محمد آقاامامی مشهور به امامی کاشانی شامگاه ۱۲ اسفند مُرد. او عضو فقهای شورای نگهبان، امام جمعه تهران و از اعضای مجلس خبرگان رهبری بود.

خبرگزاری‌های داخلی ایران علت مرگ او را ایست قلبی اعلام کردند. امامی کاشانی متولد ۱۳۱۰ بود و از سال ۱۳۶۲ با حکم روح‌الله خمینی عضو شورای نگهبان قانون اساسی شد و نقش پررنگی در رد صلاحیت داوطلبان نامزدی نمایندگی مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری داشت. او در آستانه انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، در سن ۹۲ سالگی از نامزدی انصراف داد.

طحان نطیف، سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به انصراف امامی کاشانی او را «منشاء آثار و برکات فراوانی» دانسته و گفته بود: «به دلیل شرایط جسمی تصمیم گرفتند انصراف دهند».

برکات امام جمعه‌‌ای که معدن دوست داشت

محمد امامی کاشانی تولیت مدرسه عالی مطهری بود که از سال ۱۳۸۹ با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی «دانشگاه» نامیده شد. مدرسه عالی مطهری یکی از مراکز تربیت مدیران مذهبی برای جمهوری اسلامی بوده است. ابراهیم رئيسی، رئیس‌جمهوری کنونی و رئیس پیشین قوه قضاییه که مدرک تحصیلی او با تردید روبرو است، از مدرسه عالی مطهری دکتری گرفته است.

امام جمعه تازه‌فوت‌کرده تهران به واسطه مدرسه عالی مطهری در شرکت ریسندگی و بافندگی مطهری سهامدار و از بازرسان این شرکت بود. نام او در این شرکت به علی‌نقی خاموشی، عضو حزب موتلفه اسلامی، رئیس اسبق بنیاد مستضعفان و از متهمان اصلی پرونده موسوم به «پتروشیمی گیت» پیوند خورده است. خانواده خاموشی با علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی رابطه خویشاوندی دارد؛ خواهرزاده او همسر میثم خامنه‌ای است.

علاوه بر مدرسه عالی مطهری، امامی کاشانی و خانواده‌اش مجموعه‌ای از مراکز توان‌بخشی برای افراد دارای معلولیت را هم در اختیار دارند و به واسطه همین خیریه، چندین معدن و کارخانه را تصاحب کرده‌اند.

عباس پالیزدار، عضو هیئت تحقیق و تفحص از قوه قضاییه در مجلس هفتم سال ۱۳۸۷ فاش کرده بود امامی کاشانی، دخترش سها و دامادش به نام مرکز توان‌بخشی ولی‌عصر «معادن سنگ‌های تزئینی کشور را تصاحب کرده است.»

پالیزدار گفته بود امامی کاشانی به نام موسسه توانبخشی ولی‌عصر در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری وقت درخواست کرده «معدن سنگ مرمر دهیبد» را که بهترین معدن مرمر در ایران است، به او واگذار کنند و پس از آن نیز چهار معدن دیگر را به همین بهانه به او واگذار کردند.

موسسه توانبخشی ولی‌عصر آنگونه که در وب‌سایت آن آمده است پنج مرکز توان‌بخشی به نام‌های نگین عصر (مشهد)، مرکز جامع توانبخشی نگار عصر (کاشان)، فروغ عصر (شیراز‌)، نوید عصر (جنوب تهران‌) و امید عصر (شرق تهران‌) را هم ایجاد کرده است.

هر چند که نام‌ امامی کاشانی در هیئت مدیره هیچ از معادنی که عباس پالیزدار گفته بود او آن‌ها را با رانت به دست آورده دیده نمی‌شود اما نام وحید اشتیاق، داماد او در هیئت شرکت توسعه و تامین شریف که از زیرمجموعه‌های موسسه توانبخشی ولی‌عصر و سهامدار چند شرکت معدنی است، دیده می‌شود.

فرآورده‌های آجرنسوز امین‌آباد، گروه سنگ زاگرس، سیمان عمران انارک، لوله و ماشین‌سازی ایران و چند شرکت دیگر از زیرمجموعه‌های موسسه تامین و توسعه شریف و توانبخشی ولی‌عصر هستند.

فهرست شرکت‌های زیرمجموعه توسعه و تامین شریف. منبع: وین‌ثبت

سها امامی، همسر وحید اشتیاق و دختر محمد امامی کاشانی نیز عضو هیئت مدیره چند شرکت است. شرکت سرمایه‌گذاری توان‌افزا از جمله شرکت‌های متعلق به دختر امام جمعه تهران است. این شرکت یک زیرمجموعه به نام شرکت طلوع آفرین دارد که در حوزه تجارت داخلی و خارجی فعالیت می‌کند.

جلوه منبر و خلوت فقیه معدن‌دار

محمدآقا امامی ــ امامی کاشانی ــ که از نخستین سال‌های استقرار جمهوری اسلامی در مقام امام جمعه بارها از تریبون حکومتی سخنرانی و «امت» را به «دینداری»، «سلامت» و «دوری از فساد» نصیحت کرده بود، در واکنش به افشاگری عباس پالیزدار، بدون اینکه نامی از او ببرد، گفته بود: «جریان سازان روی آنتن هستند و مورد تشویق قرار می گیرند که چنین کردیم و چنان گفتیم».

او ده سال بعد در ۲۰ مهر ۱۳۹۷ فساد مقام‌های مذهبی و سیاسی در جمهوری اسلامی را «توطئه دشمنان نظام» خواند: «آمریکا با متهم کردن مسئولان به فساد، ایجاد اختلاف بین مسئولان و تضعیف جایگاه رهبری و سایر مسئولان به دنبال ناامید کردن مردم و تسلط بر کشور است.»

او مدعی شد که در یک طرح تحقیقاتی در ایالات متحده آمریکا خواسته شده است «در ابتدا حکومت و حاکمان ایران و در وهله نخست دولت و بقیه قوا را به فساد سیستماتیک متهم کنید تا مردم فکر کنند همه حکومت و رهبران و مسئولان آن فاسد هستند. لذا توجه داشته باشید هر سخن و حرکتی در این مسیر کمک به دشمن است.»

او شهریور ۱۳۹۸ هم در نمازجمعه خواستار «زیاد شدن امنیت سرمایه‌گذاران» شده بود:

امنیت سرمایه‌گذاری باید در کشور زیاد شود، کار و اشتغال رونق یابد، از طرفی هم باید به تولیدکننده کمک شود، زیرا وقتی پول باشد، مالیات و خمس و زکات پرداخت می‌شود،؛ اینها کمک است و همه کشور توانگر می‌شوند.

امامی کاشانی که از بنیانگداران شورای تبلیغات سازمان تبلیغات اسلامی بود و چندین مرتبه با حکم خمینی به عضویت نهادهای حکومتی درآمد، در حوزه علمیه و مدرسه عالی که تولیت آن را عهده‌دار بود، «اخلاق» درس می‌داد. زندگی شخصی او اما به مانند بسیاری دیگر از قدرتمندان جمهوری اسلامی به فساد اقتصادی، رانت‌خواری و کاسبی به نام مذهب و امور خیریه آلوده بود.

در کارنامه زندگی نزدیک به یک قرن او سخنگوی شورای نگهبان، ریاست دیوان عدالت اداری، عضویت در شورای نگهبان و امام جماعت چند مسجد و در نهایت امام جمعه تهران دیده می‌شود.

او به یک روایت به اکبر هاشمی رفسنجانی نزدیک و یا همسو بود اما پس از مرگ او از دایره قدرت حذف نشد.

مرگ امامی کاشانی به مانند بسیاری دیگر از نخستین مدیران جمهوری اسلامی در دهه نهم زندگی، ابهام در باره جانشین رهبر جمهوری اسلامی را بیشتر می‌کند. ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری ۱۱ اسفند با مشارکت بسیار کم برگزار شد. احتمال می‌رود این مجلس جانشین علی خامنه‌ای را تعیین کند. دو عضو مجلس خبرگان رهبری از تشکیل کمیته ویژه‌ای در این مجلس، و مصاحبه این کمیته با گزینه‌های محتمل برای جانشینی خامنه‌ای خبر داده‌اند.