تعداد قابل توجهی از افرادی که در مراسم یادبود آلکسی ناوالنی در شهرهای روسیه تجمع کرده بودند در دادگاه‌های روسیه محکوم شدند. جزئیات احکام منتشر شده در دستگاه قضایی روسیه نشان می‌دهد که در دادگاه‌های فوق‌العاده‌ای که در روزهای شنبه و یکشنبه برگزار شده است تعدادی از شرکت‌کنندگان در این مراسم یادبود به دلیل نقض قوانین سخت‌گیرانه ضد اعتراضی روسیه به ۱۴ روز زندان محکوم شده‌اند. تنها در سن پترزبورگ شمار محکومان ۱۵۴ نفر گزارش شده است.

گروه‌های حقوق بشری و رسانه‌های مستقل می‌گویند احکام مشابهی در شهرهای دیگر در سراسر روسیه برای معترضان صادر شده است.

آلکسی ناوالنی، منتقد ۴۷ ساله کرملین روز جمعه در زندانی در شمال روسیه درگذشت. او به دلیل مخالفتش با پوتین و انتقاد از دیکتاتوری او با اتهامات متفاوتی روبه‌رو شده بود و پس از ترور نافرجامش و بازگشت از آلمان در سال ۲۰۲۱ در این زندان به سر می‌برد.

ناوالنی برجسته‌ترین منتقد رئیس جمهوری روسیه بود که در زندان فوق امنیتی ملخوف واقع در ۶۵ کیلومتری شمال مدار شمالگان محبوس بود. این فعال سیاسی را به اتهام ایجاد یک «شبکه افراطی» و تأمین مالی «فعالیت‌های افراط‌گرایانه» به ۱۹ سال زندان تحت «شرایط خاص امنیتی» محکوم کرده بودند.

پلیس در دو روز آخر هفته در روسیه (شنبه و یکشنبه) صدها روس را در ده‌ها شهر دستگیر کرد که برای گرامیداشت ناوالنی در مراسم یادبود قربانیان سرکوب‌های دوران استالین، گل گذاشته و شمع روشن کرده بودند.

تظاهرات ضد کرملین یا نمایش عمومی مخالفت با رژیم در روسیه تحت قوانین سخت‌گیرانه‌ای که برای ممنوعیت برگزاری تجمعات بدون کسب مجوز وجود دارد، عملاً غیرقانونی است.

سرکوب معترضانی که در سکوت برای گرامیداشت ناوالنی در شهرهای روسیه تجمع کرده بودند را پلیس و مردانی با لباس شخصی بر عهده داشتند.

گزارش‌های متعددی مبنی بر تلاش مقام‌های امنیتی برای از بین بردن پلاکاردهای اعتراضی منتشر شده است. فیلم‌هایی هم منتشر شده است که نشان می‌دهد مردان نقاب‌داری در حال جمع کردن گل‌ها در کیسه‌های زباله در پلی در کنار کرملین هستند که یکی دیگر از منتقدان برجسته پوتین، بوریس نمتسوف، در سال ۲۰۱۵ در آنجا کشته شد.

مرگ ناوالنی تنها یک ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه رخ داد. پوتین قرار است در نتیجه از پیش روشن این انتخابات دوره شش ساله دیگری را در کرملین بگذراند و فعلا هیچ ابراز مخالفتی را تاب نمی‌آورد.

اما مرگ ناوالنی موجی از غم و اندوه و خشم را در میان حامیان او در داخل و خارج از روسیه برانگیخته است.

مقام‌های روسیه هنوز به مادر یا وکلای ناوالنی اجازه دسترسی به جسد او را نداده‌اند. همین موضوع حامیان ناوالنی را که دولت روسیه را «قاتل ناوالنی» می‌خوانند، خشمگین‌تر کرده ‌است.

پوتین درباره مرگ سرسخت‌ترین منتقد خود اظهار نظری نکرده و کرملین از عصر جمعه که از رهبران غربی انتقاد کرد که گفته‌اند پوتین را مسئول می‌دانند، چیز دیگری نگفته است.

ادای احترام به ناوالنی، که در سال ۲۰۲۰ از یک طرح ترور جان سالم به در برد و ماه‌ها بعد به روسیه بازگشت و می‌دانست که زندانی خواهد شد، به موضوعی امنیتی برای دولتی تبدیل شده که قدرت در آن بیش از همیشه در دستان پوتین متمرکز شده است.

لئونید ولکوف، رئیس دفتر ناوالنی و یکی از نزدیکترین دستیارانش در شبکه اجتماعی اکس نوشت:

آلکسی ناوالنی یک چیز بسیار ساده می‌خواست: روسیه محبوبش فقط یک کشور عادی باشد. و به همین دلیل ولادیمیر پوتین او را کشت. او را مسموم کرد، زندانی کرد، شکنجه کرد و کشت.