مقام‌های ترکیه روز سه‌شنبه ۱۴ فروردین/ ۲ آوریل از تصدی شهردار جدید حزب کُرد و سوسیالیست دِم (برابری و دموکراسی خلق‌ها، که بیش از یک‌سال قبل نامش حزب دموکراتیک خلق‌ها، ه.د.پ بود) جلوگیری کردند و از برگزاری مجدد انتخابات در ناحیه دیگری که حزب رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آن شکست خورد، خبر دادند که چالش‌های قانونی و اعتراض گسترده مخالفان را به دنبال داشت.
هیئت مرکزی انتخابات در شهر وان در شرق ترکیه، نامزدی که در آن منطقه شکست خورد و دوم شد را پیروز انتخابات اعلام کرد. این فرد از حزب عدالت و توسعه (AKP) اردوغان است و هیئت دولتی انتخابات می‌گوید که حکم شهرداری را به نام او صادر کرده است.
حزب کردی و سوسیالیست دِم از مقامات خواست تا ردصلاحیت نامزد پیروز خود، عبدالله زیدان را لغو کنند و گفت که سایر نتایج انتخابات در مناطق دیگر ترکیه را هم به‌دلیل آنچه که حضور «رأی دهندگان غیرقانونی» نامید، که مانع از پیروزی آنها شدند به چالش خواهد کشید.
چالش‌های حزب کردی دم، سومین حزب بزرگ پارلمان، که عملکرد خوبی در جنوب شرق ترکیه داشت، بزرگ‌ترین اختلاف بر سر نتایج انتخابات روز یکشنبه شهرداری‌ها و شورای شهر است که در آن حزب عدالت و توسعه اردوغان شکست خورد.
زیدان، نامزد حزب کُرد برابری و دموکراسی خلق‌ها در وان، ۵۵٫۵ درصد آرا را در مقابل ۲۷٫۲ درصد نامزد حزب عدالت و توسعه به دست آورد.
با این حال، حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها گفت که وزارت دادگستری پنج دقیقه قبل از بسته شدن ادارات در روز جمعه هفته گذشته، دو روز قبل از رأی‌گیری، نامه‌ای در اعتراض به کاندیداتوری زیدان ارسال کرده است و دادگاه پس از آن حکم داده است که او حق حضور در انتخابات ندارد.
صدها نفر اواخر روز سه‌شنبه در اعتراض به این تصمیم در چندین شهر جنوب شرقی ترکیه و استانبول تجمع کردند، جایی که معترضان شعار می‌دادند: «در وان کودتا شده است».
وزارت کشور ترکیه در واکنش گفته است که این موضوعات به هیئت عالی انتخابات (YSK) مربوط است و نمی‌تواند در مورد آن اظهارنظر کند.
حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها در بیانیه‌ای اعلام کرد که این تصمیم اشتباه باید فوراً لغو شود. یکی از اعضای بلندپایه این حزب گفت که روز چهارشنبه اعتراضشان را به هیئت انتخابات ارسال خواهند کرد.
عمر چلیک، سخنگوی حزب عدالت و توسعه در مقابل گفت که چنین چالش‌هایی مسائل قضایی هستند و دولت نمی‌تواند در این امور مداخله کند.
رهبر حزب اپوزیسیون اصلی ترکیه یعنی حزب جمهوری‌خواه خلق گفت که واگذاری شهرداری به مقام دوم «به معنای بی‌توجهی به خواست مردم وان» است.
ترکیه از زمان فروپاشی روند صلح در سال ۲۰۱۵ برای پایان دادن به چند دهه سرکوب کُردها، جنبش‌های سیاسی طرفدار کُردها را سرکوب می‌کند و آنها را به ارتباط با شبه‌نظامیان حزب کارگران کُردستان متهم می‌کند.
احزاب سیاسی کُرد این اتهام‌ها را رد می‌کنند، اما هزاران نفر در سال‌های گذشته به همین اتهام دستگیر شده‌اند و شهردارانی که عضو احزاب کُردی بودند پس از انتخابات قبلی برکنار و نیروهای حزب عدالت و توسعه جایگزین آنها شدند.
به همین دلیل سال گذشته حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها به عنوان نماینده سیاسی کُردها جایگزین ه.د.پ، حزب دموکراتیک خلق‌ها شد که با احتمال ممنوعیت فعالیت در پرونده‌ای بر سر چنین ارتباط‌های ادعایی روبرو بود.
اما این اتفاق تنها در وان رخ نداده است. رسانه‌های محلی ترکیه گفتند که در نقطه‌ای دیگر در جنوب شرقی این کشور، هیئت انتخابات محلی پس از اعتراض حزب عدالت و توسعه، انتخاب شهردار حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها در یکی از مناطق سانلیورفا را باطل کرد. بر اساس آمار اولیه، در آن منطقه نامزد برابری و دموکراسی خلق‌ها با ۳۳٫۲ درصد در مقابل ۳۰٫۷۲ درصد حزب عدالت و توسعه پیروز شد.
به گزارش رسانه‌های محلی، هیئت برگزاری انتخابات در این منطقه به دلیل به خط‌خوردگی در برخی از برگه‌های رأی‌گیری فرمان برگزاری مجدد انتخابات در روز ۲ ژوئن را صادر کرد.
در یک رویداد دیگر تونسر باقرخان، عضو عالی حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها در شبکه اجتماعی اکس نوشت که از ۶۵۴۱ «رأی دهنده غیرقانونی» برای جلوگیری از پیروزی این حزب در انتخابات استان سیرناک استفاده شده است. او مشخص نکرد که منظورش از رأی دهندگان غیرقانونی چیست.
تونسر باقرخان به ویدئویی اشاره کرد که به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است که در آن مردی با سربند کردی به چند مرد جوان نزدیک می‌شود که برای رأی دادن می‌روند و می‌خواهند بدانند اهل کجا هستند.
نامزد حزب عدالت و توسعه در سیرناک با ۴۷,۶ درصد یا ۱۸۰۳۳ رأی پیشی گرفت و نامزد حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها با ۴۱ درصد یا ۱۵۵۵۳ رأی دوم شد. تفاوت فرد برنده و بازنده تنها کمتر از ۲۵۰۰ رای بود.
باقرخان همچنین گفت که حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها روند شکایت قانونی را برای نتایج انتخابات در استان‌های شرقی بیتلیس و قارص آغاز کرده است، جایی که او همچنین مدعی شد که رأی دهندگان غیرقانونی نقش‌افرینی کرده‌اند. نامزدهای حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها در این دو استان دوم شد.
یک کشته و چهار زخمی در درگیری‌ها و دستگیری نزدیک به ۹۰ تن از معترضان
حامیان حزب عدالت و توسعه (AKP) سه‌شنبه شب با حامیان حزب اپوزیسیون DEVA (دوا) در منطقه پروری شهر سیرت درگیر شدند.
طبق آخرین گزارش‌های منتشرشده در درگیری میان مخالفان و هواداران شهردار تازه منتخب حزب حاکم در این شهر که در کردستان ترکیه و در جنوب شرقی این کشور قرار دارد، برادر یکی از نامزدهای مخالف کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدند.
در این منطقه، نامزد حزب عدالت و توسعه برای شهرداری با ۵۲ درصد آرا برنده شد، در حالی که نامزد DEVA با ۴۰ درصد در جایگاه دوم قرار گرفت.
دفتر فرماندار این منطقه گفته است که در این درگیری پنج نفر زخمی شده‌اند که یکی از آنها بر اثر شدت جراحات جان خود را از دست داده است. محمد امین اکمن، معاون رئیس DEVA هویت فرد کشته شده را برادر نامزد این حزب عنوان کرد.
DEVA یکی از شش حزب در ائتلاف اپوزیسیون قبل از انتخابات عمومی می ۲۰۲۳ بود.
فرمانداری سیرت اعلام کرد که پلیس در حال بررسی این رویداد است و شش نفر بازداشت شده‌اند و به دلایل امنیتی تا صبح روز پنجشنبه در آنجا منع رفت و آمد اعلام شده است.
در عین‌حال وزارت کشور ترکیه هم روز چهارشنبه اعلام کرد که حدود ۹۰ نفر را در سراسر این کشور به اتهام وابستگی به حزب کارگران کردستان در پی سرکوب اعتراضات در حمایت از نامزد پیروز و حذف‌شده کردها در وان، بازداشت کرده است.
علی یرلیکایا، وزیر کشور ترکیه با اعلام کرد که ۸۹ نفر به دلیل «تظاهرات بدون مجوز، سردادن تمجید و شعارهای حمایتی از سازمان تروریستی تجزیه طلب [پ‌ک‌ک] که با سنگ به نیروهای امنیتی ما حمله کرده بودند و با وجود هشدارها در برابر دستور متفرق شدن، مقاومت نشان دادند، دستگیر شدند».
بیشتر بازداشت شدگان از شهرهای وان، حکاری، سیرت، باتمان و سیرناک و ازمیر بودند.
این مطلب با اطلاعات جدید به‌روز شده است.