در حالیکه چشمانداز آتشبس در پیش بود، ارتش اسرائيل پس از یک شب حملات هوایی، به سمت جنوب غزه پیش رفت و بامداد سهشنبه ۱۸ اردیبهشت / ۷ مه اعلام کرد کنترل گذرگاه مرزی رفح در مرز غزه و مصر را به دست گرفته است.
با گذشت هفت ماه از شروع جنگی که بیش از یک میلیون نفر از ساکنان غزه را به سمت جنوب این منطقه رانده است، گروه حماس اواخر روز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت / ۶ مه اعلام کرد که با پیشنهاد آتشبس مصر و قطر، میانجیگران مذاکرات موافقت کرده است.
اسرائیل گفت شروط مطرحشده در این پیشنهاد خواستههایش را برآورده نمیکند و در ادامه عملیات نظامی را در رفح آغاز کرد.
مقامهای بهداشتی فلسطین اعلام کردند که تانکها و هواپیماهای اسرائیلی چندین منطقه و خانههای مسکونی رفح را در شبانهروز گذشته بمباران کردند. در این حملات دستکم چهار خانه هدف قرار گرفتند و ۲۰ فلسطینی کشته و شماری زخمی شدند.
هشام عدوان، سخنگوی سازمان گذرگاههای مرزی در غزه گفت: «اشغالگران اسرائیل با بستن گذرگاه مرزی رفح، ساکنان نوار غزه را به مرگ محکوم کردند». او افزود آنها بیماران سرطانی را هم بهدلیل فروپاشی نظام بهداشت و درمان به مرگ محکوم کردهاند.
اسرائیل میگوید هزاران جنگجوی حماس و احتمالاً دهها گروگان در رفح هستند و «پیروزی» بدون فتح رفح غیرممکن است. به همین دلیل تهدید کرده است که حمله بزرگی به رفح انجام خواهد داد.
گذرگاه رفح بسته شد
یک سخنگوی مقامهای مرزی غزه به خبرگزاری رویترز گفت گذرگاه رفح، مسیر اصلی کمکرسانی به منطقه ویرانشده غزه، به دلیل حضور تانکهای اسرائیلی بسته شده است. رادیو ارتش اسرائیل پیشتر اعلام کرده بود که نیروهایش در آنجا هستند.
ایالات متحده آمریکا اسرائیل را تحت فشار قرار داده است که تا زمانی که طرحی بشردوستانه برای فلسطینیهایی که در رفح پناه گرفتهاند ارائه نکند، عملیات نظامی در رفح را آغاز نکند. واشنگتن هنوز چنین طرحی را از سوی اسرائیل دریافت نکرده است.
اسرائیل اعلام کرد که بیشتر مردم از منطقه عملیات نظامی تخلیه شدهاند.
طبق گزارش شبکه خبری الجزیره، فلسطینیهای ساکن رفح با دریافت پیامها، تماسهای تلفنی و اعلامیههایی به زبان عربی از سوی اسرائیل، در باران سرد بهاری به منطقهای که حدود ۲۰ کیلومتر با رفح فاصله دارد و ارتش اسرائیل آن را «منطقه گسترده بشردوستانه» میخواند، حرکت میکنند.
برخی از خانوادههای فلسطینی کودکان و اموال خود را روی گاریهایی گذاشته و به سمت منطقه اعلامشده میروند و برخی دیگر با وانت یا پیاده از طریق خیابانها و جادههای گلآلود رفح را ترک میکنند.
گروهی از آنها از آغاز جنگ در ماه اکتبر گذشته بارها آواره شدهاند و بهرغم اعلام چندباره «مناطق امن» از سوی اسرائیل به امنیتی دست نیافتهاند. آنها اکنون نیز مطمئن نیستند که اینبار نیز در «منطقه امن» جدید جان سالم بهدر برند.
مذاکرات آتشبس در قاهره
حماس روز گذشته در بیانیهای کوتاه گفت که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی این گروه، به میانجیهای قطری و مصری اطلاع داده است که این گروه پیشنهاد آتشبس آنها را پذیرفتهاند.
براساس نسخهای از این پیشنهاد که بهدست شبکه الجزیره رسید، این پیشنهاد سه مرحله دارد و هر مرحله شش هفته به طول میانجامد. در مرحله نخست، توقف موقت درگیریها بین اسرائیل و حماس و عقبنشینی نیروهای اسرائیلی به سمت مرزهای اسرائیل و غزه پیشبینی شده است. جنگندهها و پهپادهای اسرائیلی نیز باید هر روز ۱۰ ساعت و در روزهایی که گروگانها و اسیران اسرائیلی آزاد میشوند، ۱۲ ساعت از پرواز بر فراز غزه دست بردارند.
بر مبنای این نسخه حماس به تدریج ۳۳ اسیر و گروگان را آزاد میکند و بهازای هر غیرنظامی زنده اسرائیلی که حماس آزاد میکند، اسرائیل ۳۰ زندانی فلسطینی و بهازای آزادی هر سرباز زن اسرائیلی توسط حماس ،اسرائیل ۵۰ فلسطینی را آزاد خواهد کرد.
در این طرح بازگشت تدریجی فلسطینیها به خانههایشان در نظر گرفته شده و بازسازی غزه نیز در همین مرحله نخست آغاز میشود.
در مرحله دوم عملیات نظامی بهطور کامل پایان مییابد، عقبنشینی اسرائیل از غزه کامل میشود و بار دیگر زندانیان مبادله میشوند. در مرحله سوم نیز مبادله باقی زندانیان و گروگانها و اسیران از جانب هر دو سو، برنامه سه تا پنج ساله بازسازی غزه و پایان محاصره آن آغاز میشود.
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل اما اعلام کرد که پیشنهاد آتشبس مطابق با خواستههای اسرائیل نیست. با این حال اسرائیل هیئتی را برای دیدار با مذاکرهکنندگان بهمنظور دستیابی به توافق به قاهره میفرستد.
در عینحال هزاران نفر در اسرائيل روز دوشنبه به خیابانها آمدند و از دولت نتانیاهو خواستند طرح آتشبس را بپذیرد.
وزارت امور خارجه قطر اعلام کرد که هیئت این کشور روز سهشنبه برای از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس عازم قاهره خواهد شد.
دفتر نتانیاهو در بیانیهای اعلام کرد که کابینه جنگ اسرائیل ادامه عملیات نظامی در رفح را تأیید کرده است. ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن در شبکه اجتماعی ایکس نوشت نتانیاهو با بمباران رفح آتشبس را به خطر میاندازد.
یک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «پیشنهادی که حماس با آن موافقت کرد، نسخه ضعیف پیشنهاد مصر بود و شامل عناصری بود که اسرائیل نمیتوانست بپذیرد.»
این مقام اسرائیلی افزود: «بهنظر میرسد این حیلهای است تا اسرائیل را طوری جلوه دهد که از دستیابی به توافق امتناع میکند.»
یکی دیگر از مقامهای آگاه در مورد این توافق به رویترز گفت حماس با آتشبس مرحلهای و توافقنامه آزادی گروگانها که اسرائیل در ۲۷ آوریل پیشنهاد کرده بود، تنها با تغییرات جزئی که بر بخشهای اصلی پیشنهاد تأثیری نداشت، موافقت کرده است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم گفت واشنگتن در ساعات آینده درباره واکنش حماس با متحدانش گفتوگو خواهد کرد و توافق «کاملاً قابل دستیابی» است.
اولین توقف در جنگ در ماه نوامبر و بهمدت یک هفته بود که طی آن حماس حدود نیمی از گروگانها را آزاد کرد. از آن زمان، تمام تلاشها برای دستیابی به آتشبس جدید به دلیل امتناع حماس از آزاد کردن گروگانهای بیشتر بدون وعده پایان دائمی درگیریها، و اصرار اسرائیل بر «توقف موقت» جنگ ناکام ماندهاند.
بهگفته مقامات بهداشت غزه، بیش از ۳۴ هزار و ۶۰۰ نفر از مردم غزه در این جنگ کشته شدهاند. سازمان ملل هشدار داده است که قحطی در این منطقه نزدیک است.