طالبان حاکم بر افغانستان تحت عنوان «امر به معروف و نهی از منکر» قوانین سخت‌گیرانه خود علیه زنان را که تاکنون نیز بر آن‌ها نظارت می‌شد در ۱۱۴ صفحه و ۳۵ ماده به‌شکل مدون ارائه کردند.
دستگاه قضائی طالبان گفت این قانون که شامل الزامات پوشش کامل زنان و ممنوعیت همجنس‌گرایی می‌شود، توسط هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه تأیید شده است.
هبت‌الله آخوندزاده پس از قدرت‌گیری مجدد طالبان در اوت ۲۰۲۱ تا کنون در مجامع عمومی ظاهر نشده است.
قوانین جدید پیش از این در اواخر ماه ژوئیه گذشته در روزنامه رسمی منتشر شده بود. این قانون، قدرت پلیس اخلاق طالبان را که دستورالعمل‌های رفتاری براساس شریعت اسلامی را زیر نظر دارد، تقویت می‌کند. از جمله این‌که در صورت حضور مردان نامحرم «زنان مسلمان موظفند صورت و بدن خود را بپوشانند» و «به‌دلیل ترس از فتنه، پوشاندن چهره زنان ضروری است و نگاه مردان بالغ بیگانه به بدن و روی زنان و نگاه زنان بالغ به مردان بیگانه نیز حرام است».
در ماده ۱۳ قانون «امر به معروف و نهی از منکر» آمده است: «صدای زن خصوصی است و زن نباید در جمع بخواند و یا بلند صحبت کند».
همچنین «خارج شدن صدای زن یا موسیقی به بیرون از خانه یا مجلس» از جمله «منکرات» تلقی شده و مأموران امر به معروف باید از آن جلوگیری کنند.
رانندگان خودروها نیز نباید «زنان بی‌حجاب و زنان بدون محرم شرعی عاقل و بالغ» را در سطح شهر جابه‌جا کنند. شنیدن موسیقی در وسایل نقلیه و گفت‌وگوی زنان با مردان نامحرم نیز در زمره اعمال منکرات ارزیابی شده است.
مردان و قوانین جدید
در قانون جدید «امر به معروف و نهی از منکر» مسئله چگونگی پوشش به زنان محدود نشده و در مورد پوشش مردان نیز گفته شده که «هنگام سرگرمی و ورزش طوری لباس بپوشند که عورت‌شان پنهان باشد و شکل اعضای بدن در آن آشکار نشود».
همچنین مردان باید شلوارهایی بپوشند که دست‌کم تا زانو باشد. آن‌ها همچنین باید ریشی داشته باشند که خیلی نباید کوتاه باشد. روابط همجنس‌گرایان، زنا و قمار، ساخت و تماشای فیلم‌ها یا تصاویری که جانداران را به تصویر می‌کشند نیز ممنوع است.
ترک نماز و سرپیچی از والدین نیز قابل مجازات است. براساس قوانین جدید، رسانه‌ها مجاز نیستند «توهین به مسلمانان» را منتشر کنند و محتوایی که «قوانین شرع و دین» را نقض کند، نشان دهند.
پلیس اخلاق می‌تواند با اخطار، تهدید، جریمه نقدی، بازداشت موقت تا سه روز یا مجازات‌های دیگر با «مجرمان» برخورد کند. در صورت تکرار جرم، متهم با مجازات‌های شدیدتری مواجه خواهد شد.
نگرانی سازمان ملل از محدودیت‌های بیشتر
هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) پیش از این گشت ارشاد طالبان را به ایجاد «جو ارعاب» در افغانستان متهم کرده و گفته بود دستورات و برخی روش‌های اجرای قوانین آن‌ها نقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی است.
به‌گفته یوناما، فعالیت‌های وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان «تأثیرات منفی بر برخورداری از حقوق و آزادی‌های بنیادی در ابعاد مختلف زندگی مردم افغانستان توأم با تأثیر تبعیض‌آمیز و نامنتاسب بر زنان داشته است».
فیونا فریزر، مسئول حقوق بشر یوناما گفت این واقعیت که وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان هدف خود را گسترش اختیاراتش به سایر حوزه‌های زندگی روزمره قرار داده، دلیل نگرانی جدی برای همه افغان‌ها، به‌ویژه زنان و دختران است.
پس از سال‌ها حضور نظامی کشورهای غربی در افغانستان، طالبان در اوت ۲۰۲۱ دوباره قدرت را در این کشور به‌دست گرفتند و تشکیل «امارت اسلامی» خود را اعلام کردند. از آن زمان، آن‌ها تفسیر خود از اسلام را با قوانین سخت‌گیرانه، به‌ویژه در محدود کردن هر چه بیشتر حقوق زنان اعمال کرده‌اند.
در سطح بین‌المللی، طالبان در انزوا باقی مانده‌اند و تاکنون هیچ دولتی حاکمان اسلامگرا را به‌عنوان حکومت رسمی افغانستان به‌رسمیت نشناخته است.