کودکی را در یکی از روستاهای دشتیاری یا نیک‌شهر در نظر بگیرید، جایی که هزارها بی‌شناسنامه وجود دارند و خدمات بهداشتی اندک است و فقر فراوان و خدمات اولیه مثل آب و گاز و برق یک استثناء مهم. عماد یا عایشه، ۵ ساله، ۶ ساله، ۸ ساله، برای برداشتن آب به کنار هوتک‌ای می‌رود و داخل آن می‌افتد و جان می‌دهد. چه بسا شناسنامه هم نداشتند و وجود‌شان از سوی دولت به حساب نمی‌آمد و مرگ‌شان هم در آمارهای دولتی شمرده نخواهد شد.
از همه فاجعه‌بارتر آن‌که چنین داستانی تخیل هم نمی‌خواهد، زیرا اتفاقی است همان قدر تکراری که هولناک.
«هوتک یا هوتگ» گودال حفر شده برای ذخیره آب است که بیشتر برای حیوانات حفر می‌شود؛ با این‌حال در سال‌های اخیر با بحران کمبود آب در جنوب سیستان و بلوچستان، اهالی این مناطق از آب هوتک‌ها برای آشامیدن و مصارف خانگی مثل شستن لباس‌‌ها و … هم استفاده می‌کنند. در بسیاری از روستاها، آب آشامیدنی از هوتک‌ها تامین می‌شود، چاله‌های بزرگی که با آب باران پر می‌شوند و عاری از آلودگی نیستند.
اما مشکل هوتک‌ها فراتر از بیماری‌هایی است که بر اثر آشامیدن آبشان بروز می‌کند؛ کودکان بلوچ در نبود امکانات تفریحی و برای فرار از گرما، برای بازی به هوتک‌ها پناه می‌برند و در آب آنها غرق می‌شوند. در بسیاری روستاهای سیستان و بلوچستان، نه فقط شبکه‌ای برای آبرسانی وجود ندارد که همین هوتک‌ها هم حصارکشی و سامان‌دهی و ایمن‌سازی نمی‌شوند.
به گزارش فعالان بلوچ، هرسال در فصل گرما بین ۲۰ تا ۳۰ کودک قربانی هوتک‌ها می‌شوند. نگاهی می‌اندازیم به نام برخی کودکان و جان‌های از‌دست‌رفته‌شان در بهاری که گذشت، در حالی که برای بازی‌کردن، لباس شستن و آب آوردن به درون هوتک‌ها کشیده شدند:
عماد ملازهی، کودک ۹ ساله بلوچ برای آب‌تنی به هوتکی در شهرستان سیب و سوران وارد شد و هرگز زنده از آن بیرون نیامد. «کمپین فعالین بلوچ» گزارش کرده است که عماد چهارشنبه ۹ خردادماه در اطراف هوتک در حال بازی بوده و جهت آب تنی به درون آب رفته است، اهالی روستا با دیدن دمپایی های او کنار هوتک به داخل آب رفته و پیکر بی‌جان او را خارج کردند.
مبین بیجارزهی، کودک ۵ ساله بلوچ ساکن کُمب در حوض آب سقوط کرد و جان باخت.
کودک ۶ ساله بلوچ در هوتکی در شهرستان زرآباد غرق شد و جان باخت. به گزارش «کمپین فعالین بلوچ» روز جمعه ۲۸ اردیبهشت‌ماه، این کودک در روستای بندینی از توابع شهرستان زرآباد در اطراف هوتک در حال بازی بوده که به درون آب سقوط کرده است.
مولهم کداخدایی، کودک ۲ ساله در روستای کچ نوبندیان در شهرستان دشتیاری با سقوط در هوتک غرق شد و جان باخت.
هارون بلوچ، کودک ۸ ساله بلوچ ۲۲ اردیبهشت‌ماه هنگام بازی داخل هوتکی در روستای گلستان از توابع شهرستان دشتیاری سقوط کرد و غرق شد. «کمپین فعالین بلوچ» گزارش کرده است که هارون در حال بازی در کنار هوتگ بوده که یکی از اسباب‌بازی‌هایش به داخل گودال آب افتاده و او برای بیرون آوردن آن به نزدیکی آب رفته و سقوط کرده است.
عایشه بُمیر، کودک ۵ ساله در روستای خلیج‌آباد از توابع شهرستان کنارک در هوتک غرق شد و جان باخت. به گزارش «کمپین فعالین بلوچ»، عایشه حین بازی در هوتکی که بر اثر بارندگی ایجاد شده بوده سقوط کرده و جان باخته است. بر پایه‌ی این گزارش، اهالی این روستا بارها جهت سامان‌دهی هوتک‌ها با کارگزاران حکومتی جهت رفع این معضل صحبت کرده اند اما هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
سلمان جام‌خانه، کودک ۱۰ ساله بلوچ ۱۶ اردیبهشت‌ماه در هوتکی در روستای چُرک در بخش تلنگ از توابع شهرستان قصر قند پس از تعطیل شدن دبستان، در حال بازی بوده که در پی سقوط در آن، بر اثر غرق شدن جان خود را از دست داده است.
نعمان بشکار، کودک ۸ ساله بلوچ به همراه دوستان خود در اطراف هوتکی در روستای دور (ڈور) از توابع شهرستان دشتیاری در حال بازی بوده که در آن سقوط کرد و جان باخت. دوستان و همراهان نعمان به روستا آمده و خبر سقوط را به اهالی رساندند که آنها با حضور در هوتگ، پس از یک ساعت توانستند پیکر نعمان را خارج کنند
باران دهقانی، کودک ۸ ساله بلوچ و مرجان خودکامه، کودک ۹ ساله بلوچ ۱۲ اردیبهشت‌ماه در روستای جر واقع در شهرستان دشتیاری پس از تعطیل شدن از مدرسه برای بازی به اطراف گودال آب که در پی سیلاب پر آب شده رفتند که به داخل هوتک سقوط کردند. پیکر این دو کودک پس از خروج از هوتک به مرکز درمانی سنگان منتقل شده که به دلیل نبود پزشک به بهداری نوبندیان منتقل شدند.طبق این گزارش، باران و مرجان به دلیل عدم رسیدگی پزشکی به موقع جان خود را از دست دادند.
محمدصالح افراش، کودک ۶ ساله بلوچ ۹ اردیبهشت‌ماه جهت بازی به کنار یک هوتگ در روستای بالاد سرکوپ در ۱۵ کیلومتری شهر نگور رفته بوده که پس از سقوط به داخل آن، غرق شده و جان خود را از دست داده است.
اسما ترومیده کودک ۱۲ ساله بلوچ ۷ اردیبهشت‌ماه برای شستن لباس به هوتک روستا که در نزدیکی منزلشان بوده رفته که پس از سقوط به داخل آن در اثر غرق شدن جان خود را از دست داده است.
یسنا شیخ، کودک ۱۱ ساله بلوچ ۵ اردیبهشت‌ماه روستای رانک از توابع بخش پلان شهرستان برای بازی از منزل خارج شده بود، به دلیل لغزندگی زمین، به درون هوتگ سقوط کرد و جان باخت.
سدنا جدگال، کودک ۵ ساله روستای کچ شهرستان دشتیاری گفته می شود سدنا ۲۹ فروردین‌ماه هنگام بارندگی و سیلاب به کنار هوتگ در نزدیکی منزلشان رفته بود که در آن سقوط کرده و بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده است. به گفته منابع کمپین، این هوتگ با آب باران و سیل ناشی از آن پر آب شده و نبود حصارکشی در اطراف هوتگ باعث سقوط سدنا به داخل آن شده است.