سرپرست اداره امور اتباع و مهاجران تهران صبح پنجشنبه دوم فروردین گفت «اتباع غیرمجاز» از تفرجگاههای تهران جمع و به «مراکز مراقبتی» تحویل شدهاند. مراکز مراقبتی به اردوگاههایی اشاره دارد که مهاجران تا زمان اخراج در آنجا زندانی میشوند.
احسان حیدری یکم فروردین گفته بود طرح جمعآوری مهاجران از مراکز تفریحی توسط «اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران، پلیس مهاجرت و گذرنامه، امنیت عمومی پلیس پایتخت» انجام خواهد شد.
به گفته او شورای تأمین امنیت استان تهران این طرح را تصویب کرده است.
حیدری همچنین گفته بود جمعآوری مهاجرانی که او آنها را «غیرقانونی» خواند، از مراکز تفریحی «تا پایان تعطیلات نوروزی» ادامه خواهد یافت.
این نخستین بار است که مقامهای حکومتی در ایران به صورت علنی حداقل در یک استان ورود مهاجران به مراکز تفریحی را ممنوع و آنها را در صورت ورود به این مراکز بازداشت میکنند. در سالهای قبل بدون اعلام علنی از سوی مسئولان حکومتی، برخی مراکز تفریحی و عمومی با نصب اطلاعیههایی بر در ورودی، ورود افغانستانیها را «ممنوع» کرده بودند. «باملند» در تهران یک نمونه از مراکزی بود که ورود افغانستانیها را ممنوع کرده بود.
بازداشت مهاجران در مراکز تفریحی در ادامه سیاستهای مهاجرستیزانه جمهوری اسلامی ایران است که بیشتر از هر گروه دیگر افغانستانیهای گریخته از طالبان، جنگ و اشغالگری را هدف قرار داده است.
براساس اظهارات مقامهای دولتی، ایران در ۱۱ ماه نخست سال ۱۴۰۲ بیش از یک میلیون افغانستانی را اخراج کرد. برخی از افغانستانیهای اخراج شده از ایران، به دست طالبان بازداشت و زندانی شدند.
رد مرز «صدها کودک»
اخراج افغانستانیها از ایران کودکان را نیز شامل میشود. رئيس سازمان ملی مهاجرت، نهاد حکومتی که به صورت ویژه با هدف محدود کردن اقامت مهاجران در ایران تأسیس شده است، ۲۵ اسفند ۱۴۰۲ گفته بود برنامه بلندمدت دولت «جمعآوری کودکان کار اتباع غیرمجاز و بازگرداندن آنها به کشورشان است».
اخراج کودکان مهاجر از ایران بیسابقه نیست. جمهوری اسلامی ایران در ماههای اخیر چندین کودک افغانستانی را رد مرز کرده است. وزارت کار و امور اجتماعی طالبان ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ گزارش کرد «هشت کودک رد مرز شده از شهر میمنه با خانوادههایشان یکجاسازی شدهاند». بهمنماه همین سال آژانس خبری «باختر» از «رد مرز» بیش از ۱۰۰ کودک طی ۹ ماه از ایران خبر داد و نوشت آنها در ولایت بغلان با خانوادههایشان یکجاسازی شدهاند.
طالبان گفتهاند ایران در سال ۱۴۰۲ صدها کودک را رد مرز کرده است. رسانههای داخلی ایران هم بهمن ۱۴۰۲ از بازداشت حداقل سه کودک افغانستانی و انتقال آنها به اردوگاه عسگرآباد ورامین خبر دادند. زری کتولی، معلم و مددکار اجتماعی در گفتوگو با «انصافنیوز» گفته بود در مراجعه به اردوگاه عسگرآباد «برخورد نامناسبی» با او داشتند و حتی «اجازه ندادند با کودکان ملاقات کند».
او همچنین گفته بود مسئولان اردوگاه به کودکان حبس شده در اردوگاه عسگرآبادی گفته بودند ۷۰۰ هزار تومان کرایه اتوبوس را باید پرداخت کنند تا به افغانستان بازگردانده شوند. این اردوگاه یکی از بدنامترین مراکز نگهداری مهاجران است.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۲ همزمان با بازداشت و اخراج صدها هزار افغانستانی، اقامت آنها در حداقل ۱۶ استان را ممنوع کرد. در یک سیاست مهاجرستیزانه دیگر، تمدید اقامت، پروانه اشتغال و حتی برخورداری افغانستانیها از کارت بانکی به سپردهگذاری ۱۰۰ میلیون تومانی مشروط شد. به رغم اینکه رئیس سازمان ملی مهاجرت ایران سپردهگذاری افغانستانیها را «اختیاری» اعلام کرد، مهاجران ساکن در استان البرز گفتند تمدید اجازه اقامت آنها به پرداخت ۱۰۰ میلیون تومان مشروط شده است.
در پیوند با همین موضوع، مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری کهگیلویه و بویراحمد ۲۴ اسفند، ضمن اعلام ممنوعیت ورود افغانستانیها به این استان، گفته بود: «تنها کسانی می توانند وارد استان شوند که همسر ایرانی داشته باشند یا از خانواده شهدا و جانبازان، اعضای تیپ فاطمیون، نخبه یا پزشک متخصص یا سرمایهگذار باشند.»
موج مهاجرستیزی در ایران در سال ۱۴۰۲ سبب حمله به سکونتگاه افغانستانیها در حداقل دو شهر اقبالیه در استان قزوین و میبد در استان یزد شد.