نهادهای حکومتی در ایران از کشف یک فساد مالی بیش از دو هزار میلیارد دلاری خبر دادهاند. رئیس سازمان بازرسی گفته است: «رقم ريالی فساد رخ داده چيزی حدود ۱۴۰هزار ميليارد تومان است كه از نظر ريالی، تاكنون چنين چيزی در تاريخ اقتصادی ايران سابقه نداشته است.»
سازمان بازرسی ایران شنبه ۱۱ آذر با اعلام کشف یک فساد مالی بزرگ در واردات چای و دستگاه و تجهیزات کارخانه چای، بدون اینکه نام شرکتی که مرتکب این فساد شده است را اعلام کند، گفت: «یک گروه فعال در حوزه چای، از سال ۹۸ تا ۱۴۰۱ بالغ بر ۲٬۷ میلیارد دلار ارز با نرخ نیمایی برای واردات ماشینآلات و واردات چای دریافت و بخش بزرگی از آن را در جای دیگری هزینه کرده است».
یک روز پس از این افشاگری، روزنامه اعتماد در ۱۲ آذر «گروه کشت و صنعت دبش» را که در حوزه واردات و صادرات چای فعالیت میکند، عامل این فساد معرفی کرد.
«گروه کشت و صنعت دبش» یک شرکت خانوادگی است که اکبر رحیمی درآباد، عرفان رحیمی درآباد و مژگان عیدی آخرین اعضای هیئت مدیره و مالک آناند.
اعتماد بر پایه یافتههای خبرنگارانش فاش کرده است: «گروه کشت و صنعت دبش، برای چای درجه یک هندی ثبت سفارش کرده، اما در عمل چای درجه دو کنیایی وارد کرده است.»
این شرکت از اختلاف قیمت ۱۲ دلاری چای درجه یک هندی و چای درجه دو کنیایی سود فراوانی کسب کرده و همزمان چای صادارتیای را که با قیمت دو دلار وارد کرده به هفت برابر قیمت، یعنی ۱۴ دلار در بازار فروخته است.
۸۰ درصد ارز واردات چای در جیب خانواده درآبادی
رئیس سازمان بازرسی گفته است «در حالی که ثبت سفارش برخی از واردکنندگان مورد تایید قرار نمیگرفت»، این شرکت در هماهنگی با وزارت صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بانک مرکزی طی سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ «به میزان بیشتر از نیاز کشور» ثبت سفارش کرده و سفارش آن تائید و «به محض ارسال برای بانک مرکزی تخصیص لازم انجام شده است».
به گفته او حدود ۷۹ درصد ارز ترجیحی تخصیص یافته برای واردات چای و ماشینآلات پیشرفته چاپ و بستهبندی طی سالهای ۹۸ تا ۱۴۰۱ به گروه کشت و صنعت دبش اختصاص پیدا کرده است. بر اساس گفتههای رئیس سازمان بازرسی این شرکت طی سه سال سه میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار با نرخ نیمایی دریافت کرده است.
خدائیان گفته از یک میلیارد و ۳۹۶ دلار ارز تخصیص یافته برای واردات چای در سال ۱۴۰۱ یک میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار به این گروه پرداخت شده است.
دلار نیمایی را در بازار آزاد فروختند
رقم دقیق سوءاستفاده شرکت خانوادگی «کشت و صنعت دبش» هنوز نامشخص است. رئیس سازمان بازرسی بدهی ارزی این شرکت را یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بابت «عدم واردات کالا»، که با توجه به پایان زمان رفع تعهد تسهیلات دریافتی به حدود دو میلیارد دلار افزایش مییابد و یک میلیارد و ۴۷۲ میلیون دلار جهت واردات ماشینآلات اعلام کرد.
بر پایه سخنان رئیس سازمان بازرسی مجموع بدهی خانواده اکبری درآباد رقمی بالغ بر سه میلیارد و ۴۷۲ میلیارد دلار است.
آنطور که خدائیان گفته این خانواده بخشی از ارز نیمایی را در بازار آزاد به قیمت بالاتر فروختهاند و از تفاوت نرخ برابری دلار در این دو بازار هم سود کلانی بردهاند.
به گفته روزنامه اعتماد مدیرعامل گروه کشت و صنعت و دبش هم اکنون در بازداشت نهادهای قضایی است. این روزنامه گفته است که او در یک پرونده دیگر به فساد مالی بزرگ در واردات کاغذ متهم است.
اکبر رحیمی درآباد مهر ۱۴۰۲ در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، از توقیف ۳۰ هزار تن چای وارداتی در گمرک انتقاد کرده و گفته بود که «به بهانه کیفیت پائین» مجوز ترخیص صادر نشده است.
او همچنین سخنان دبیر ستاد هماهنگی مبارزه با قاچاق کالا و ارز مبنی بر خارج کردن دو میلیارد دلار برای واردات چای بی کیفیت را «نادرست» دانسته و گفته بود که «در اعداد بزرگنمایی میکنند».
پرونده گروه کشت و صنعت دبش شباهت فراوانی به پرونده ارز دولتی تخصیص یافته برای واردات کالاهای اساسی در سال ۱۳۹۷ دارد. دیوان محاسبات در سال ۱۳۹۹ از نامعلوم بودن ۴٬۸ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت شده برای واردات کالاهای اساسی خبر داده بود.