انتخابات سراسری بریتانیا و فرصتی استثنایی برای حزب کارگر

روز  چهارم ژوئیه همزمان با روز جشن استقلال آمریکا از بریتانیا، انتخابات عظیم و سراسری بریتانیا برگزار می‌شود و گمان می‌رود با این انتخابات شاید به بیش از یک دهه حاکمیت دولت محافظه‌کار در بریتانیا پایان داده شود.

ماجرا از ماه مه آغاز شد وقتی که ریشی سوناک، نخست‌وزیر کنونی در زیر باران شدید در برابر خبرنگاران دست به قمار بزرگی زد. با وجود این که حزب محافظه‌کار سوناک ۲۰ درصد در نظرسنجی‌ها از حزب مخالف دولت (حزب کارگر) عقب بود، سوناک اعلام کرد که ماه ژوئیه انتخابات سراسری برگزار خواهد کرد. 

هر چند که نظام سیاسی در بریتانیا مانند آمریکا دو حزبی نیست، اما این بار نیز انتظار می‌رفت مانند گذشته دو حزب کارگر و محافظه‌کار رقبای اصلی ورود به دفتر نخست‌وزیری بریتانیا باشند تا این که حزب سوم معادلات را بر هم زد.

حزب محافظه‌کار 

حزب محافظه‌کار بریتانیا که مواضع سیاسی آن چیزی بین راست میانه و راست است در ۱۴ سال گذشته بر سر کار بوده. این حزب انتخابات ۲۰۱۰، ۲۰۱۵، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ را برد.

حزب محافظه‌کار در این مدت بحران‌های متعددی را از سر گذرانده، از برگزیت گرفته تا دوران کووید و افزایش کمرشکن هزینه زندگی در بریتانیا. اما به نظر می‌رسد ظرفیت و توان حزب برای عبور از بحران به سر آمده است.

ریشی سوناک نخست‌وزیر فعلی به شدت نامحبوب است.

اما در نظرسنجی‌های اخیر ـ هرچند که لزوماً قابل اتکا نیستند ـ اختلاف میان حزب محافظه‌کار و حزب مخالف دولت چنان زیاد است که نمی‌شود به باقی ماندن سوناک در دفتر نخست‌وزیری امیدی داشت. با ۲۰ درصد اختلاف میان محبوبیت رهبران دو حزب انتظار می‌رود که حزب محافظه‌کار بیش از ۲۰۰ کرسی را پارلمان را از دست بدهند.

حزب کارگر

حزب میانه چپ کارگر در بریتانیا را در حال حاضر کی‌یر استارمر رهبری می‌کند، استارمر به توصیف خود او سوسیالیست و وکیل مدافع سابق است. در فهرست دستور کار حزب مواردی بلندپروازانه و معدودی سیاست‌های عوام‌دوستانه دیده می‌شود. اما برگ برنده حزب کارگر در این انتخابات نه سیاست‌ها و برنامه‌هایی است که ارائه داده، بلکه نارضایتی عمومی از حزب محافظه‌کار و رهبر فعلی آن سوناک است. در حال حاضر بیش از آن که موضوع اصلی موفقیت حزب کارگر در انتخابات چهارم ژوئیه باشد بیشتر میزان توفیق حزب و شمار کرسی‌هایی که در پارلمان خواهد برد.

حزب اصلاحات بریتانیا

حزب اصلاحات بریتانیا را نایجل فاراژ رهبری می‌کند، کسی که شاید بتوان گفت دلیل اصلی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) بود.

دلیل محبوبیت این حزب سیاست‌های ضدمهاجرت آن است. اما بیش از این که حزب اصلاحات به دنبال به چالش کشیدن حزب دست چپی  بریتانیا باشد، بیشتر به دنبال کرسی‌هایی است که در اشغال حزب میانه و راست محافظه‌کار است.

محبوبیت حزب «اصلاحات بریتانیا» پس از بازگشت دوباره فاراژ به عرصه سیاست و در دست گرفتن رهبری حزب افزایش یافته است. کارزار فاراژ در زمان برگزیت موفق بود. حزب «اصلاحات بریتانیا» یک حزب راست‌گرا است سال ۲۰۱۸ و پس از برگزیت تأسیس شد.

این که «حزب اصلاحات» بتواند اکثریتی کسب کند یا حزب محافظه‌کار را کنار بزند بعید است اما در بهترین حالت چندین کرسی پارلمان را خواهد برد و خود را به عنوان یک حزب قابل توجه مطرح می‌کند و همین برای این حزب پیروزی محسوب می‌شود.  

دیگر احزاب

از دیگر احزابی که تلاش می‌کنند در این انتخابات کرسی را ببرند، می‌توان از حزب لیبرال دموکرات و حزب سبز نام برد.

چرا انتخابات زودهنگام؟

اگر وضع حزب محافظه‌کار خوب نیست و اگر نظرسنجی‌ها ماه‌هاست که از عدم محبوبیت حزب حکایت داشتند چرا اصلاً ریشی سوناک که حزبش بر سر کار بود، پیش از موعد مقرر یعنی پاییز امسال اعلام انتخابات زودرس کرد؟

براساس قانون او می‌بایست پیش از ۲۸ ژانویه ۲۰۲۵ انتخابات برگزار کند اما از آن‌جا که اوضاع نظرسنجی‌ها اصلاً خوب نبود و احتمالاً در آینده نیز بسیار بدتر هم می‌شد، سوناک دست به قمار زد و این انتخابات را برگزار کرد. به هر حال هر چند که نظرسنجی‌ها از شکست حزب حکایت دارد ولی نتیجه نظرسنجی هیچ‌گاه ۱۰۰ درصد نیست و احتمال هر شگفتی در روز انتخابات وجود دارد.

نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟

براساس آخرین نظرسنجی‌ها «حزب اصلاحات» بریتانیا ۱۶ درصد محبوبیت دارد و حزب محافظه‌کار (حزب حاکم) ۲۰ درصد. در این نظرسنجی حزب مخالف دولت یعنی حزب کارگر با ۴۰ درصد از احزاب دست راستی و محافظه‌کار کشور جلوتر است. 

رهبران احزاب مطرح

ریشی سوناک

ریشی سوناک، رهبر حزب محافظه‌کار ۴۴ سال سن دارد. او مردی ثروتمند و تحصیل‎کرده دانشگاه‌های آکسفورد و استنفورد است. سوناک بریتانیایی هندی‌تبار است و پیش از دانشگاه هم در مدرسه‌های خصوصی درس می‌خواند. او با آکشاتا مورتی ازدواج کرد. ثروت خانواده مورتی بالغ بر چندین میلیارد دلار می‌شود و و سرچشمه آن شرکت اینفوسیس است. سوناک پیش از ورود به سیاست بانکدار بود.

در انتخابات پیش رو وعده‌های اصلی سوناک  به شرح زیر هستند:

• نصف کردن تورم
• رشد اقتصادی
• کاهش بدهی کشور
• کاهش نوبت انتظار خدمات درمانی
• متوقف کردن عبور قایق‌های کوچک مهاجران از مرز

 کی‌یر استارمر

کی‌یر استارمر، رهبر حزب کارگر بریتانیا فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های لیدرز و آکسفورد است. خانواده استارمر از طبقه متوسط کارگر بودند. پدر استارمر ابزارساز و مادرش پرستار بود.

رهبر حزب کارگر دانش‌آموخته حقوق است و اواخر دهه ۸۰ میلادی وکیل شد. تخصص او قوانین حقوق بشر است. او در کشورهای حوزه دریای کارائیب و آفریقا از زندانیان محکوم به اعدام دفاع می‌کرد.

استارمر سال  ۲۰۰۸ به عنوان مدیر دادستانی عمومی منصوب شد. او پس از آن به پارلمان رفت و راه را تا رهبری حزب محافظه‌کار پیمود.

در انتخابات پیش رو وعده‌های اصلی استارمر به شرح زیر هستند:

• در زمینه مراقبت‌های بهداشتی، کاهش مدت انتظار بیماران با اضافه کردن ۴۰ هزار نوبت بیشتر در هفته که بودجه آن از طریق بهبود اخذ مالیات تأمین می‌شود
• در زمینه مهاجرت، متوقف کردن باندهای قاچاق انسان که با قایق‌های کوچک کار می‌کنند از طریق افزایش امنیت مرزی
• بهبود وضعیت مسکن، با ساخت یک میلیون و ۵۰۰ هزار خانه جدید و اصلاح در قوانین مربوط به ایجاد تسهیلات برای خریدارانی که برای اولین بار خانه می‌خرند
• در زمینه آموزش، استخدام شش هزار و ۵۰۰ آموزگار جدید که بودجه آن از طریق قطع مشوق مالیاتی به مدرسه‌های خصوصی تأمین می‌شود

نایجل فاراژ

نایجل فاراژ، رهبر «حزب اصلاحات» بریتانیا ۶۰ سال سن دارد و تحصیلات عالی دانشگاهی ندارد. دو بار طلاق گرفته است. پدر  فاراژ دلال سهام بود و فاراژ تحصیلات پیش‌دانشگاهی‌اش را در مدرسه خصوصی دولویچ انجام داد. در سن ۱۸ سالگی تصمیم گرفت به دانشگاه نرود و در بازار بورس لندن به دلالی سهام بپردازد.

فاراژ در عرصه سیاست مدتی عضو پارلمان اروپا بود. او تا کنون هفت بار برای ورود به پارلمان بریتانیا تلاش کرده و این انتخابات هشتمین تلاش فاراژ برای ورود به پارلمان بریتانیا است.

او بارها بین کار رسانه‌ای و کار سیاسی تغییر شغل داده است.

در انتخابات پیش رو وعده‌های اصلی فاراژ به شرح زیر هستند:

• مهاجرت: توقف تمام مهاجرت‌های غیرضروری، اخراج تمام مجرمان خارجی و توقف قایق‌های کوچک حامل پناهجویان
• سیاست خارجی: خروج از کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و کاهش کمک‌های خارجی به میزان ۵۰ درصد
• مالیات و اقتصاد: مشوق مالیاتی برای مشاغل کوچک و افراد کم درآمد، حذف مالیات بر ارث در مواردی که اموال کمتر از دو میلیون پوند باشد و حذف مقررات غیرضروری  و آسان کردن سیستم مالیاتی
• جرم و جنایت: افزایش تعداد پلیس و پایان دادن به سیاست‌های «ووک»، افزایش ظرفیت زندان جدید به میزان ۱۰ هزار زندانی

انتخابات عمومی در بریتانیا قرار است پنج‌شنبه چهارم ژوئیه (۱۴ تیر) برگزار شود. حزب محافظه‌کار بریتانیا ۱۴ سال بر سر کار بوده است.