ترکیه پس از ۲۰ ماه کارشکنی با عضویت سوئد در ناتو موافقت کرد

پارلمان ترکیه روز سه‌شنبه ۳ بهمن/ ۲۳ ژانویه پیشنهاد عضویت سوئد در ناتو را تصویب کرد و بزرگترین مانع باقی مانده برای گسترش این ائتلاف نظامی را پس از ۲۰ ماه تأخیر برطرف کرد.

مجلس ترکیه، جایی که ائتلاف حاکم رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه اکثریت را در اختیار دارد، با ۲۸۷ رأی موافق در برابر ۵۵ رأی مخالف درخواست سوئد برای عضویت در ناتو را که برای اولین بار در سال ۲۰۲۲ ارائه شد، تأیید کرد.

همه اعضای ناتو باید درخواست‌های کشورهایی را که به دنبال پیوستن به این ائتلاف نظامی هستند، تأیید کنند. زمانی که پس از حمله روسیه به اوکراین، دو کشور سوئد و فنلاند در سال ۲۰۲۲ درخواست پیوستن به ناتو را مطرح کردند، ترکیه به آنچه که حمایت دو کشور از گروه‌هایی که تروریست می‌داند، اعتراض کرد. منظور ترکیه از گروه‌های تروریست هم مخالفان اسلام‌گرای نزدیک به فتح‌الله گولن و هواداران حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) است.

این کشور عضویت فنلاند را در آوریل سال گذشته تأیید کرد، اما همراه با مجارستان، سوئد را منتظر نگه داشت.

فواد اوکتای، رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان ترکیه و یکی از اعضای حزب حاکم عدالت و توسعه گفت:

ما از گسترش ناتو برای بهبود تلاش‌های بازدارنده این ائتلاف حمایت می‌کنیم… امیدواریم نگرش فنلاند و سوئد در قبال مبارزه با تروریسم برای سایر متحدان ما الگو باشد.

جف فلیک، سفیر آمریکا روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای کتبی گفت: «از تصمیم پارلمان ترکیه مبنی بر تأیید ورود سوئد به ناتو بسیار قدردانی می‌کنم.»

توبیاس بیلستروم وزیر خارجه سوئد نیز از تصویب پارلمان ترکیه استقبال کرد. بیلستروم در بیانیه‌ای کتبی گفت: «ما اکنون مشتاقانه منتظر امضای سند تصویب، رئیس جمهور اردوغان هستیم.»

انتظار می‌رود اردوغان ظرف چند روز آینده این قانون را امضا کند. به این ترتیب مجارستان که نخست‌وزیرش با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روابط دوستانه‌ای دارد – به عنوان تنها کشور عضو ناتو خواهد بود که الحاق سوئد را تأیید نکرده است.

ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان  اوایل روز سه‌شنبه گفت از همتای سوئدی خود برای دیدار و مذاکره درباره پیوستن کشورش به ناتو دعوت کرده است. پارلمان مجارستان تا اواسط فوریه تعطیل است.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو از اقدام ترکیه استقبال کرد و گفت: «من روی مجارستان حساب می‌کنم که فرآیند تصویب پیوستن سوئد را در اسرع وقت تکمیل کند.»

ترکیه و مجارستان نسبت به سایر اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به رهبری ایالات متحده روابط بهتری با روسیه دارند.

ترکیه ضمن مخالفت با حمله روسیه به اوکراین، از تحریم‌های غرب علیه مسکو انتقاد کرده است. روسیه به نوبه خود هشدار داده است که اگر ناتو زیرساخت‌های نظامی‌اش را در این دو کشور شمال اروپا تقویت کند، پاسخ خواهد داد.

سوئد که درخواست عضویتش تغییری تاریخی را از سیاست امنیتی غیر‌متعهد نشان می‌دهد، دفاع ناتو را در منطقه دریای بالتیک در مقابل روسیه تقویت خواهد کرد.

مطالبات و امتیازات

تأخیرهای ترکیه برخی از متحدان غربی این کشور را ناامید کرده بود و این امکان را به این کشور داده بود که امتیازاتی بگیرد.

آنکارا از استکهلم خواسته بود موضع خود را در قبال اعضای فعال حزب کارگران کردستان که اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا نیز آن‌ را یک گروه تروریستی می‌دانند، سخت‌تر کند.

در پاسخ، استکهلم یک لایحه جدید ضد تروریسم ارائه کرد که عضویت در سازمان تروریستی را غیرقانونی می‌کند. سوئد، فنلاند، کانادا و هلند نیز اقداماتی را برای کاهش سیاست‌های صادرات تسلیحات به ترکیه انجام دادند.

اردوغان که پیشنهاد سوئد را در ماه اکتبر به پارلمان فرستاده بود، تصویب آن را به موافقت آمریکا با فروش جنگنده‌های اف-۱۶ به ترکیه مرتبط می‌دانست.

کاخ سفید از این طرح فروش حمایت می‌کند و برخی از تحلیلگران انتظار دارند که توافق بر سر جنگنده‌های اف-۱۶ به سرعت نهایی شود. با این وجود هنوز هیچ چارچوب زمانی مشخصی برای تصویب این توافق در کنگره آمریکا وجود ندارد.