گرسنگی در غزه به گونهای شدت گرفته است که انکار و توجیهاش برای دولتهای حامی اسرائیل از جمله ایالات متحده امریکا و دولتهای عضو اتحادیه اروپا بسیار دشوار شده است.
روز گذشته جمعه یکم مارس/۱۱ اسفندماه، سازمان ملل از مرگ دهمین کودک فلسطینی بر اثر گرسنگی خبر داد. کریستین لیندمایر، سخنگوی آژانس بهداشت سازمان ملل گفت که آمار غیررسمی مرگ براثر گرسنگی احتمالا بسیار بیش از این است.
پیشتر سازمان ملل مرگ چهار کودک در بیمارستان «کمال عدوان» در غزه و شش کودک در بیمارستان «الشفا» را تایید کرده بود که همگی بر اثر گرسنگی جان باخته بودند. او گفت فاجعهی اصلی این است که تمام فعالیتهای کشاورزی، یا بر اثر نابودی زمین، یا با دسترسناپذیر شدن آب یا برق متوقف شدهاند. گلخانهها و زمینهای کشاورزی همگی نابود شدهاند و مردم دیگر قادر به تامین خوراک خود نیستند و بر این اساس، آتشبس ضروری است.
برای خواندن آخرین رویدادهای مهم جنگ اسرائیل ــ فلسطین و تحلیلها و نظرها دربارهی آن، به صفحهی ویژهی زمانه رجوع کنید:
جنگ اسرائیل ــ غزه: گذشته، حال، آینده
دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA) گزارش کرده است که یک نفر از هر چهار نفر در باریکهی تحت محاصرهی غزه، یعنی به عبارتی ۵۷۶هزار نفر، با سطح فاجعهآمیزی از گرسنگی روبهرو هستند. کشتهشدن بیش از ۱۰۰ فلسطینی در صف دریافت کمکهای غذایی بشردوستانه در جنوب غربی غزه دولتهای غربی حامی اسرائیل را به موضعگیری و چارهجویی برای ارسال کمک وا داشته است.
به گزارش اونروا، آژانس سازمان ملل برای کمک به پناهجویان فلسطینی، میزان کمکهایی که در ماه فوریه به غزه رسیده است تنها نیمی از آنچه است که در ماه ژانویه تامین شده و سخنگوی سازمان بهداشت جهانی تایید کرده است که این میزان به هیچوجه کافی نیست.
جمعه یکم مارس/۱۱ اسفندماه، یک روز پس از کشتار فلسطینیهایی که در صف دریافت کمکهای بشردوستانه بودند، جو بایدن، رئیس جمهور امریکا اعلام کرد که قصد دارد کمکهایی را بهطور هوایی و با استفاده از هواپیماهای نظامی به غزه برساند. او تاریخ دقیق ارسال این کمکها را مشخص نکرد اما گفت که در روزهای آینده اولین محموله ارسال خواهد شد. گزارشها حاکی از آن است احتمالا همین آخرهفته (روزهای شنبه و یکشنبه) محمولهای عمدتا شامل غذاهای آماده از طریق هوایی به نوار غزه خواهد رسید.
در پاسخ به انتقادها از این شیوهی کمکرسانی که بسیاری آن را موقتی و ناموثر میدانند، جان کربی، سخنگوی کاخ سفید گفت که کمکهای امریکا ادامهدار و پایدار خواهند بود و جو بایدن به خبرنگاران اعلام کرد که به دنبال راهی برای ارسال کمک از طریق دریاست تا امکان ارسال محمولههای بزرگ فراهم شود. علاوه بر اینها، بایدن گفته که «امیدوار» است که در ماه رمضان، که از ۱۰مارس/۲۰ اسفندماه شروع میشود، آتشبسی موقتی برقرار شود.
فرانسه و اردن تاکنون از طریق هوایی برای غزه کمکهایی ارسال کردهاند اما در تاثیرگذاری این کمکها تردیدهایی وجود دارد. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، یک مقام رسمی امریکایی که نخواست نامش فاش شود گفته است که ارسال کمکهای هوایی اثر بسیار محدودی روی وضعیت زندگی در نوار غزه دارند و «ریشهی مساله را نشانه نمیروند». او گفت که برای مواجههی جدی با این بحران لازم است که مرزهای زمینی باز شوند.
همچنین ریچارد گوان، مدیر گروه بحران سازمان ملل از خصلت بازنمایانه این شیوه کمکرسانی انتقاد کرد و گفت «ارسال کمکهای بشردوستانه از راه هوایی فرصتهای خوبی برای عکس گرفتن فراهم میکند اما راه بسیار بیفایدهای برای رساندن محمولههاست.» او معتقد است وضعیت در غزه بهگونهای بحرانی است که هرگونه کمک، حتی کمکهای کوچک و ناموثر میزانی از رنج را کاهش میدهند اما راهحلهای موقتی مانند چسبزخم هستند و میبایست راههای پایدار ایجاد کرد.
مسئولیت مقامات اسرائیلی در فاجعهی گرسنگی غزه
وزیر امورخارجه فرانسه در گفتوگویی با روزنامه «لوموند» «مسئولیت» مستقیم وضعیت فاجعهآمیز و «توجیهناپذیر» غزه را متوجه مقامات اسرائیلی دانست و گفت که «مسئولیت بستن راه ارسال کمکها مستقیما متوجه مقامات اسرائیلی است.»
فیلیپ لازارینی، رئیس آژانس امدادرسانی به آوارگان فلسطینی (اونروا) در گفتوگویی با خبرگزاری «مدیاپارت» گفت که اسرائیل ماههاست به دنبال اخراج او و به تعطیلی کشاندن سازمان اونرواست. سه کشوری که بزرگترین تامینکنندگان مالی اونروا بودهاند، یعنی ایالات متحده امریکا، آلمان و فرانسه، کمکهای مالیشان را در پی فشارهای اسرائیل متوقف کردهاند. نیکاراگوئه روز گذشته آلمان را به تسهیل «نسلکشی» با حمایت از اسرائیل و قطع کمکهای مالی به اونروا متهم کرد. لازارینی دربارهی کشتار اخیر فلسطینیهایی که در صف دریافت کمکهای بشردوستانه بودند گفت:
باورکردنی نیست. باید صدها نفر را تصور کرد که مستاصل در انتظار کمک بشردوستانه هستند، و نزدیک کامیونها شدهاند و به آنها شلیک میشود. و آنهم درست زمانی که اعلام میکنیم تعداد کشتهها با گذشت پنج ماه از جنگ به ۳۰هزار نفر رسیده است. اگر آمار مربوط به کسانی که زخمی یا ناپدید شدهاند را هم در نظر بگیریم، به پنج درصد جمعیت غزه میرسیم. یعنی ۱۰۰هزار نفر. این جنگی است که در همهی سطوح از هرآنچه تاکنون دیدهایم وحشتناک«تر» است؛ پزشکان، روزنامهنگاران، کارکنان سازمان ملل، تعداد کشتهها در میان همه گروهها در مقایسه با دیگر جنگها بیشتر است. هفتههاست که دربارهی گرسنگی، بهخصوص در شمال غزه هشدار میدهیم، از ناامنی غذایی و گرسنگی شدید و سوتغذیه میگوییم. روایتهایی داریم از کسانی که مجبور شدهاند خود را با خوراک دام سیر کنند یا آب آلوده بنوشند. مساله گرسنگی در خیلی جاها به دلیل بحرانهای اقلیمی پدید میآمد اما در غزه مساله بر سر «دسترسی» است. باید راههای عبور را باز کرد تا کمکها به شکل پایدار به مردم برسد.
با تلخیص از گفتوگوی لازارینی با مدیاپارت
روز جمعه اتحادیه اروپا اعلام کرد که کمکهایش به اونروا را از سر خواهد گرفت و از ۸۲میلیون یورویی که به پرداخت سالانه آن متعهد شده بوده است، ۵۰میلیون یورو را بلافاصله و مابقی را در دو بخش پرداخت خواهد کرد. اونروا معتقد است بخشبندی کردن کمکهای مالی راهی برای فشار سیاسی به این سازمان است، با اینحال پارلمان اتحادیه اروپا روز ۲۸ فوریه/۹ اسفندماه برای اولین بار به «آتشبس دائمی» در غزه رای داد و همچنین از دولتهای عضو این اتحادیه خواست «حمایتهای مالی از اونروا را از سر بگیرند تا بتواند کاربشردوستانهاش را ادامه و توسعه دهد».