آغاز حملات اسرائیل به رفح؛ فاجعه‌ای عظیم در چشم‌انداز است

یک روز پس از آن‌که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با رد مذاکرات آتش‌بس با حماس گفت به شهر مرزی رفح در جنوب غزه حمله خواهد کرد، جنگنده‌های اسرائیل حمله هوایی به این شهر را آغاز کردند. بیم آن می‌رود که اسرائیل به این شهر که اکنون پناهگاه بیش از یک میلیون فلسطینی آواره جنگی است، حمله زمینی کند.

شامگاه پنج‌شنبه ۱۹ بهمن / ۸ فوریه، خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامات بیمارستان‌های محلی در شهر رفح در جنوب غزه خبر داد که دست‌کم ۱۳ فلسطینی از جمله دو زن و پنج کودک در حملات هوایی اسرائیل به این شهر کشته شدند. یکی از همسایگان کشته‌شده‌ها به نام محمد ابوحبیب که در یافتن اجساد در زیر آوار کمک کرده بود به آسوشیتدپرس گفت: «کاش می‌توانستیم به‌جای تکه‌های جسدها، تمام پیکر هر نفر را جمع کنیم.»

در حالی‌که هواپیماهای اسرائیلی روز پنج‌شنبه بخش‌هایی از رفح را بمباران کردند، تانک‌های ارتش اسرائیل هم به مناطقی در شرق رفح شلیک کردند که نگرانی در مورد حمله زمینی به این منطقه را تشدید کرد. در غزه مرکزی، حملات اسرائیل به خان یونس ادامه دارد. یک مقام ارشد نظامی اسرائیل به رسانه تایمز اسرائیل گفت که نیروهای حماس در آنجا تا حد زیادی کشته شده‌اند، اما رهبران ارشد حماس ممکن است از طریق تونل‌ها فرار کرده باشند.

سازمان جهانی بهداشت و آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل (اونروا) می‌گویند مردم غزه و به‌ویژه آنها که هنوز در شمال و مرکز غزه مانده‌اند با قحطی رو‌به‌رو شده‌اند و دارند از گرسنگی می‌میرند.

رفح پناهگاه بیش از یک میلیون غیرنظامی و آواره جنگی است

بیش از نیمی از جمعیت ۲,۳ میلیونی غزه پس از حملات اسرائیل، از شمال به جنوب و به سمت مرز فلسطین با مصر رانده شده‌اند. شهر رفح اکنون خانه بسیاری از غیرنظامی‌هایی جنگ‌زده است که شب‌ها در چادر، پناهگاه‌های پُرتراکم سازمان ملل، اقامتگاه‌های با دست خالی ساخته شده و یا در خیابان‌ها و بدون سرپناه می‌خوابند.

ورود و خروج آوارگان جنگی به شهر مرزی رفح دائمی و گاهی روزانه است. از مناطق مرکزی غزه مانند خان یونس، روزانه با تشک و لحاف می‌آیند و در خیابان‌های رفح می‌خوابند. بنا به شدت حملات گاهی مردم به شهرهای خود باز می‌گردند که ببیند خانه‌هایشان خراب شده یا نه.

دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی به تاریخ ۲۹ آذر / ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳ در مورد وضعیت جنگ‌زده‌های غزه در شهر رفح نوشته بود که تراکم در شهر به حدی بالا رفته است که راه رفتن در خیابان‌های شلوغ رفح برای یافتن غذا، آب و دارو تقریباً غیرممکن شده است.

در این تراکم بالا، بیم آن می‌رود که گسترش حملات اسرائیل فاجعه‌ای عظیم ایجاد کند.

آمریکا و سازمان ملل: حمله به رفح فاجعه خواهد شد

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در حالی اسرائیل را ترک کرد که نتوانست پیشنهاد آتش‌بس را به نتیجه برساند. تاکنون، کاخ سفید و آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به وقوع فاجعه در صورت گسترش حملات اسرائیل به رفح هشدار دادند.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا شامگاه پنج‌شنبه ۱۹ بهمن / ۸ فوریه در یک کنفرانس مطبوعاتی خطاب به خبرنگاران گفت آنچه اسرائیل علیه غزه انجام داده “بیش از حد” بوده است. بایدن گفت مردم در غزه از گرسنگی می‌میرند و مرگ افراد بی‌گناه باید متوقف شود: «مردم بی‌گناه زیادی هستند که از گرسنگی می‌میرند … و در حال مرگ هستند و این باید متوقف شود.»

ریاست جمهوری آمریکا افزود که کاخ سفید برای «آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها» تلاش می‌کند و امید دارد که چنین اقدامات سیاسی «به توقف مداوم درگیری‌ها و اقدامات در حال وقوع در نوار غزه منجر شود».

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در یک نشست خبری در روز پنج‌شنبه در واکنش به گسترش حملات اسرائیل به رفح گفت:

هر عملیات نظامی بزرگ در رفح در این زمان، تحت این شرایط، با بیش از یک میلیون – و احتمالاً بیش از یک میلیون و نیم فلسطینی – که به دنبال پناهگاه در رفح هستند، بدون توجه به ایمنی آنها فاجعه خواهد بود. و ما از آن حمایت نمی‌کنیم.

روز چهارشنبه ۱۸ بهمن / ۷ فوریه، تلاش‌های آنتونی بلینکن برای ایجاد شرایط آتش‌بس بین حماس و اسرائیل شکست خورد. پس از اینکه نتانیاهو تهدید کرد که به رفح حمله خواهد کرد، بلینکن به خبرنگاران گفت هر «عملیات نظامی که اسرائیل انجام می‌دهد باید غیرنظامیان را در اولویت قرار دهد… و این به‌ویژه در مورد رفح صادق است».

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل پنج‌شنبه در یک کنفرانس خبری درباره گسترش حملات اسرائیل به منطقه مرزی رفح هشدار داد و خواستار آتش‌بس فوری بشردوستانه شد. او گفت در صورتی‌که اسرائیل حمله به رفح را با شدتی که به مناطق دیگر در غزه انجام داده ادامه دهد، «فاجعه‌ای عظیم» رخ خواهد داد:

با نگاهی به این وضعیت، اگر همان شدت عملیات نظامی را داشته باشیم که در خان یونس و سایر بخش‌های غزه دیده‌ایم، زمان آن فرا رسیده است که پیش از وقوع یک فاجعه عظیم در غزه، آتش‌بس بشردوستانه داشته باشیم.

او با بیان اینکه نیمی از فلسطینی‌های ساکن غزه به‌ رفح رفته‌اند افزود در صورت حمله اسرائیل به رفح این جنگ‌زده‌های غیرنظامی دیگر جایی برای رفتن ندارند:

آنها جایی برای رفتن ندارند…. آنها خانه ندارند و امیدی هم ندارند. آنها در پناهگاه‌های موقت و شلوغ در شرایط غیربهداشتی، بدون آب، برق و مواد غذایی کافی زندگی می‌کنند.

در پاسخ به این پرسش که آیا سازمان ملل در یک برنامه اضطراری می‌تواند مصر را مجاب کند که مرز را به روی پناهندگان فلسطینی بگشاید، گوترش پاسخ داد: «… ما باید به‌جای اصرار برای تسهیل فاجعه، برای جلوگیری از فاجعه تلاش کنیم.»

مصر درخواست‌های مکرر اسرائیل برای باز کردن مرز رفح را رد کرده است.

سازمان جهانی بهداشت: خطر مرگ ناشی از گرسنگی غزه را تهدید می‌کند

سازمان جهانی بهداشت و آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل (اونروا) پنج‌شنبه ۱۹ بهمن / ۸ فوریه هشدار دادند که جمعیت غزه و به‌ویژه شمال و مرکز غزه، به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی اسرائیل برای ارسال غذا و دارو دارند «از گرسنگی می‌میرند».

آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل آمار دقیق‌تری ارائه داد و گفت دست‌کم ۳۰۰ هزار فلسطینی در شمال و مرکز غزه کمبود غذا دارند، جان آنها در خطر است و ممکن است از گرسنگی بمیرند. فیلیپ لازارینی، رئیس این آژانس گفت آخرین باری که اسرائیل اجازه داده که آنها غذا و دارو به این مناطق بفرستند ۳ بهمن / ۲۳ ژانویه، یعنی دو هفته پیش بوده است.

لازارینی در شبکه اجتماع ایکس نوشت:

از ابتدای سال، نیمی از درخواست‌های ارسال کمک‌های ما به شمال [غزه] رد شده است.

سایر گروه‌های حقوق بشری و آژانس‌های ارائه‌دهنده کمک‌های بشردوستانه نیز در مورد مداخله‌های اسرائیل برای محدود کردن امدادرسانی از جمله فرستادن غذا و دارو به خاک فلسطین هشدار دادند و نوشته‌اند که خطر قطحی و گرسنگی جدی است.

گروه ناظر حقوق بشر اروپا-مدیترانه که یک سازمان مستقل حقوق بشری و ارسال کننده کمک به مناطق تحت اشغال یا در جنگ است، در گزارشی نوشت که خطر قحطی در غزه جدی است و اسرائیل نوعی سیاست بلندمدت تحمیل گرسنگی را دنبال می‌کند.

به گزارش این سازمان، شمار کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه که مجاز به ورود به نوار غزه در هر روز هستند، در بهترین حالت بین ۷۰ تا ۱۰۰ دستگاه است. از این تعداد تنها دو کامیون به مناطق شمالی غزه می‌رسند. تا قبل از حمله ۱۵ مهر / ۷ اکتبر حماس، تعداد کامیون‌های کمک‌رسانی به غزه روزانه حداقل ۵۰۰ دستگاه بود.

لیما بسطامی، مدیر بخش حقوقی گروه ناظر حقوق بشر اروپا-مدیترانه نوشت:

وضعیت پیچیده‌تر است، زیرا مردم ساکن نوار غزه از هر طرف در محاصره هستند و نمی‌توانند مواد غذایی مورد نیاز خود را در محل تولید کنند یا از منابع دیگر تهیه کنند.

کمیته حقوق کودک سازمان ملل متحد پنج‌شنبه ۸ فوریه گفت کودکان و زنان بخش عمده‌ای از حدود ۲۸ هزار نفر کشته در حمله اسرائیل به غزه را تشکیل می‌دهند.