رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز جمعه ۸ مارس/ ۱۸ اسفند گفت که انتخابات محلی ۲۰۲۴ آخرین انتخاباتش خواهد بود و او بعد از دو دهه قدرت را باید واگذار کند.
از سال ۲۰۰۳ که اردوغان به قدرت رسید، این اولین بار است که او درباره ترک کرسی صحبت می‌کند.
اردوغان در دیدار با “بنیاد ترک‌های جوان (TUGVA)” این کلمات را بیان کرد: «من بی‌وقفه کار می‌کنم، ما داریم یک نفس می‌دویم چرا که برای من، این آخرین است.»
اردوغان تایید کرد که بر اساس قانون اساسی فعلی، او قادر نخواهد بود که در انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری شرکت کند.
با این همه، مخالفان اردوغان می‌گویند که او می‌خواهد با تغییر قانون اساسی بار دیگر به کرسی رهبری بچسبد. اگر قانون اساسی چنان که در سال ۲۰۱۷ با برگزاری رفراندوم تغییر کرد، بار دیگر دستخوش تغییر شود، این امر ممکن خواهد بود.
رهبر ۷۰ ساله حزب محافظه‌کار عدالت و توسعه ابراز اطمینان کرد که حزبش در قدرت باقی خواهند ماند حتی وقتی خودش را از ریاست‌جمهوری بازنشسته کند.
اردوغان گفت که نتیجه انتخابات محلی ۳۱ مارس «انتقال میراث به برادرانی خواهد بود که بعد از من می‌آیند.»
حزب عدالت و توسعه امیدوار است که در انتخابات پایان ماه مارس برای شهرداری استانبول پیروز شود و قدرت را در این شهر باز پس بگیرد. اپوزیسیون ترکیه در انتخابات ۲۰۱۹ در استانبول پیروز شد.
اهمیت انتخابات شهرداری در ترکیه
انتخابات محلی (شهرداری‌ها) که ۳۱ مارس برگزار خواهد شد می‌تواند اعتماد به نفس دولت اردوغان برای تغییر احتمالی قانون اساسی در جهت فراهم کردن شرایط حضور دوباره او در انتخابات را افزایش دهد.
مهمترین شهرها برای انتخابات شهرداری‌ها استانبول و آنکارا هستند که در حال حاضر در هر دو، حزب جهوری خلق قدرت را به دست دارد.
حزب جمهوری خلق در سال ۲۰۱۹ اردوغان را در این دو شهر که یکی پایتخت اقتصادی و دیگری پایتخت سیاسی است شکست داد.
با این همه ائتلاف اپوزیسیون ترکیه به نام «ائتلاف ملی» بعد از انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری ماه مه ۲۰۲۳ که در آن اردوغان بار دیگر پیروز شد دچار تزلزل شده است.
در انتخابات پیش رو همه احزاب حاضر در ائتلاف ملی، شامل حزب «خوب» و حزب «برابری و دموکراسی خلق‌ها» با نامزدهای خودشان شرکت خواهند کرد.
اکرم امام‌اغلو شهردار فعلی استانبول از حزب جمهوری خلق گفته است که انتخابات شهرداری در سال ۲۰۲۴ پیام مهمی مبنی بر خواست «دموکراسی، عدالت و حکومت قانون» به دولت اردوغان خواهد فرستاد.
حزب عدالت و توسعه برای انتخابات شهرداری استانبول مرات کوروم وزیر سابق محیط‌زیست و شهرسازی را نامزد کرده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که رقابتی تنگاتنگ در این شهر بین امام‌اغلو و کوروم وجود دارد.
بازپس‌گیری قدرت در استانبول و آنکارا به حزب عدالت و توسعه امکان خواهد داد که پروژه‌های عظیم زیرساختی و مقاوم‌سازی علیه زلزله را آغاز کنند که نفوذ این حزب در مهمترین حوزه‌های انتخاباتی را افزایش خواهد داد.
در این صورت دولت ترکیه قادر خواهد بود که پیش از انتخابات ۲۰۲۸ برای تغییر قانون اساسی و تمدید مدت ریاست‌جمهوری اردوغان رفراندوم برگزار کند که شهرهای بزرگ در آن نقش مهمی خواهند داشت. اگر چنین رفراندومی برگزار شود و تمدید مدت ریاست‌جمهوری رای بیاورد، اردوغان برای بار چهارم می‌تواند در انتخابات شرکت کند.
مسیر رشد اردوغان: شهردار، نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور
اردوغان خودش از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ شهردار استانبول بود.
او سپس در سال ۲۰۰۳ وقتی هنوز مقام نخست‌وزیری در سیاست ترکیه اهمیت داشت، به این سمت انتخاب شد.
اردوغان پس از سه دوره نخست‌وزیری در سال ۲۰۱۴ رئیس‌جمهور شد، ساختار سیاست ترکیه نیز بر این اساس تغییر کرد.
تغییر قانون اساسی در سال ۲۰۱۷ از نظام پارلمانی به نظام ریاست جمهوری موجب شد که سمت نخست‌وزیری الغا شود و خواست اردوغان برای ماندن در قدرت برآورده شود.
پیروزی اردوغان در انتخابات ۲۰۱۸ و سال گذشته موجب شد که مدت رهبری او در سیاست ترکیه وارد دهه ۳۰ شود.
آیا اردوغان کناره‌گیری خواهد کرد
در واکنش به این ادعای رجب طیب اردوعان که او از قدرت کناره‌گیری خواهد کرد، منتقدانش در فضای مجازی هشدار دادند که نباید این گفته‌ها را جدی گرفت.
ارکان اوزکان، فعال حقوق بشر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «باور نکنید، می‌دانیم که او تلاش می‌کند قانون اساسی را عوض کند تا بار دیگر انتخاب شود.»
برخی این ادعای اردوغان را یک حربه انتخاباتی برای جلب دوباره اعتماد عمومی در انتخابات محلی ماه مارس دانستند.
از سال ۲۰۰۳ که حزب عدالت و توسعه قدرت را در سیاست ترکیه به دست گرفته است، اردوغان در قامت یک رهبر بدون رقیب ظاهر شده است.
با این حال در سال‌های اخیر، به خصوص پس از آنکه در سال ۲۰۱۹ هر دو نامزد حزب عدالت و توسعه برای شهرداری‌های استانبول و آنکارا در انتخابات شکست خوردند، محبوبیت اردوغان نیز تا حدی کمتر شده است.
همچنین از زمان رسیدن اردوغان به قدرت، برای اولین بار تعداد رای‌های او در انتخابات ریاست جمهوری ماه مه سال گذشته به حد نصاب نرسید و انتخابات به دور دوم کشیده شد.
در انتخابات ماه مه، رجب طیب اردوغان ۵۲,۱۸ درصد آرا را به‌دست آورد. کمال قلیچداراوغلو، رقیب او و نامزد حزب جمهوری خلق نیز ۴۷,۸۲ درصد از کل آرا را کسب کرد.
عید امسال خونه خودم کنار خانواده خودم باشم.
آغکده / 09 March 2024