افزایش هزینههای درمان در ایران در سالهای گذشته به ویژه افزایش تعرفه خدمات دندانپزشکی موجب شده که به گفته رضا یزدانی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت «عمده افراد وقتی به دندانپزشکی مراجعه میکنند که مشکلات حاد دارند.» او در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) تاکید کرد: «یکی از موانعی که افراد نمیتوانند درمان به موقع انجام دهند، هزینههای درمان دندانپزشکی است».
دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت درباره تبعات هزینههای بالای دندانپزشکی که به گفته او برای «درصدی از مردم» مشکلساز شده است، گفت:
به طبع وقتی درمان یک دندان هزینه بالایی داشته باشد، آخرین راه حل آن اگر درمان نشود و بخواهد برای بیمار مشکل ایجاد کند، کشیدن آن دندان است. درصدی از مردم به خاطر اینکه هزینههای درمان را ندارند، دندانهای خود را میکشند. البته بسته به شرایط اقتصادی افراد این اتفاق میافتد.
اظهارات مسئولان طی سالهای اخیر در رابطه با وضعیت سلامت دهان و دندان و هزینههای ارائه خدمات دندانپزشکی تا حدود زیادی میتواند به درک بهتر این وضعیت کمک کند. به اذعان مسئولان وزارت بهداشت، بیش ۴۰ درصد مردم از خدمات دندانپزشکی محروم هستند و دریافت خدمات توسط آنها در حد کشیدن دندان است و بیش از ۷۰ درصد مردم، توان پرداخت هزینههای دندانپزشکی را ندارند.
گرانی تعرفههای بالای دندانپزشکی در کشور، به ویژه با توجه به وضعیت اقتصادی خانوادهها در شرایط کنونی افزایش هزینههای خانوار، عدم حمایت مناسب بیمهای، مواد و تجهیزات و دستمزد بالا، خدمات دندانپزشکی، جزء خدمات درمانی بسیار گران برای شهروندان محسوب میشود.
طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بر اساس نتایج آخرین پیمایش هزینه – درآمد خانوار در سال ۱۴۰۰ در ایران، سهم خدمات دندانپزشکی از کل پرداخت از جیب هزینههای سلامت در سطح کل جمعیت، ۱۴/۲۱ درصد است. بدین ترتیب، پس از دارو (۸۴/۳۱ درصد)، خدمات دندانپزشکی در رتبه دوم سهم پرداخت از جیب کل قرار دارد.
پیشتر نیز علی تاجرنیا، رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران گفته بود که نزدیک به ۶۰ درصد هزینه یک تعرفه خدمات دندانپزشکی هزینههای مربوط به دستمزد و مواد اولیه است و این موضوع قیمتها را افزایش داده است:
بسیاری از مواد اولیه دندانپزشکی نیز با ارز تهیه میشود که نرخ ارز نیز در این زمینه تأثیرگذار است، بسیاری از دندانپزشکان در حال تعطیل کردن مطبهای خود هستند و در کلینیکها به صورت درصدی فعالیت میکنند؛ زیرا مشکلات درآمدی به وجود آمده است؛ از سوی دیگر موج مهاجرت در میان دندانپزشکان در حال شکلگیری است و ۴۰۰ دندان پزشک ایرانی به یک شهر در کشور کانادا مهاجرت کردند.
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هم اخیراً در خصوص وضعیت بهداشت دهان و دندان و تعرفه بالای خدمات دندانپزشکی ابراز نگرانی کرده و گفته بود: «وضعیت معیشتی مردم خوب نیست برای همین به دندان توجه نمیکنند و کار آنها به جای دریافت خدمات دیگر دندان پزشکی به کشیدن دندان ختم میشود.»
با وجود وعدههای دولت مبنی بر کاهش پرداخت از جیب بیمار اما بخش بزرگی از افراد تحت پوشش صندوقهای بیمه نیز به دلیل محدود بودن خدمات مراکز درمانی به بیمهشدگان، ناچار به پرداخت هزینه از جیب برای درمان در مراکز تخصصی هستند.
افزایش هزینه ویزیت و گرانی دارو در ایران که با حذف ارز ترجیحی واردات دارو و تجهیزات پزشکی اجتنابناپذیر است، کسر بزرگی از جمعیت را از دسترسی به خدمات درمانی و مراجعه به پزشکان محروم میکند.
در سالهای اخیر برخی از مقامات وزارت بهداشت و درمان از کاهش مراجعه به پزشکان به دلیل بالا بودن هزینه درمان از سوی اقشار فرودست و فاقد بیمه خبر دادهاند اما تا به حال آمار مشخصی در اینباره اعلام نشده است.