خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع نوشت که ایالات متحده آمریکا و عراق قرار است مذاکراتی را درباره پایان حضور ائتلاف نظامی بینالمللی به رهبری آمریکا در عراق و چگونگی جایگزینی آن با روابط دوجانبه آغاز کنند.
رویترز روز چهارشنبه ۴ بهمن/۲۴ ژانویه خبر داد که ایالات متحده این پیام را در نامهای به وزارت خارجه عراق اطلاع داده است. آلینا رومانوفسکی، سفیر آمریکا در عراق این نامه را خطاب به فؤاد حسین وزیر خارجه عراق نوشته است.
به این ترتیب آمریکا پیششرطهای پیشین برای خروج از عراق که توقف حملات گروههای شبهنظامی مورد حمایت ایران در عراق بود را کنار گذاشته است.
ساعاتی پیش از انتشار این خبر، وزارت خارجه عراق اعلام کرد که آمریکاییها نامه «مهمی» به آنها تحویل دادهاند و نخستوزیر عراق قرار است آن را با دقت مورد بررسی قرار دهد.
انتظار میرود این مذاکرات چندین ماه طول بکشد. هنوز مشخص نیست که پایان کار ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا که برای مقابله با گروه «دولت اسلامی» (داعش) تشکیل شد به معنای خروج کامل نیروهای نظامی آمریکا از عراق خواهد بود یا خیر.
ایالات متحده آمریکا ۲۵۰۰ سرباز در عراق دارد که به نیروهای محلی مشاوره میدهند و کمک میکنند تا از ظهور مجدد داعش جلوگیری کنند. داعش در سال ۲۰۱۴ بخشهای زیادی از عراق و سوریه را تصرف کرد و سپس شکست خورد. هم آمریکا و هم ایران مدعیاند که آنها نقش یگانهای در خاتمه دادن به کار داعش در عراق داشتهاند.
در کنار سربازان آمریکایی، صدها سرباز از دیگر کشورهای عمدتاً اروپایی نیز به عنوان بخشی از ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده که برای مبارزه با داعش تشکیل شده است، در عراق حضور دارند.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در ۱۳ دی ۱۳۹۸، حملات به پایگاههای ائتلاف بینالمللی ضد داعش در عراق افزایش یافت. با آغاز جنگ اخیر در غزه اما فضا به شدت ملتهب شد و نیروهای نزدیک به ایران بارها پایگاههای این ائتلاف در عراق و سوریه را هدف حملات پهپادی و راکتی قرار دادهاند.
عراق، همزمان متحد تهران و واشنگتن است و دولت مرکزی این کشور از هر دو سمت تحت فشار است.
پس از آغاز جنگ در غزه، نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه حدود ۱۵۰ بار مورد حمله شبهنظامیان همسو با ایران مستقر در عراق قرار گرفتهاند و ایالات متحده یک سری حملات تلافیجویانه انجام داده است که آخرین مورد آن در روز سهشنبه بود.
تشدید خشونتها باعث شده است که محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، خواستار خروج سریع نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده از طریق مذاکرات شود، روندی که از سال گذشته آغاز اما با شروع جنگ غزه متوقف شد.
واشنگتن تمایلی به مذاکره درباره خروج احتمالی در حالی که تحت حمله شبهنظامیان است، نداشت، آمریکا نگران است که هرگونه تغییر در مأموریت نظامیاش در عراق به ضعف تعبیر شود و در نتیجه رقبای منطقهای از جمله ایران را جسورتر کند.
دو منبع به رویترز گفتند که آمریکا به تازگی محاسباتش در مورد وضعیت کنونی را تغییر داده و به این نتیجه رسیده است که حملات شبهنظامیان وابسته به ایران، احتمالاً متوقف نمیشوند و وضعیت موجود منجر به تشدید مداوم تنش میشود.
یک مقام آمریکایی گفت: «ایالات متحده و عراق به توافق بر سر آغاز گفتوگوی کمیسیون عالی نظامی مشترک که در ماه اوت اعلام شد، نزدیک شدهاند.»
آنها گفتند که این کمیسیون امکان ارزیابی مشترک ظرفیت نیروهای امنیتی عراق برای مبارزه با داعش و «شکل دادن به ماهیت روابط امنیتی دوجانبه» را فراهم میکند.
این مقام گفت: «ما ماهها در این مورد بحث کردهایم. زمانبندی کنونی مربوط به حملات اخیر نیست. ایالات متحده در طول مذاکرات حق کامل دفاع از خود را حفظ خواهد کرد.»
مقامات عراقی و آمریکایی امیدوارند که آغاز رسمی مذاکرات بتواند تأثیری بر کاهش فشار سیاسی بر دولت السودانی و به طور بالقوه کاهش حملات به نیروهای آمریکایی داشته باشد.
با این حال صبح روز پنجشنبه ۵ بهمن، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) یه نقل از مسئول امنیتی گردانهای حزبالله عراق که گروه وابسته به سپاه قدس ایران است، نوشت که مذاکرات مشترک دولت عراق با آمریکا برای خروج نظامی ایالات متحده دروغ است.
ابوعلی العسکری گفت که حملات به پایگاههای آمریکایی را تا زمانی که آخرین سرباز آنها از خاک عراق خارج شوند، ادامه میدهند. او گفت:
دولت عراق اگر بخواهد مذاکره کند از نظر ما منعی ندارد، هرچند معتقدیم این یکی دیگر از دروغهای آمریکاییها است.