روسیه به یک فایل صوتی افسران عالیرتبه آلمان دست یافته که در آن رئیس بخش عملیات و آموزش نیروی هوایی آلمان، بازرس نیروی هوایی و دو کارمند مرکز عملیات هوایی فرماندهی فضایی ارتش این کشور در باره صدور موشک تاروس (TAURUS) به اوکراین و آموزش به نیروهای نظامی اوکراین برای حمله به پل کریمه گفتوگو کردهاند.
وزارت دفاع آلمان در پاسخ به شبکه تلویزیونی ARD اصالت فایل صوتی افشا شده را تایید کرد اما یک سخنگوی این وزارتخانه گفت هنوز مطمئن نیستند که فایل بدون تقطیع منتشر شده باشد. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان این موضوع را «بسیار جدی» خواند که باید فوری در باره آن توضیح داده شود.
سیاستهای دولت ائتلافی آلمان در قبال جنگ روسیه و اوکراین تا پیش از افشای این فایل صوتی هم با انتقادهای گستردهای همراه بود. آلمان از حامیان تداوم جنگ در اوکراین است و تا به حال کمکهای مالی و تسلیحاتی فراوانی را به اوکراین ارسال کرده است. انتشار این فایل انتقادها از دولت را افزایش داد.
افسران عالیرتبه آلمان چه گفتند؟
در این مکالمه افسران آلمان درباره ارسال موشک تاروس و آموزش نظامیان اوکراینی گفتوگو میکنند. یکی از حاضران در این گفتوگو که گفته شده از کارکنان مرکز عملیات هوایی فرماندهی فضایی ارتش آلمان است، به صورت مشخص میگوید به شرط ایجاد یک کانال امن با اوکراین میتوان در فرودگاه نظامی بوشل نیروهای اوکراینی را آموزش داد.
یک تن دیگر از حاضران که رسانههای روسی او را فنسک و کارمند مرکز عملیات هوایی معرفی کردند هم پیشنهاد میکند انتقال اطلاعات به لهستان را بررسی کنند. او میگوید اگر از آنها حمایت شود، میتوانند در بدترین حالت با خودرو به مکانی که قرار است اطلاعات را منتقل کنند، سفر کنند.
مرکز گفتوگوی آنها برنامهریزی برای تخریب پل کریمه است که این منطقه را به روسیه وصل میکند. فنسک میگوید باید ۲۱ فوریه، یعنی دو روز پس از این گفتوگوی فاششده، به اوکراین سفر کند و در آنجا «همه چیز را [بهطور] بهینه برنامهریزی کنند». او همچنین توصیه میکند بیش از ۵۰ موشک به اوکراین بدهند چرا که «اگر ۵۰ موشک بدهیم زود تمام میشود».
فرد دیگری که راشاتودی او را گرهارتس معرفی کرده است، میگوید «درست است، [۵۰ موشک] روند جنگ را تغییر نخواهد داد. بنابراین ما نمیخواهیم همه آنها را در یک زمان منتقل کنیم. … شاید مرحله اول ۵۰ موشک دادیم و مرحله بعد ۵۰ موشک دیگر.»
به گفته فردی که راشا تودی معتقد است فراشتدته نام دارد و کارمند مرکز عملیات هوایی فرماندهی فضایی ارتش آلمان است، موشکهایی که چهار نظامی آلمان درباره آن گفتوگو کردهاند قرار بوده برای حمله به دو هدف «انبار مهمات» و پل کریمه به اوکراین ارسال شوند. او میگوید: «دو هدف جالب وجود دارد؛ پل در سمت شرق و انبارهای مهمات که بالاتر هستند. دسترسی به پل در سمت شرق دشوار است، هدف نسبتاً کوچکی است، اما تاروس می تواند این کار را انجام دهد، و [به] انبارهای مهمات نیز میتوانند ضربه بزنند». او سپس میپرسد «هدف ما پل است یا انبارهای مهمات؟»
فردی دیگری به نام گرهارتس که از او به عنوان بازرس نیروی هوایی ارتش نام برده شده، در ادامه میگوید «همه ما میدانیم آنها [اوکراین] میخواهند پل را تخریب کنند». او سپس این مسئله را دارای اهمیت سیاسی میداند و نگران آن است که «ارتباط مستقیم خاص با نیروهای اوکراینی» به مشکل تبدیل نشود و به همین دلیل توصیه میکند ارتباط دو طرف تنها از طریق شرکت اسلحهسازی MBDA باشد.
گریف فرمانده بخش عملیات و آموزش نیروی هوایی ارتش آلمان نیز همین نگرانی را دارد. او میگوید: «ما باید مطمئن شویم که از همان ابتدا هیچ فرمولی وجود نداشته باشد که ما را به یک طرف درگیری تبدیل کند». گرهارتس هم در ادامه گزینه مشارکت مستقیم را «غیرممکن» میداند و نسبت به پیامدهای آن «در صورتی که مطبوعات بفهمند» ابراز نگرانی میکند. او میگوید «باید بگوییم اوکراینیها به سراغ ما بیایند».
جنگ اطلاعاتی در راه است؟
مسکو مذاکره افسران آلمانی را نشانهای از جنگ ترکیبی علیه خود دانسته است. سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه این فایل را «حیرتآور» خواند، اما بلافاصله گفت: «جای تعجب ندارد».
او این مکالمه را نشانه «بیاعتبار شدن چهره همکاران در ناتو» دانست و گفت که نمیداند آنها چگونه میخواهند این را برای مردم خودشان توضیح بدهند.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم رسانههای آلمان را خطاب قرار داد و از آنها خواست از وزیر خارجه آلمان بپرسند چه نظری در اینباره دارد؟
آلمان از زمان آغاز جنگ در اوکراین، منتقدان جنگ را به طرفداری از روسیه و نزدیکی به ولادیمیر پوتین متهم کرد؛ سیاستی که با نفرتپراکنی علیه روسها نیز همراه شد. منتقدان دولت کنونی که به واسطه مشارکت در جنگ اوکراین با بحران مالی روبهرو شده است، چند مرتبه خواهان توقف صدور اسلحه به اوکراین و تلاش دولت برای پایان دادن به جنگ شدهاند.
یک عضو حزب دموکرات مسیحی (CDU) خواهان پاسخگویی صدراعظم آلمان شد و این فایل صوتی را «تنها نوک کوه یخ» دانست. رودریش کیسوتر که حزبش در جایگاه نخست نظرسنجیها قرار دارد، ادعا کرد افشای این فایل صوتی برای آلمان از سوی فرانسه و بریتانیا صورت گرفته است. حزب دموکرات مسیحی تا به حال با ارسال اسلحه به اوکراین مخالفت نکرده است.
در دولت ائتلافی که وعده کرده است به زودی تحقیقات در باره این فایل را آغاز کند، بیش از آنکه بخواهند درباره محتوای جلسه افشا شده توضیح بدهند، مساله «جاسوسی» و «شنود» روسیه به موضوع اصلی تبدیل شده است. ماری ـ اگنس استراک زیمرمن، رئیس کمیته دفاعی حزب دموکراسی آزاد گفت «ساده لوحی ما باید جایی پایان یابد. امروز جاسوسی، حملات سایبری و انتشار اطلاعات نادرست به شدت افزایش یافته است. آلمان به وضوح در این زمینه آسیبپذیر است».
رئیس کمیته کنترل پارلمانی حزب سبز آلمان هم خواستار بررسی بیشتر این شد که آیا شنود فقط به این یک مورد محدود است یا اینکه دولت فدرال یک مشکل امنیتی ساختاری دارد.
مرحله تازهای در پیش است؟
جنگ در اوکراین آنطور که متحدان زلنسکی به او وعده کرده بودند پیش نرفته است. روسیه در دوران جنگ رشد اقتصادی بزرگتری را نسبت به دیگر کشورهای صنعتی عضو جی هفت داشته و به رغم تحریمهای گسترده ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و متحدان آنها، نفت بیشتری فروخته است. مخالفت با تداوم جنگ در اوکراین و یا حداقل حمایت دولتها از زلنسکی در کشورهای اروپایی رو به فزونی است. در اوکراین هم به نظر میرسد زلنسکی دیگر آن «قهرمان ملی» نیست. دو سال جنگ هر دو طرف را فرسوده کرده است.
روسیه به ادعای پوتین هجوم از چند محور را در دستور کار دارد. اوکراین هم دل به تسلیحات دولتهایی بسته است که از ادامه جنگ حمایت میکنند. پس از افشای این فایل صوتی، زبان روسیه تندتر شده است. نخست وزیر روسیه گفته کشورش با نازیهای آلمانی اشغالگر در جنگ است. جنگ با آلمان دوره نازیسم و شکت دادن هیلتر بخشی از «افتخار ملی» روسیه است که از آغاز جنگ چند مرتبه از زبان حاکمان این کشور بیان شده است.
احتمال پیروزی جریانهای راست افراطی در کشورهای اروپایی و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید رئیسجمهوری اوکراین را نگرانتر از قبل کرده است. کاهش حمایت مالی از اوکراین شکست را بر زلنسکی تحمیل خواهد کرد. روسیه به نظر میرسد چشم به این تحولها دوخته است تا بتواند بخش دیگری از سرزمینهای اوکراین را به روسیه الحاق کند.
پوتین به تازگی در واکنش به سخنان امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه که اعزام نیروی نظامی به اوکراین را ممکن دانسته بود، تهدید کرد این اقدام میتواند به جنگ هستهای بیانجامد.