مهاجرت زنان در سالهای اخیر «افزایش یافته است» و «در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۵۲ درصد اقامتهای دائم صادرشده برای ایرانیان در کانادا، ۴۵ درصد در فنلاند و ۴۹ درصد در استرالیا مربوط به زنان بوده است».
این آمار که از سوی روزنامه دنیای اقتصاد با عنوان «زنانه شدن چهره مهاجرت» در روز شنبه ۱۸ آذر منتشر شده نشان میدهد بر مبنای تفکیک جنسیتی، مهاجرت زنان در سالهای اخیر افزایش چشمگیری یافته است.
روزنامه دنیای اقتصاد از قول بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران نوشته است براساس یک تحقیق با عنوان «تحلیل تجربه زیسته زنان از مهاجرت» بیشتر زنان مهاجرت کرده ایران به کانادا تحصیلکرده هستند و حداقل مدرک کارشناسی ارشد دارند.
چندی پیش صلواتی، اعلام کرده بود که «هر زمان که شرایط اقتصادی و اجتماعی بهتر شود، ما شاهد کاهش خروج ایرانیان از کشور هستیم و برعکس وقتی فشارهای اقتصادی بیشتر میشود ما میبینیم که مهاجرت روند صعودی میگیرد.»
او نیز درباره اینکه زنان یا مردان بیشتر تمایل به مهاجرت از ایران دارند معتقد است، جمعیت بالقوه برای مهاجرت همان فارغالتحصیلانِ بیکارِ دانشگاهی هستند، ازآنجاکه سهم زنان از این جمعیت بیشتر است میتوان حدس زد آنها تمایل بیشتری برای مهاجرتکردن دارند.
همچنین روزنامه دنیای اقتصاد در این گزارش با آناهید سیفی، استادیار حقوق بینالملل و گروه مطالعات زنان و خانواده دانشگاه علامه طباطبایی که در زمینه مهاجرت تحقیقات بسیاری کرده گفتوگو کرده است.
او بیان اینکه تا امروز آمار جامعی از جنسیت و کیفیت مهاجرت زنان نداریم چراکه بسیاری از مهاجرتهای اخیر به صورت غیرقانونی انجام میشود؛ با اینحال به صورت کلی میتوانیم بگوییم که آمار مهاجرت زنان در ایران افزایش یافته است:
در گذشته مهاجرت زنان وابستگی شدیدی به مهاجرت مردان داشت. چراکه محققان ثابت کردهاند، در جوامع مردسالار، تعداد مهاجران زن کمتر است و در مقابل در کشورهایی که زنان استقلال بیشتری دارند، آمار مهاجرتشان بیشتر است.
سیفی، در ادامه میگوید که دلایل مهاجرت زنان مختلف است و از مسائل اقتصادی تا دغدغههای فرهنگی و اجتماعی از مباحثی بوده که بسیار کمتر بررسی قرار گرفته است:
بررسی مهاجرت زنان و مردان به صورت کلی نشان میدهد که مسائل اقتصادی همچنان دلیل اصلی مهاجرت به شمار میآید و سپس مسائل دیگری شامل عوامل فردی، محرومیت فرهنگی و اجتماعی. مردان عمدتا با انگیزههای اقتصادی دست به مهاجرت میزنند، اما زنان بیشتر به دلایل اجتماعی و فرهنگی مهاجرت میکنند. مهاجرت زنان میتوانـد یـک راهحل برای فرار از محدودیتها و کمبودهای تحمیل شده خانوادگی و اجتماعی در جوامع مبدأ باشد و نیز امکان اشتغال در کارهایی که بهطور اجتماعی در جامعه مبدأ محدودیت داشـته را فـراهم کند.
نبود امنیت (جانی، مالی، روانی ) علت اصلی پناهندگی شناخته شده است. از عوامل عمده مهاجرت به طور مشخص از فقر، جنگ و تخریب محیط زیست نام میبرند.
آمار دقیقی از خروج سالیانه افراد و سرمایه از ایران د ردست نیست. معمولا تعداد مهاجران ایرانی را میان ۶ تا ۷ میلیون تن تخمین میزنند. براساس آمارهای جهانی ایران در رتبه چهارم مهاجرت قراردارد.