بنابر محاسبه فعالان کارگری، هزینه سبد معیشتی خانوار در شهریور ۱۴۰۳ به دست‌کم ۳۶ میلیون تومان و هزینه ماهانه مواد خوراکی دست‌کم ۱۴ میلیون تومان رسیده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا)، با توجه به افزایش حداقل ۲۵ درصدی قیمت نان در شهریور ماه و افزایش ۲۰ درصدی شیر و لبنیات در آغاز مهرماه با دستور دولت، هزینه سبد معیشت خانوار در ماه‌های اخیر بالا رفته است.
با وجود اینکه افزایش مداوم قیمت کالاها و خدمات و تورم سنگین محاسبه سبد معیشت یک خانوار متوسط کارگری (موضوع بند دوم ماده ۴۱ قانون کار) را دشوار می‌کند، فرامرز توفیقی، فعال کارگری، برای شهریور سال جاری هزینه حداقلی و تقریبی سبد معیشتی را براساس داده‌های انستیتو پاستور و مرکز آمار ایران حساب کرده که شامل نرخ‌های رسمی اقلام خوراکی می‌شود.
در این محاسبه حداقلی، سبد غذائی برای یک فرد بدون در نظر گرفتن فعالیت بدنی محاسبه شده است، و نه معیار خانواده ۳,۳ نفری با میانگین سهم ۲۳۹۵ کیلوکالری برای هر فرد.
در همین راستا توفیقی می‌گوید در محاسبه خود فقط سه وعده غذا، شامل یک وعده غذای گرم و دو وعده غذای ساده برای صبحانه و شام را در نظر گرفته، و میان‌وعده، تنقلات و مکمل‌ها را حذف کرده است.
بر اساس این محاسبه، در شهریور ۱۴۰۳، هزینه میانگین هر وعده صبحانه و شام شامل کره و مربا، پنیر و مربا، تخم مرغ آب پز، پنیر و عسل یا پنیر و با خیار و گوجه، برای هر نفر ۲۷هزار و ۹۱۰ تومان به دست آمده است.
همچنین، هزینه متوسط یک وعده غذای گرم یا نهار نیز شامل غذاهای متداول ایرانی برای هر فرد ۶۷هزار و ۳۷۱ تومان است.
به این ترتیب، حداقل هزینه غذایی روزانه یک خانوار متوسط ۳,۳ نفری، حدود ۴۶۶هزار تومان و هزینه ماهانه آن حدود ۱۳ میلیون و ۹۹۰ هزار تومان می‌شود.
از آنجایی‌که طبق اعلام مرکز آمار ایران، سهم هزینه‌های خوراکی در سبد معیشتی خانواده متوسط کارگری در دهک چهارم و پنجم درآمدی، ۳۸,۰۵ درصد است، هزینه سبد معیشت خانوار با ضرب هزینه خوراکی‌ها در ۱۰۰ و تقسیم بر ۳۸,۰۵ به دست می‌آید، که می‌شود حدود ۳۶ میلیون و ۸۸۰ هزار تومان.
این در حالی است که حداقل دستمزد ۱۴۰۳ با احتساب ۱,۳ فرزند، ۱۰ میلیون و ۸۹۷ هزار تومان است، و بنابراین فقط ۲۹,۶۲ درصد از هزینه‌های زندگی را پوشش می‌دهد.
چندی پیش گزارش مرکز آمار ایران اعلام کرده بود که در سال ۱۴۰۲ میانگین هزینه خانوار شهری ۵۰ درصد و خانوار روستایی ۴۰ درصد نسبت به یک سال قبل‌تر (۱۴۰۱) افزایش یافته و ضریب جینی به عنوان یک شاخص «اختلاف طبقاتی» بزرگتر شده است.
مرکز آمار بر اساس یافته‌های آمارگیری از جامعه نمونه در مناطق شهری و روستایی، میانگین هزینه کل خانوار در مناطق شهری را ۲۶۰ میلیون و ۵۲۵ هزار تومان اعلام کرد. این رقم ۱۲۳ میلیون تومان از هزینه برآورد شده در سال ۱۴۰۱ بزرگتر است و نشان می‌دهد میانگین هزینه خانوار در مناطق شهری در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل‌تر ۵۰٬۶ درصد افزایش یافته است.
بر پایه این گزارش میانگین هزینه ماهانه خانوار شهری در سال گذشته ۲۱ میلیون و ۷۱۰ هزار تومان، رقمی معادل سه برابر حداقل دستمزد و مزایای آن بود.