سمینار «آذربایجان و روند شکلگیری دموکراسی پایدار» شنبه ۴ مه در دانشگاه هومبولت شهر برلین برگزار شد.
در فهرست شرکت‌کنندگان و سخنرانان این سمینار نام‌های شناخته‌شده‌ای از جمله شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل، ژاله تبریزی فعال شناخته‌شده حقوق بشر، سیمین صبری سخنگوی حزب دموکرات آذربایجان، اومای رادمهر، نگار گلکار، صحرا حکاکپور، حسن شریعتمدری، رضا مریدی، ضیاء صدر، حسن افراز، محمد حسین یحیایی، علیرضا اردبیلی، امید اقدم، یونس شاملی به‌چشم می‌خورد که در پنل‌های مختلف این سمینار سخنرانی کردند.
به‌دلایل امنیتی، تمامی شرکت‌کنندگان در سمینار «آذربایجان و روند دموکراسی پایدار» به این نشست دعوت‌شده بودند، اما سمینار به‌صورت مستقیم از طریق، شبکه‌های اجتماعی، زوم و رادیو «هارای» به‌طور کامل و زنده پوشش داده شد.
علاوه بر سخنرانان حضوری و اینترنتی از طریق پلاتفرم زوم، یکی از فعالان شناخته شده در داخل کشور آقای ییلماز مهرعلی بیلی هم نوشته‌ای برای قرائت به سمینار ارسال کرده بود.
سیمین صبری با خوش‌آمدگویی به شرکت‌کنندگان سمینار را آغاز کرد. او پیش از شروع سخنرانی‌ها از شرکت کنندگان خواست تا برای ادای احترام به جانباختگان راه آزادی، عدالت و برابری در سراسر ایران یک دقیقه ایستاده سکوت کنند. بعد از ادای احترام، او سخنان خود را در بخش افتتاحیه این سمینار با بیان ضرورت برگزاری چنین سمینارهایی که به اعتقاد او «میتوانند در کشور کثیرالملت [ایران] دغدغه‌های مناطق مختلف کشور را با تمرکز به شرایط ویژه سیاسی و اجتماعی و ژئوپولیتیکی همان منطقه در دستور کار قرار دهند» شروع کرد. سیمین صبری نفس اعلام وجود چنین نشستی را با واکنش‌های ایجاد شده در بین «انحصارطلبان مرکزگرا و انکارکنندگان تنوع در بافت سیاسی‌اجتماعی کشور» به فال نیک گرفت و آن را یکی از اهداف این سمینار نامید. او توضیح داد که چنین سمینارهایی که بر منطقه محدودی از کشور متمرکز می‌شوند نه تنها «تفرقه افکنانه» و «تجزیه طلبانه» نیستند بلکه با بررسی چرایی روند متفاوت امراشتراک توده‌ها در خیزش‌های اجتماعی اخیر از منطقه‌ای به منطقه دیگر، به حصول چاره‌جویی‌هایی مختص همان منطقه کمک میکنند.
سیمین صبری تأکید کرد که همزمان ایجاد فرصتی برای طرح نظرات مختلف حتی در مخالفت با برگزاری سمینار به هر بهانه‌ای و این‌که آیا به‌طور کلی یک گروه از فعالان که در یک منطقه مشخص فعالیت میکنند حق دارند در مورد همان منطقه رویداد برگزار کنند یا خیر و اگرحق دارند این حق را از چه کسی و یا چه ارگانی باید دریافت کنند، نیز امری نیک محسوب می‌شود. صبری گفت که وجود دو جناح مخالف به‌روشنی فقدان آشنایی با آزادی تشکل، آزادی قلم، آزادی بیان و هم‌زیستی در پرتو فضایی دموکراتیک را نشان می‌دهد و حاکی از این ناآگاهی تحت لوای اپوزیسیونی‌ست که گویا در پی ایجاد کشوری آزاد و دموکراتیک است. او افزود: «این که افرادی یا گروه‌هایی در مناطق گوناگون بخواهند حرکات ملی دموکراتیک آن مناطق را به نام خود مصادره کرده خود را صاحب آن بنامند، یا افرادی کلا وجود گوناگونی در بافت مناطق مختلف را انکار کنند که مبادا مملکت «تجزیه» شود خود نیز دلیل نبود تجربه تحزب در کشوری است که نزدیک یک قرن با استبداد و حکمرانی فردی چه در قالب شاه و چه در قالب شیخ اداره شده است.»
https://www.instagram.com/aznews.ant/reel/C6QtzE2MsV1/?locale=us&hl=am-et
بعد از دکتر سیمین صبری، علیرضا اردبیلی در بخش آغازین سمینار سخنرانی کرد. او ضمن تأکید بر این‌که ملت‌ها بر دو نوع‌اند، یعنی «آن‌هایی که هنگام مواجهه با یک معضل، باهم گفت‌وگو میکنند و آن‌هایی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند با هم گفت‌وگو کنند» گفت:
حتی مابین شاگردان چند کلاس مدرسه هم فرمت گفت‌وگو نمی‌تواند «گفت‌وگوی همه با همه» به معنی عددی «همه» باشد. در ضمن، با توجه به تفاوت مواضع و سلیقه‌های شخصی، هر کسی هم با هر کسی نمی‌تواند وارد یک گفت‌وگوی سازنده بشود. با عزیمت از این دو محدودیت، به این نتیجه ناگزیر می‌‌‌رسیم که نمایندگانی (نه همه عددی) که قادر به گفت‌وگو و رسیدن به یک نتیجه بین الطرفین هستند، میتوانند وارد گفت‌وگو شوند.
در سه پنلی که در ادامه برگزار شد، سخنرانانی که تلاش شده بود در میان آن‌ها برابری جنسیتی رعایت شود، سخنان خود را ایراد کردند. زنان ۴۰ درصد سخنرانان را تشکیل می‌دادند. در پایان هر پنل نیز فرصتی برای پرسش و پاسخ میان شرکت کنندگان سمینار و سخنرانان پنل فراهم شد.
بیشتر سخنرانی‌ها حول محور موضوعی که از قبل پیش‌بینی شده بود، یعنی روند دمکراسی و به‌ویژه موضوع توسعه پایدار در مناسبات مرکز و پیرامون و بالعکس آن انجام شد. برای نمونه تمرکز سخنرانی حسن شریعتمداری بر مدار گونه‌های ناسیونالیسم تباری و مدنی دور زد و خوانشی مدرن از ناسیونالیسم مدنی را ارائه داد که در نهایت ماهیتی سازنده دارد. او ضمن تأکید بر حقوق خلق‌های تحت ستم در پیرامون، بر همبستگی تمامی مردم در تغییرات سیاسی را نیز مورد تاکید قرار داد.
سخنرانی تمامی سخنرانان در سمینار که از سوی برگزارکنندگان فیلم‌برداری شده است به تدریج در رسانه «فعالان جامعه مدنی آذربایجان» و سایت‌های اینترنتی گروه‌های شرکت کننده در آن منتشر خواهد شد.