در پی عملیات مرگبار اسرائیل برای نجات گروگان‌ها که منجر به کشته شدن ده‌ها فلسطینی شد جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا به درخواست‌های بین‌المللی برای توقف حمله برنامه‌ریزی‌شده اسرائیل به رفح پیوست.
بایدن دوشنبه ۲۳ بهمن / ۱۲ فوریه پس از گفت‌وگو با ملک عبدالله، پادشاه اردن در کاخ سفید گفت:
عملیات نظامی بزرگ در رفح نباید بدون برنامه‌ای معتبر برای تضمین امنیت و حمایت از بیش از یک میلیون نفر که در آنجا پناه گرفته‌اند، ادامه یابد. […] بسیاری از مردم آنجا چندین بار آواره شده‌اند و از خشونت به جنوب گریخته‌اند و اکنون در رفح جمع شده‌اند، آنها در معرض خطر قرار دارند و آسیب‌پذیر هستند. آنها باید محافظت شوند.
بایدن گفت که ایالات متحده «شب و روز» برای دستیابی به توافقی به‌منظور توقف شش هفته‌ای درگیری‌ها بین اسرائیل و حماس به‌عنوان گامی در راه آتش‌بس طولانی‌تر کار کرده است. او گفت «عناصر کلیدی توافق روی میز است» اگرچه شکاف‌ها بر جای خود باقی است.
ملک عبدالله درخواست بایدن برای آتش‌بس گسترده را تکرار کرد. او گفت: «ما نمی‌توانیم بایستیم و اجازه دهیم این روند ادامه پیدا کند. ما اکنون به یک آتش‌بس پایدار نیاز داریم. این جنگ باید تمام شود.»
در همین حال وال استریت ژورنال به نقل از منابعی در مصر نوشت اسرائیل پیشنهاد داده شهرک‌های چادری برای اسکان غیرنظامیان در جنوب غزه ایجاد شود. این طرح به‌منظور تخلیه شهر رفح ارائه شده است که در حال حاضر برای حمله نظامی اسرائیل آماده می‌شود.
براساس این گزارش، پیشنهاد اسرائیل مستلزم ایجاد ۱۵ اردوگاه با حدود ۲۵ هزار چادر در بخش جنوب غربی منطقه ساحلی غزه است و مصر که هم‌مرز با رفح است، مسئول ایجاد اردوگاه‌ها و بیمارستان‌های صحرایی خواهد بود.
مقام‌های مصری در این‌باره اظهارنظری نکرده‌اند.
مخالفت کشورهای غربی با اقدام‌های نتانیاهو
اسرائیل روز دوشنبه یک عملیات نجات را آغاز کرد که در آن دو گروگان اسرائیلی-آرژانتینی که در رفح اسیر حماس بودند، آزاد شدند. این دو مرد از جمله ۲۵۰ نفری بودند که در حمله ۷ اکتبر به اسرائیل توسط حماس دستگیر شدند.
تلویزیون رسمی تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد که اسرائیل در عملیات نظامی خود برای آزادی این دو نفر، ۷۴ نفر را کشته است. وزارت بهداشت غزه، که توسط حماس اداره می‌شود این آمار را تأیید نکرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل عملیات نجات را موفقیت‌آمیز و «بی‌نقص» توصیف کرد و گفت اقدام اسرائیل نشان داد که فشار نظامی باید در غزه ادامه یابد. او هشدارهای بین‌المللی در مورد طرح حمله زمینی به رفح را نادیده گرفت.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در میانه افزایش هشدارهای بین‌المللی نسبت به افزایش تلفات در غزه که روز دوشنبه به ۲۸ هزار و ۳۴۰ نفر رسید با عصبانیت نخست‌وزیر اسرائیل را مورد انتقاد قرار داد و گفت نتانیاهو «به حرف کسی گوش نمی‌دهد».
بورل در پاسخ به اظهارات نتانیاهو مبنی بر اینکه پناهجویان فلسطینی در رفح پیش از حمله نظامی بزرگ از منطقه تخلیه خواهند شد، گفت: «کجا؟ به ماه؟ این افراد را به کجا می‌برند؟»
دیوید کامرون، وزیر امور خارجه بریتانیا احساسات بورل را به زبان دیپلماتیک‌تر بازتاب داد و گفت: «ما واقعاً فکر می‌کنیم، جایی برای آنها (فلسطینی‌ها) وجود ندارد. آنها نمی‌توانند به جنوب بروند، نمی‌توانند به شمال بروند و به خانه‌های خود بازگردند زیرا بسیاری از خانه‌های آنها ویران شده‌اند. بنابراین ما بسیار نگران وضعیت [کنونی] هستیم و از اسرائیل می‌خواهیم که متوقف شود و پیش از هر اقدامی جدی فکر کند.»
سخنگوی ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا گفت او «عمیقاً نگران احتمال حمله نظامی به رفح» است.
پنی وانگ، وزیر امور خارجه استرالیا گفت مراقبت نکردن از غیرنظامیان در رفح «به منافع خود اسرائیل آسیب جدی وارد می‌کند».
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز هفته گذشته هشدار داد که با حمله اسرائیل به رفح یک «فاجعه انسانی» شکل خواهد گرفت.
فولکر تورک، مسئول حقوق بشر سازمان ملل، گفت: «جهان نباید اجازه دهد این اتفاق بیفتد». او از آن‌هایی که بر اسرائیل نفوذ دارند خواست تا دولت این کشور را مهار کنند.
پیشنهاد عقب‌نشینی حزب‌الله
خبرگزاری رویترز سه‌شنبه ۲۴ بهمن / ۱۳ فوریه در یک گزارش اختصاصی نوشت فرانسه پیشنهاد عقب‌نشینی حزب‌الله و مذاکرات برای آتش‌بس میان اسرائیل و لبنان را مطرح کرده است
بر اساس سندی که به دست رویترز رسیده است این پیشنهاد سه مرحله‌ای است و یک روند ۱۰ روزه برای آن پیش‌بینی می‌شود که با مذاکرات مرزی پایان می‌یابد.
در مرحله نخست دو طرف عملیات نظامی خود را متوقف خواهند کرد. در مرحله دوم در مدت سه روز گروه‌های مسلح لبنانی نیروهای رزمی خود را تا دست‌کم ۱۰ کیلومتری مرز عقب خواهند برد؛ لبنان سربازان ارتش خود را در جنوب مستقر می‌کند و اسرائیل حملات خود را به لبنان متوقف خواهد کرد. در مرحله سوم، در مدت ۱۰ روز، لبنان و اسرائیل مذاکرات برای مشخص کردن حدود مرزهای زمینی خود را با پشتیبانی نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از سر می‌گیرند.
همچنین در نظر گرفته شده است که مذاکراتی درباره ایجاد منطقه‌ای بدون حضور گروه‌های مسلح غیردولتی، بین مرز دو کشور و رودخانه «لیتانی» در جنوب لبنان آغاز شود.
چهار مقام ارشد لبنانی و سه مقام فرانسوی گفته‌اند که این سند اولین پیشنهاد مکتوبی‌ست که طی هفته‌ها میانجی‌گری غرب به بیروت ارائه شده و هفته گذشته توسط استفان سژورنه، وزیر امور خارجه فرانسه به مقام‌های بلندپایه دولتی لبنان از جمله نجیب میقاتی، نخست‌وزیر این کشور تحویل داده شده است.
فرانسه روابط تاریخی با لبنان دارد. ۲۰ هزار شهروند فرانسوی و حدود ۸۰۰ سرباز این کشور به‌عنوان بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد در لبنان به‌سر می‌برند.
حسن فضل‌الله، سیاستمدار ارشد حزب‌الله درباره این پیشنهاد به رویترز گفت که این گروه «قبل از توقف تجاوز به غزه» درباره «هیچ موضوع مرتبط با جنوب» لبنان گفت‌وگو نخواهد کرد.
فضل‌الله با خودداری از اظهارنظر درباره جزئیات این پیشنهاد یا اینکه آیا حزب‌الله این پیشنهاد را دریافت کرده است، افزود: «دشمن در موقعیتی نیست که بتواند شرایطی را اعمال کند».
یکی از مقام‌های لبنانی هم گفت پس از اینکه بیروت به بخش‌هایی از پیشنهاد فرانسه اعتراض کرد، مقام‌های فرانسوی به لبنانی‌ها گفتند که این سند نهایی نیست. مقام لبنانی گفت چندین موضوع سبب نگرانی بیروت شده است، از جمله درخواست از گروه‌های مسلح برای برچیدن اماکن و تأسیسات نزدیک به مرز، که به‌گفته این مقام، یک عبارت مبهم است و می‌توان از آن برای درخواست اقداماتی علیه نهادهای غیرنظامی وابسته به حزب‌الله استفاده کرد.
از سوی مقابل یک مقام اسرائیلی گفت دولت پیشنهاد فرانسه را دریافت کرده و در حال بررسی آن است.
از زمان آغاز درگیری‌ها در مرز اسرائیل و لبنان در ۸ اکتبر گذشته، ده‌ها هزار نفر در دو طرف مرز خانه‌های خود را ترک کرده‌اند.
اسرائیل در حملات خود به لبنان حدود ۲۰۰ نفر را کشته است که ۱۷۰ نفر از آنها نیروهای حزب‌الله بودند. در حملات لبنان به اسرائیل ۱۰ سرباز و پنج غیرنظامی کشته شده‌اند.
با این حال حملات بیشتر به مناطق نزدیک مرز محدود شده است و دو طرف گفته‌اند که می‌خواهند از جنگ همه‌جانبه پرهیز کنند.
اگر قطعنامه های سازمان ملل را ملاک قرار بدهیم، بخش بزرگی از اسرائیل، یک سرزمین اشغال شده است که با زور و غلبه نظامی ولی نامشروع دولتی اشغال شده. بنابراین، هر انسان بالغ و عاقل غیر فلسطینی که به اختیار، سکونت در بخش اشغال شده را برمی گزیند، پیشاپیش رضایت داده که اگر خود یا خانواده اش توسط ساکنان اصلی آن سرزمین به قتل هم برسند، حق هیچ شکایتی نخواهد داشت. مگر این قاعده، قاعده مبنایی همه سرزمینها و ساکنان آنها نیست؟ یعنی پیشاپیش پذیرفته اند که به منطقه ای می روند که محل منازعه و تحت اشغال غیر قانونی و با زور و غلبه، و لذا فاقد حکومت مشروع است و احتمال مقتول شدن توسط ساکنان اصلی وجود دارد و حق شکایتی هم نخواهند داشت.
بنابراین، اگر حماس نماینده ای قانونی از ساکنان اصلی مناطق اشغال شده بوده و اگر منطقه ای که حماس به آن حمله کرد، جزو مناطق اشغالی بوده (البته دقت کنید که اشغال بر مبنای قطعنامه های سازمان ملل را می گویم)، هر انسان بالغ عاقل غیر فلسطینی که به اختیار خود به آن منطقه رفته و در آنجا خانه ای اشغال کرده و در آن ساکن شده و در این حمله به قتل رسیده، جزو هدر شدگان خون محسوب خواهد بود و نمی توان پرونده ای در خونخواهی او باز کرد، زیرا او خود و با آگاهی نسبت به وضعیت اشغال گری، گزینش کرده که با مجوز اشغالگران، به منطقه اشغال شده و محل نزاع برود و در آنجا ساکن شود.
از آن سو، قتل عام اعضای حماس توسط ارتش اسرائیل که با اشغال و تخریب اساسی غزه امکان پذیر شده، هم مشمول قاعده ای مشابه است، یعنی خون این مقتولان هم هدر شده باید احتساب شود و نمی توان پرونده ای برای مطالبه حق و خونشان تشکیل داد (و باید دقت اکید داشت که فقط اعضای حماس در این رده هدر شدگان خون و حقشان محسوب شده اند و نه خیل عظیم غیر حماسی های مقتول یا زخمی شده)، زیرا حماس را می توان گروهی نیهیلیستیک در نظر گرفت که نابودی همه یهودیان را در مرامنانه اش دارد و حتی به بیمارستان ها نیز پناه می برد تا اسرائیل را وادار به نابودی بیمارستان و کشتار غیر حماسی ها نماید و آنگاه این نابودی را مستمسکی برای محکومیت اسرائیل قرار بدهد. حماس در تحقق هدف اش، توسل به هر وسیله ای را مجاز می داند و لذا گروهی نیهیلیستیک به شمار می آید.
ما در قضاوت در باب حمله حماس و پاسخ اسرائیل، باید به این موارد اساسی که در بالا توضیح داده شد، هم نظر داشته باشیم.
حال اینکه چرا شهرک نشینان اسرائیلی به اختیار خود می پذیرند که در منطقه ای ساکن شوند که خون بهایی نخواهند داشت و به دولتی خدمت کنند که قاعده ای برای انصاف ندارد و پاسخ هر حمله ای را با کشتار و ویرانی در ابعادی ده یا بیست برابرش می دهد و لذا با اتخاذ این پاسخ غیر منصفانه، بذر کینه و نفرت و حملات بعدی توسط بازماندگان کشتار و ویرانی چند ده برابری را می کارد، و اینکه چه مکانیزمها و سازمانهایی به این روند یاری می رسانند، و نیز اینکه علت اتخاذ رویکرد نیهیلیستیک توسط حماس چیست و چه عواملی آن را از تقید به اصولی اخلاقی به موضعی نیهیلیستی کشانده، و اینکه اسرائیل از چه طرقی در این اتخاذ گرایش نیهیلیستی نقش دارد، مضامینی هستند نیازمند تحقیق گسترده و عمیق
توپوگراف / 14 February 2024