشکیلات سلفیست‌ها در مصر، که در انتخابات پارسال نیروی دوم بس از اخوان المسلمین شده بود، از هواداران خود خواست که در هیچ‌یک از این دو تظاهرات شرکت نکنند.
خطر جنگ داخلی
وضعیت مصر، به سمت تشدید بحران پیش می‌رود. اگر درایت سیاسی بر این کشور حکم نشود، شبح هولناک جنگ داخلی، نمایان‌تر خواهد شد. بحران مصر می‌تواند در نهایت به تشدید بحران در خاورمیانه و تقویت بیشتر نیروهای رادیکال در منطقه بیانجامد.
ارتش مصر متهم می‌شود به این که با تحریک اخوان‌المسلمین و تنگ کردن عرصه بر آن، این گروه را به حرکات رادیکال می‌کشاند تا بهانه‌های بیشتری برای سرکوب آن فراهم شود. اتهام عجیب فراری دادن زندانیان در دوره مبارک و کشیدن پای حماس به ماجرا‌ی مرسی، ازنگاه بسیاری ناظران پرونده‌سازی به شمار می‌رود.
در چنین شرایطی، نیروهای معتدل اخوان ممکن است نفوذ خود را از دست بدهند و ممکن است عده کثیری به سمت گروه‌های تندرو متمایل شوند که هم اکنون در صحرای‌سینا و دلتای نیل، مشغول عملیات علیه نیروهای انتظامی هستند.