حزب کارگر بریتانیا پس از ۱۴ سال توانست در انتخابات ۴ ژوئیه حزب محافظهکار را در هم بشکند و با اختلاف رأیای شگفتآور نسبت به رقیب به قدرت برسد. به این ترتیب، کییر استارمر مأمور تشکیل دولت شده است و ساکن جدید شماره ۱۰ خیابان داونینگ لندن خواهد بود.
استارمر وعدهی تغییرات زیادی را داده است؛ چه در عرصهی سیاستگذاری داخلی و چه در عرصهی روابط خارجی. آنچه در ادامه خواهد آمد، نگاهی است به مواضع و وعدههای او و حزب کارگر در مورد رابطه با دولت جمهوری اسلامی ایران.
لندن در قبال تهران سختگیرتر خواهد شد؟
در سرتاسر مانیفست حزب کارگر پیش از انتخابات تنها یک بار نام «ایران» آمده و آن هم در اشاره به تلاشها برای ترور مخالفان ایرانی در خاک بریتانیا است. در این مانیفست میخوانیم:
از مسمومکردن اسکریپال [مأمور سابق اطلاعات روسیه که در سالزبری بریتانیا با گاز عامل اعصاب مسموم شد] تا طرحهای ترور به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تهدیدهای ناشی از دولتهای متخاصم یا گروههای تروریستی تحت حمایت دولتها رو به افزایش بوده است.
در واقع، بیشتر تمرکز استارمر در ماههای اخیر بر همین وجهه از ایران بوده: تهدیدآمیزبودن، به ویژه به خاطر سپاه.
استارمر فوریه ۲۰۲۱ در کنیسهای در بریتانیا برای طرفداران حزب کارگر سخنرانی کرد و گفت که نباید فراموش کرد ایران «یک تهدید بسیار جدی است». استارمر گفت موضوع ایران به خاطر کووید و برگزیت از دستور کار دولت بریتانیا خارج شده اما باید به آن بازگشت و برخوردی قوی و سختگیرانه با ایران داشت.
او پس از حملهی تلافیجویانه ایران به اسرائیل به شدت از جمهوری اسلامی انتقاد کرد و اقدامش را ناامنکردن هر چه بیشتر جهان خواند.
استارمر از بمباران حوثیهای یمن به دست بریتانیا و آمریکا در پی مناقشههای دریایی دفاع کرد و آن را پیامی برای ایران نیز دانست. برخی اعضای حزب کارگر که پیش از این از استارمر به دلیل مواضعش در حمایت بیچونوچرا از اسرائیل انتقاد کرده بودند، این بار او را به خلف وعده متهم کردند و گفتند که هنگام رقابت برای رهبری بر حزب پس از جرمی کوربین گفته بود هرگز از جنگهای غیرقانونی و یکجانبه و بدون پشتوانه قانون بینالملل دفاع نخواهد کرد و پارلمان بریتانیا باید برای هرگونه مداخله نظامی موافقت کند ــ وعدههایی که در مورد بمباران حوثیها اجرایی نشد.
حزب کارگر همچنین در واکنش به اقدامات سپاه قدس و همچنین فاش شدن تلاشهای نافرجام جمهوری اسلامی برای ترور مخالفان در لندن، وعده داده است که سپاه پاسداران را به طور کلی در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهد.
سال گذشته پلیس ضدتروریسم بریتانیا اعلام کرد که ۱۵ تلاش ایران برای ربایش یا قتل افراد بریتانیایی یا ساکن بریتانیا را خنثی کرده است.
قراردادن سپاه در فهرست تروریستی را حتی دولت محافظهکار سوناک انجام نداد تا پیوندهای دیپلماتیک با ایران را به طور کلی از دست ندهد. ولی تلگراف هفتهی پیش گزارش داد که ایوت کوپر و دیوید لمی، بختهای اصلی تصدی بر وزارت کشور و وزارت امور خارجه بریتانیا، هر دو با قراردادن سپاه در فهرست تروریستی موافقند.
دکتر صنم وکیل، عضو اندیشکده چتم هاوس، به «نشنال نیوز» امارات متحده دراینباره میگوید که با توجه به احتمال آمدن ترامپ و سختگیرانهترشدن سیاست واشنگتن در قبال تهران، دولت حزب کارگر در لندن دو انتخاب برای پرداختن به مسألهی ایران خواهد داشت: افزایش تحریمها علیه تهران برای محدودکردن تواناییها جمهوری اسلامی؛ یا افزایش رابطه اقتصادی با ایران و نزدیکترشدن به آن. وکیل دومی را بسیار بعید میداند و احتمالا لندن افزایش تحریمها را مثل حالا بهترین استراتژی در نظر خواهد گرفت.
گروه «متحد علیه ایران هستهای» که یکی از جنگطلبترین لابیها در آمریکا است، منتظر عمل حزب کارگر به وعدهاش است و مدیر ارشد اجرایی آن نوشته: «نخستین آزمون واقعی سیاستگذارانه سر کییر استارمر درباره یهودستیزی» قراردادن سپاه در فهرست تروریستی و عمل به این وعده است.
جی منس، عضو ارشد پالیسی اکسچینج حتی پیشبینی میکند که با توجه به موضع سختگیرانه استارمر علیه جمهوری اسلامی، اگر دونالد ترامپ در آمریکا به پیروزی برسد، ائتلافی غیرمنتظره و نیرومند بین رئیس جمهوری ایالات متحده و نخست وزیر بریتانیا علیه تهران شکل خواهد گرفت و هر دو انواع فشارها بر ایران را افزایش خواهند داد.
حزب کارگر وعده داده در ۱۰۰ روز اول رسیدن به قدرت به این وعدهها عمل کند و به ویژه در مسألهی مقابله با روسیه و کمک به اوکراین و نیز مقابله با تهدید ایران و دیگر تهدیدهای امنیتی دست به کار شود. باید دید در سه ماه آینده سختگیریهای بریتانیا علیه تهران تا کجا پیش خواهد رفت.