چرا رمز عبور مهم است؟

در دنیای امروزی که فن‌آوری‌های نوین به سرعت در حال گسترش هستند، رمز عبور یا همان پسورد، به عنوان درگاه اول و اصلی برای دسترسی به حساب‌های آنلاین، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این مسئله، نه تنها به ما اجازه می‌دهد اطلاعات شخصی و محرمانه خود را محافظت کنیم، بلکه از لحاظ امنیتی نیز حائز اهمیت است. از این رو، انتخاب و مدیریت یک رمز عبور قوی و مناسب، موردی است که به آن توجه ویژه‌ای لازم است. از طریق استفاده از رمزهای قوی و نرم‌افزارهای مدیریت رمز، می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که اطلاعات ما در برابر حملات امنیتی محافظت شده و حریم خصوصی ما حفظ شود. در این راستا، بررسی و انتخاب رمز عبور مناسب از جمله موارد ضروری است که هر فرد باید به آن توجه کند، چرا که امنیت داده‌های شخصی و حفظ حریم خصوصی از اهمیت بالایی برخوردار است.

هر ساله، شرکت‌های مختلف فهرست رمزهای پرکاربرد را ارائه می‌دهند، که بسیاری از کاربران اینترنت به عنوان نخستین گزینه به آن‌ها روی می‌آورند. این فهرست‌ها به دو دلیل اصلی ارائه می‌شوند؛ اولاً جلب توجه به اهمیت انتخاب پسورد امن و دوماً شناخته شدن برندها و افزایش آگاهی از برند، که می‌تواند به فروش بیشتر منتهی شود.

گاهی دولت‌ها هم گزارش‌های هشداردهنده‌ای را در این زمینه منتشر می‌کنند، تا افراد به انتخاب رمز عبور حساس‌تر شوند. این فهرست‌ها از منشاء‌های مختلفی برخوردارند، اما عموماً الگوی تعیین رمز در سراسر جهان تقریباً یکسان است و تغییراتی که در آن‌ها مشاهده می‌شود بسیار جزئی است.

چگونه رمزهای عبور شکسته می‌شوند؟

وقتی یک هکر را تصور می کنید، آیا به کسی فکر می کنید که به صورت دستی حدس و تایپ می کند؟ پس کاملا در اشتباه هستید. هک رمز عبور عموماً توسط رایانه انجام می شود. دو راه اصلی وجود دارد که هکرها این کار را انجام می‌دهند.

حمله جستجوی فراگیر (brute force) جایی است که یک هکر یک اسکریپت پیچیده را اجرا می‌کند که مکرراً سعی می‌کند کلمه عبور شما را بشکند. شما می‌توانید با ایجاد گذرواژه‌های طولانی با انواع اعداد، حروف، نمادها و حروف بزرگ از خود در برابر یک حمله جستجوی فراگیر دفاع کنید.

حمله فرهنگ لغت (dictionary attack) جایی است که یک هکر اسکریپتی را اجرا می‌کند که به فرهنگ لغتی از رمزهای عبور، ارقام و کلمه‌های شناخته شده اشاره دارد. یکی از راه‌های جلوگیری از وقوع این نوع حمله، ترکیب اعداد، نمادها و حروف بزرگ و کوچک در رمزهای عبور است.

رمز ضعیف چه رمزی است؟

رمز عبور ضعیف از نظر امنیتی یک رمز عبور است که به سادگی قابل حدس زدن یا شکستن است. این نوع رمزهای عبور معمولاً از الگوهای پیش‌قراردادی و یا از اطلاعات شخصی و قابل پیش‌بینی مانند نام، تاریخ تولد، اسم حیوان خانگی و غیره تشکیل شده‌اند. به عنوان مثال، رمز عبور “password123″، “123456”، “qwerty”، “abc123” و موارد مشابه به عنوان رمزهای عبور ضعیف شناخته می‌شوند. این نوع رمزها بسیار آسان برای هکرها قابل شکستن هستند و امنیت حساب‌های کاربری را تهدید می‌کنند.

رمز خوب چه رمزی است؟

1. طولانی و پیچیده باشد: رمز عبور باید حاوی حروف کوچک، بزرگ، اعداد و علامت‌های خاص باشد. حداقل باید از ۸ تا ۱۶ یا حتی ۶۴ کاراکتر استفاده کنید. رمز عبور پیچیده‌تر، مانند حاوی علامت‌های خاص (! @ # $)، امکان شکسته شدن توسط هکرها را کاهش می‌دهد.
2. آسان به خاطر سپرده شود: رمز عبور باید به گونه‌ای انتخاب شود که آسان برای به خاطر سپردن باشد، اما قابل حدس زدن نباشد. مثلا اگر شعر معروفی را می‌نویسید، با استفاده از علائم خاص آن را بنویسید.
3. اطلاعات شخصی نباشد: از استفاده از نام، تاریخ تولد، شماره تلفن، نام دانشگاه، محل زندگی، نام حیوان خانگی و سایر اطلاعات شخصی خود به عنوان رمز عبور خودداری کنید؛ زیرا این اطلاعات به راحتی قابل حدس زدن هستند.
4. خصوصی باشد: هیچگاه رمز عبور خود را به دیگران اعلام نکنید و تنها در ذهن خود نگه دارید تا از دسترسی دیگران محافظت شود. همچنین رمز عبور را در مکان‌هایی که قابل دسترسی برای دیگران است یادداشت نکنید.
5. یکتا باشد: از یک رمز عبور برای تمامی حساب‌هایتان استفاده نکنید. استفاده از رمزهای عبور یکسان برای حساب‌های مختلف مانند قرار دادن تمامی تخم‌‌مرغ‌ها در یک سبد است؛ در صورت لو رفتن یکی از حساب‌ها، سایر حساب‌های شما نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند. هنگامی که هکرها فقط به یکی از حساب‌ها دسترسی پیدا ‌کنند، سعی می‌کنند از همان رمز عبور در سایر حساب‌های شما از جمله ایمیل، حساب‌های بانکی و حساب‌های رسانه‌های اجتماعی استفاده کنند. هر روز مردم قربانی چنین هک‌هایی می‌شوند.
6. دوره‌ای تغییر کند: رمز عبور‌ها را به طور دوره‌ای (مثلاً هر چند ماه یکبار) تغییر دهید تا از امنیت حساب‌هایتان اطمینان حاصل کنید.

اگر علاقه دارید بدانید که پسورد انتخابی شما چقدر ایمن است به این سایت بروید و مدت زمان تقریبی که برای حدس زدن پسوردتان لازم است را در آن ببینید.

ساخت رمزهای عبور قوی

برای جلوگیری از حملات هکری، هنگام انتخاب کلمه عبور، آنتروپی (اندازه بی‌نظمی) رمز عبور را به خاطر بسپارید. هرچه آنتروپی رمز عبور شما بیشتر باشد، الگوهای رمز عبور شما برای رایانه کمتر قابل پیش‌بینی است و بنابراین رمز عبور شما قوی‌تر و ایمن‌تر است.

آنتروپی رمز عبور در درجه اول با افزایش طول و ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها افزایش می‌یابد.

بیایید سعی کنیم یک رمز عبور با آنتروپی قوی ایجاد کنیم. با این جمله شروع می کنیم: «من عاشق ایجاد رمزهای عبور قوی هستم.» با جایگزینی کاراکترها با اعداد و نمادها و همچنین جابجایی حروف بزرگ و کوچک، در نهایت به رمز عبوری مانند iLove2Cre8$tro#gPa$Sw0rds می‌رسیم. این رمز عبور فوق‌العاده قوی است و اساساً با وضعیت فعلی فناوری غیرقابل شکستن است.

نکات امنیتی درباره رمزهای عبور:

• رمزهای عبور خود را در مرورگر خود ذخیره نکنید.
• از کلمات داخل فرهنگ لغت برای رمز استفاده نکنید.
• هرگز رمزهای عبور خود را در متن ساده به اشتراک نگذارید و از اتصالات رمزگذاری شده استفاده کنید.
• از روش‌های تأیید دومرحله‌ای برای اطمینان از هویت خود استفاده کنید.
• در لپتاپ‌ها و کامپیوترهای دیگر یا هنگام استفاده از Wi-Fi عمومی، هیچ‌وقت وارد حساب‌های مهم خود نشوید.
• هنگام سفر، اتصالات اینترنتی خود را رمزگذاری کنید و از اتصالات امن مانند VPN استفاده کنید.
• رمزهای عبور مهم را در فضای ابری و کلود ذخیره نکنید.
• اطمینان حاصل کنید که سیستم های شما از keylogger ها و دوربین‌های مخفی محافظت شده باشند.
•  از صفحه کلید‌های مجازی استفاده کنید و هر بار این صفحه کلید را تغییر دهید.
• علاوه بر حساب‌ها، برای دستگاه‌های فیزیکی خود نیز رمز بگذارید و قفل آن‌ها را هنگام ترک آن‌ها اعمال کنید.
• همیشه از وب‌سایت‌های حساس در حالت خصوصی یا ناشناس دسترسی استفاده کنید.
• از حداقل ۳ آدرس ایمیل مختلف برای کاربردهای مختلف استفاده کنید.
• هرگز بر روی پیوندهای ناشناس کلیک نکنید و اطلاعات حساب‌های خود را از طریق ایمیل ارسال نکنید.
• در صورت مشاهده نشانه‌هایی از دسترسی غیرمجاز به حساب‌های خود، فوراً رمز عبور خود را تغییر دهید.

نرم‌افزارهای مدیریت رمز

به خاطر سپردن تعداد زیادی رمز عبور در مدت طولانی و با حفظ تمام این شرایط، دشوار خواهد بود. با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت رمز عبور، می‌توانید رمزهای عبور مختلف خود را به صورت امن و آسان مدیریت کنید. بدین صورت، به‌جای چندین رمز عبور، کافی است یک رمز عبور بسیار سخت را به خاطر بسپارید و دوره‌ای آن را تغییر دهید.

نرم‌افزارهای مدیریت رمز نه تنها رمزهای عبور شما را ذخیره می‌کنند، بلکه تولیدکننده‌های رمز عبور نیز دارند که به شما امکان می‌دهند هر بار رمزهای عبور فوق‌العاده قوی ایجاد کنید. این ابزارها قابلیت تولید رمزهای قوی، ذخیره سازی رمزها به صورت رمزنگاری شده، و ارائه امکاناتی مانند ورود اتوماتیک به وبسایت‌ها را فراهم می‌کنند. همچنین این ابزارها از طریق اپلیکیشن‌های موبایل نیز قابل دسترسی هستند تا کاربران بتوانند به راحتی از رمزهای خود در تمامی دستگاه‌های خود استفاده کنند.

1. Bitwarden: یک نرم‌افزار مدیریت رمز عبور است که به کمک آن می‌توانید رمزهای عبور خود را به صورت ایمن و مدیریت‌شده ذخیره و مدیریت کنید. آموزش استفاده از Bitwarden
2. LastPass: یکی از برنامه‌های مدیریت پسورد که امکان سینک شدن رمزهای عبور بین مرورگرها و دستگاه‌های مختلف را فراهم می‌کند. آموزش استفاده از LastPass
3. Dashlane: برنامه‌ای که در نسخه رایگان و پرو ارائه می‌شود و امکان ذخیره تا ۵۰ گذرواژه را فراهم می‌کند. 
4. KeePass: یکی از برنامه‌های مدیریت پسورد قوی که تمامی پسوردهای پیچیده را به صورت رمزنگاری شده در یک پایگاه داده نگهداری می‌کند. این برنامه به شما اجازه می‌دهد با یک رمز عبور اصلی به پسوردهای خود دسترسی پیدا کنید.

توصیه پایانی

در پایان، به شما توصیه می‌کنیم که اهمیت استفاده از رمزهای عبور قوی و امن را در حفاظت از حساب‌های آنلاین خود جدی بگیرید. رعایت اصول امنیتی مربوط به انتخاب و مدیریت رمزهای عبور، می‌تواند به شما کمک کند تا از سرقت اطلاعات و حمله‌های ناخواسته محافظت کنید.