هفت ماه پس از شروع حمله اسرائیل به غزه حداقل یک میلیون و ۷۴۰ هزار نفر از فلسطینیهای محاصرهشده در باریکه غزه و کرانه باختری به جمعیت زیر خط فقر افزوده شد. برنامه توسعه سازمان ملل متحد میگوید از هر ۱۰ فلسطینی ۵٬۸ نفر فقیرند.
محاصره غزه در سالهای طولانی و سیاستهای دولت اسرائیل در کرانه باختری که دو سازمان عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر آن را آپارتاید توصیف میکنند، بیکاری و فقر را بر بخش بزرگی از جمعیت فلسطین تحمیل کرده بود. این وضعیت از آغاز حملات مرگبار اسرائیل به غزه که تا به حال جان نزدیک به ۳۵ هزار نفر را گرفته، نزدیک به ۸۰ هزار نفر را مجروح کرده و ساکنان غزه را آواره کرده است، بغرنجتر شده است. در حمله غافلگیرانه حماس در هفتم اکتبر گذشته هم ۱۱۳۹ اسرائیلی کشته شدند.
دفتر برنامه توسعه سازمان ملل متحد در تازهترین گزارش، وضعیت فلسطین را اینگونه توصیف کرد:
با نزدیک شدن به هفتمین ماه جنگ در غزه، نرخ فقر در کشور فلسطین همچنان رو به افزایش است و به ۵۸٬۴ درصد میرسد و نزدیک به ۱٬۷۴ میلیون نفر دیگر را به زیر خط فقر میکشاند، زیرا تولید ناخالص داخلی ۲۶٬۹ درصد کاهش یافته است.
کاهش تولید ناخالص داخلی با از دست رفتن شمار زیادی از مشاغل شده؛ چه در غزه که بیشتر جمعیت آن برای در امان ماندن از حملات اسرائیل مداوم در حال جابجا شدن هستند، و چه در کرانه باختری که از هفت اکتبر شاهد افزایش خشونت نظامیان اسرائیل علیه فلسطینیها است.
اداره مرکز آمار دولت خودگردان فلسطین در کرانه باختری فوریه ۲۰۲۴ نرخ بیکاری سه ماه آخر سال ۲۰۲۳ در نوار غزه را ۷۹٬۳ درصد گزارش شد که ۳۴ درصد بزرگتر از نرخ بیکاری در سه ماهه سوم همان سال بود. این نهاد دولتی گفت از شروع جنگ ۸۹ درصد از شاغلان در غزه شغلشان را از دست دادند.
دفتر برنامه توسعه سازمان ملل برآورد کرده است در صورت ادامه جنگ به مدت ۹ ماه، جمعیت فقیر در فلسطین دو برابر شود و جنگ ۱٬۸۶ میلیون نفر از جمیعت را به زیر خط فقر سوق دهد؛ رقمی معادل سه چهارم جمعیت ۲٬۲ میلیون نفری ساکن در غزه.
تحمیل بیکاری
سازمان بینالمللی کار برآورد کرده است تا پایان نخستین ماه سال ۲۰۲۴ دستکم ۵۰۷ هزار شغل در فلسطین ــ نوار غزه و کرانه باختری ــ از دست رفته باشد. سهم غزه با جمعیت حدود ۲٬۲ میلیون نفر در باریکهای که به بزرگترین زندان سر باز جهان توصیف میشد، ۲۰۱ هزار شغل از دست رفته است و کرانه باختری تحت کنترل دولت خودگردان به رهبری محمود عباس، ۳۰۶ هزار شغل.
مدیر منطقهای سازمان بینالمللی کار همزمان با اعلام این آمار در فوریه ۲۰۲۴ گفت:
جنگ غزه علاوه بر تلفات جانی ویرانگر و فاجعهبار و در شرایطی که مردم غزه در آستانه قحطی گسترده قرار دارند، یک بحران اقتصادی و اجتماعی نیز ایجاد کرده است که در سرزمینهای اشغالی فلسطین بیسابقه است.
حملات اسرائیل به زیرساختها و نابودن کردن مدارس، درمانگاهها، ساختمانها، مزارع کشاورزی و شبکه حمل و نقل سبب شده است سازمانهای بینالمللی زمان مورد نیاز برای بازسازی غزه را ۸۰ سال برآورد کنند. سازمان بینالمللی کار پیش از این هشدار داده بود: «در غزه تاسیسات زیربنایی از بین رفته است، شبکه انرژی و آب تخریب شده است. مدارس، مراکز درمانی و مشاغل ویران شدهاند. جنگ بخشهای اقتصادی را از بین برده و فعالیت بازار کار را فلج کرده است و پیامدهای نامعلومی بر زندگی و معیشت نسلهای آینده فلسطینیها خواهد داشت.»
بخشی از فلسطینیان کرانه باختری که مجوز کار در اسرائیل را داشتند، پس از هفت اکتبر یا مجوزهایشان از طرف دولت اسرائیل باطل شد یا تحت تعقیب قرار گرفتند و از ترس حمله اسرائیلیهای افراطی قید کار را زدند. برآورد میشود حداقل ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار فلسطینی ساکن کرانه باختری مجوز کار در سرزمینهای تحت کنترل اسرائیل را داشتند.
دولت اسرائیل که ورود کارگران فلسطینی را ممنوع کرد، قصد دارد نیروی کار از دست رفته را با کارگران مهاجر از هند، تایلند، سریلانکا، چین و مولداوی تامین کند.
اسرائیل متهم به «نسل کشی» است و پیش از این سازمان عفو بینالملل دولت اسرائیل را «آپارتاید» خوانده بود. از شروع حملات اسرائیل به غزه، بارها نهادهای وابسته به سازمان ملل اسرائیل را به استفاده از گرسنگی و تشنگی به عنوان یک ابزار جنگی متهم کردهاند. اسرائیل بدون توجه به این مواضع، بر ادامه حملات تا آنچه که نتانیاهو و همراهان او در دولت جنگ، «پیروزی» میخوانند، اصرار دارد. برخی از اعضای کابینه اسرائیل هم خواستار «نابودی فلسطینیها» شدهاند.
در حالی که شورای امنیت سازمان ملل ۲۵ مارس/ ۶ فروردین قطعنامه پایان فوری جنگ در غزه را تصویب کرد، اسرائیل این قطعنامه را نادیده گرفت و ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از حامیان اسرائیل در کشتار فلسطینیها، ادعا کرد قطعنامهای که به آن رای ممتنع داده، غیرالزامآور است.
خود اقتصاد اسرائیل هم داغون شده. در معرض ورشکستگی فوری نیست، اما تمام آمار و ارقام نشان میدهد که چیزی نزدیک به پنجاه درصد کاهش در سرمایه گذاری، کارآیی نیروی کار Labor Productivity ، توریسم،… به وجود آمده.
فرامرز / 10 May 2024