گزارشهای جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی که پنجشنبه ۸ شهریور / ۲۹ اوت به دست رویترز رسیده است نشان میدهند که دیپلماسی هستهای به دلیل انتخاب ماه گذشته مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران و انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا که در ماه نوامبر برگزار میشود، تا حد زیادی متوقف شده است.
در قطعنامه آخرین نشست ۳۵ کشور عضو شورای حکام در ماه ژوئن، که هر سه ماه یکبار برگزار میشود، از ایران خواسته شده بود که همکاری خود را با آژانس بهبود بخشد اما گزارشهای جدید آژانس اتمی نشان میدهد این امر رخ نداده است.
در دو گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز پنجشنبه به کشورهای عضو ارسال شده، آمده است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ابراز امیدواری کرده است که با سفر زودهنگام او به ایران، گفتوگوی سازنده با پزشکیان برای دستیابی هر چه سریعتر به نتایج ملموس، دنبال شود.
این گزارشها نشان میدهد که در سه ماهه گذشته هیچ پیشرفتی در چندین موضوع که روابط بین آژانس و تهران را مدت طولانی تیره کرده، حاصل نشده است. از جمله ممانعت ایران از حضور بازرسان متخصص آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این کشور و همچنین ناتوانی ایران در توضیح آثار اورانیوم در سایتهای اعلامنشده.
براساس این گزارشها، جمهوری اسلامی همچنین آبشارها یا خوشههایی از سانتریفیوژها (دستگاههایی که اورانیوم را تصفیه میکنند) را در سایتهای اصلی غنیسازی خود در نطنز و فردو اضافه کرده است.
هشت آبشار دیگر از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 را در فردو نصب کرده است. بدین ترتیب، شمار آبشارهای این نوع سانتریفیوژ در فردو به ۱۰ عدد افزایش یافت. اگر چه این آبشارهای جدید هنوز به مرحله غنیسازی گاز هگزافلورايد اورانیوم (UF6) نرسیدهاند و فعالیت خود را آغاز نکردهاند.
یکی از گزارشها میگوید که ذخیره اورانیوم ایران به شکل UF6 با غنای ۶۰ درصد حدود ۲۲,۶ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۶۴,۷ کیلوگرم رسیده است.
اورانیوم غنیشده با ۶۰ درصد خلوص در چند مرحله میتواند به اورانیوم با خلوص ۹۰ درصدی تبدیل شود. اورانیوم با خلوص ۹۰ درصد را در تولید سلاح هستهای بهکار میبرند.
از نظر تئوری، در صورتی که فقط ۴۲ کیلوگرم از ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی ایران تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد غنیسازی شود، برای ساخت سلاح هستهای کافی است.
بدین ترتیب ایران اکنون به اندازه کافی اورانیوم غنیشده دارد که اگر آن را تا ۲۰ درصد بیشتر غنی کند برای ساخت شش بمب هستهای کافی است.
پیش از این در تیرماه گذشته سه مقام آمریکایی و اسرائیلی به وبسایت خبری آکسیوس گفته بودند که دولت جو بایدن ماه گذشته میلادی به جمهوری اسلامی ایران هشدار خصوصی داده و در آن نگرانیهای جدی خود را درباره توسعه برنامه هستهای ایران که میتواند به تولید سلاح هستهای منجر شود، ابراز کرده است.
مقامهای آمریکایی گفته بودند ایرانیها توضیحاتی درباره فعالیتهای هستهای خود داده و تأکید کردهاند که هیچ تغییری در سیاستهای آنها رخ نداده و آنها روی سلاح هستهای کار نمیکنند.
جمهوری اسلامی ایران بارها انکار کرده است که خواهان دستیابی به سلاح هستهای است.