حماس اعلام کرد به رغم غیبت مذاکرهکنندگان اسرائیلی در آخرین دور مذاکرات در قاهره، به کار برای دستیابی به آتشبس در غزه با اسرائیل ادامه خواهد داد.
حماس روز چهارشنبه ۱۶ اسفند/ ۶ مارس در بیانیهای اعلام کرد:
ما انعطافپذیری لازم را برای دستیابی به یک توقف همهجانبه تجاوز علیه مردم خود نشان میدهیم، اما اشغالگران همچنان از تأمین حقوق (فلسطینیها) در این توافق دوری میکنند.
مذاکره کنندگانی از حماس، قطر و مصر – اما نه اسرائیل – در قاهره تلاش میکنند تا آتشبس ۴۰ روزهای را در جنگ بین اسرائیل و حماس برای ماه رمضان که از اوایل هفته آینده آغاز میشود، تضمین کنند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا روز سهشنبه گفت که برقراری آتشبس به تصمیم حماس بستگی دارد که آیا توافق روی میز برای آتشبس در نوار غزه در ازای آزادی گروگانهای اسرائیلی را بپذیرد. روز سهشنبه سومین روز مذاکرات برای آتشبس بدون هیچ علامتی از پیشرفت ادامه داشت ولی برخی رسانهها از بروز بنبست جدی در این مذاکرات سخن گفتهاند.
در پیشنویس توافقی که به حماس ارائه شده است، تعدادی از گروگانهای در اختیار این گروه آزاد خواهند شد و در ازای آن کمکهای بینالمللی به غزه افزایش مییابد و تعدادی از اسرای فلسطینی در زندانهای اسرائیل هم آزاد میشوند. تا اینجای کار طرفین اختلافی با همدیگر ندارند یا اختلافات در حدی نیست که مانعی بر سر توافق باشد. نکته مناقشهبرانگیز کنونی شرط اسرائیل برای حماس است تا در جریان همین آتشبس یا قبل از آن فهرستی از گروگانهایی که هنوز زنده هستند را ارائه دهد و تفکیک کند که چند جسد و چند گروگان زنده در اختیار دارد. حماس این شرط را رد کرده است.
بر اساس متنی که رویترز مشاهده کرد، ایالات متحده روز سهشنبه پیشنویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را برای حمایت از «آتشبس فوری تقریباً شش هفتهای در غزه همراه با آزادی همه گروگانها» اصلاح کرد.
سومین ویرایش این متن که در دو هفته گذشته آمریکا روی آن کار می کرد اکنون انعکاسی از اظهارات صریح کامالا هریس، معاون رئیس جمهوری این کشور است که از اسرائیل خواسته است تا برای کاهش «فاجعه انسانی» در غزه اقدامات بیشتری انجام دهد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا و شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخست وزیر قطر در نشستی در روز سهشنبه تأکید کردند که آزادی بیماران، مجروحان، سالمندان و زنان گروگان منجر به آتشبس فوری حداقل شش هفتهای در غزه خواهد شد.
در بیانیه کاخ سفید آمده است:
این مرحله اول آتشبس همچنین امکان افزایش کمکهای بشردوستانه به مردم غزه را فراهم میکند و فرصت و شرایط لازم را برای تضمین ترتیبات پایدارتر و آرامش پایدار فراهم میکند.
پیشتر در بیروت، اسامه حمدان، یکی از مقامات حماس، خواستههای اصلی گروه خود را تکرار کرد: پایان حمله نظامی اسرائیل، عقب نشینی نیروهای اسرائیلی، و بازگشت همه مردم غزه به خانههایی که مجبور به فرار از آن شده بودند.
وی گفت که تبادل اسرا جز پس از آتشبس دائم نمیتواند صورت گیرد. اسرائیل به نوبه خود صرفاً خواهان توقف در نبرد برای خروج گروگانها از غزه و ارسال کمکهای بیشتر به آنجا است و تأکید میکند که قبل از «از بین بردن حماس» به درگیری پایان نخواهد داد.
واشنگتن، حامی اصلی سیاسی و نظامی اسرائیل و البته حامی مذاکرات توقف درگیریها، مسئولیت وضع کنونی را به صورت مستقیم بر دوش حماس گذاشته است.
بایدن به خبرنگاران گفت:
این موضوع (توقف جنگ) در حال حاضر در دست حماس است. اسرائیلیها همکاری کردهاند. یک پیشنهاد منطقی وجود دارد. اگر به این شرایط برسیم که [جنگ] در ماه رمضان ادامه یابد… بسیار خطرناک خواهد بود.
به صورت کلی فارغ از جنگ کنونی در غزه، تنش میان اسرائیل و فلسطین در اراضی فلسطینی اشغالی اغلب در طول ماه رمضان افزایش مییابد، در کشورهای عربی و اسلامی هم خشم از اقدامات اسرائیل در طول ماه رمضان گستردهتر و بیشتر است. همین انگیزهای قوی برای رهبران سیاسی کشورها ایجاد میکند تا پیش از رمضان به توافقی برای توقف درگیری برسند.
حماس پیش نویس خود را ارائه کرده است
حماس میگوید که موضع واشنگتن درباره مقصر بودن این گروه در دست نیافتن به توافق، برای منحرف کردن افکار عمومی و کاهش فشار بر اسرائیل در صورت شکست مذاکرات طراحی شده است.
باسم نعیم، یکی از مقامهای ارشد حماس، گفت که حماس پیشنویس مورد نظر خود در مورد توافق آتشبس را ارائه کرده و منتظر پاسخ اسرائیل است و افزود:
نتانیاهو (نخستوزیر اسرائیل) نمیخواهد به توافق برسد و اکنون توپ در زمین آمریکاییها است.
ایالات متحده همچنین از اسرائیل خواسته است تا برای کاهش فاجعه انسانی در غزه، جایی که بیش از ۳۰هزار فلسطینی در اثر حملات اسرائیل کشته شدهاند، اقدامات بیشتری انجام دهد.
در شرایط کنونی، قحطی بر نوار غزه حاکم است. امدادرسانی به مردم در این منطقه به شدت دشوار شده است. برنامه جهانی غذا روز چهارشنبه گزارش داد که اسرائیل روز گذشته کاروان کمکهای غذایی به غزه را در یکی از گذرگاهها متوقف کرد و بعد به این کاروان اجازه ورود به غزه را نداد.
آژانسهای سازمان ملل هشدار دادهاند که وضعیت کنونی در غزه فراتر از بحرانی است. فلسطینیها در بخشهایی از غذا به طور کامل بدون مواد غذایی ماندهاند. چند بیمارستان فعال غزه که قبلاً میزبان خیل عظیم مجروحان بود، اکنون مملو از کودکانی است که از گرسنگی میمیرند.
ارتش ایالات متحده با هماهنگی اردن، ۳۶ هزار وعده غذایی را روز سهشنبه به شمال غزه پرتاب کرد، برنامهای که واشنگتن هفته گذشته آغاز کرد. آژانسهای امدادی میگویند که این اقدامات در برابر مقیاس گرسنگی و بحران غذایی در غزه ناچیز است.