از پس جنگ ۱۹۹۲-۱۹۹۵ بوسنی، ساختاری فدرال بیرون آمد که در آن نظام جمهوری با برتری صرب‌ها و فدراسیونی از کروات‌ها و مسلمان‌های بوسنیایی متحد می‌شدند.
میلوراد دودیک، رئیس بخش صرب‌نشین بوسنی موسوم به «جمهوری صربسکا» در ماه‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای گفته است که قصد دارد جدا شود و به صربستان همسایه بپیوندد.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در نخستین توقف خود در سفر به منطقه بالکان غربی روز دوشنبه ۲۹ آبان / ۲۰ نوامبر در سارایِوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین به خبرنگاران گفت:
ما نگران لفاظی‌های جدایی‌طلبانه و تفرقه‌افکنانه و همچنین دخالت‌های خارجی از جمله روسیه [در بوسنی] هستیم.
استولتنبرگ با بیان این‌که «این [لفاظی‌ها] ثبات را تضعیف و اصلاحات را با مشکل روبه‌رو می‌کند»، افزود:
همه رهبران سیاسی باید برای حفظ وحدت، ایجاد نهادهای ملی و دستیابی به آشتی تلاش کنند.
میلوراد دودیک مخالف سازوکاری است که در سال ۱۹۹۵ با پیمان «دیتون» ایجاد شد. این پیمان به جنگ خونین بوسنی و هرزگوین، مرگبارترین جنگ پس از فروپاشی یوگسلاوی در دهه ۱۹۹۰، پایان داد. او که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ عضو هیأت سه نفره ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین و سپس به مدت کمتر از یک سال رئیس این هیأت بود، از قانونی حمایت می‌کند که اختیارات نماینده عالی جامعه بین‌الملل در جمهوری صربسکا را رد می‌کند؛ اقدامی که خطر تشدید تنش‌های قومی در این کشور را به‌دنبال دارد.
کریستین اشمیت، سیاستمدار آلمانی از سال ۲۰۲۱ نماینده عالی جامعه بین‌الملل برای نظارت بر اجرای پیمان دیتون است و اقدام دودیک، مشکلاتی در برابر فعالیت‌های او ایجاد می‌کند. صرب‌های بوسنی با انتصاب او موافق نیستند و می‌گویند انتصاب اشمیت از سوی شورای امنیت سازمان ملل تأیید نشده است.
نزدیک به سه دهه پس از جنگی که جان ۱۰۰ هزار نفر را گرفت، بوسنی همچنان تقسیم شده است، اقتصاد آن راکد است و مردم، کشورشان را ترک می‌کنند.
ناتو پس از جنگ حدود ۶۰ هزار سرباز در بوسنی مستقر کرد که در سال ۲۰۰۴ با نیروی حافظ صلح اتحادیه اروپا به نام EUFOR جایگزین شد. سال گذشته اتحادیه اروپا با نگرانی از این‌که بی‌ثباتی ناشی از جنگ اوکراین به بالکان غربی سرایت کند، شمار نیروهای EUFOR را تقریباً دو برابر کرد و به یک هزار و ۱۰۰ سرباز رساند.
استولتنبرگ گفت ناتو قویاً از مأموریت EUFOR پشتیبانی کرده و با آن همکاری می‌کند. او پس از دیدار با کریستین اشمیت گفت:
ما نمی‌توانیم و نخواهیم گذاشت خلاء امنیتی در بوسنی و هرزگوین ایجاد شود.
دبیرکل ناتو افزود:
هر حمله‌ای که موقعیت شما را تضعیف کند، بوسنی و هرزگوین را به عقب می‌برد، نه به جلو.
ناتو در مورد خطرات ناشی از مداخله خارجی به‌ویژه مداخله روسیه در بوسنی و هرزگوین هشدار داده و موافقت کرده است که به تقویت توانایی این کشور در دفاع از خود کمک کند.
استولتنبرگ پس از دیدار با بورجانا کریستو، رئیس شورای وزیران بوسنی، گفت:
ناتو به حمایت از مسیر یورو-آتلانتیک بوسنی متعهد است. هر کشوری حق دارد ترتیب‌های امنیتی خود را بدون دخالت خارجی برگزیند.
اگرچه رهبران این کشور متعهد شده بودند که از ادغام در ناتو استقبال کنند، صرب‌های بوسنی طرفدار روسیه پشتیبانی خود را از پیوستن به این ائتلاف پس گرفتند و عملاً مانع از پیشبرد روند این ادغام شدند.
بورجانا کریستو در این دیدار تأکید کرد که بوسنی و هرزگوین به انجام تمام مسئولیت‌های لازم در مورد عضویت در ناتو ادامه خواهد داد. او گفت «همکاری با ناتو امکان‌های بسیار مهمی برای حفاظت از امنیت و تقویت ظرفیت دفاعی به ما ارائه می‌کند».
کریستو با اشاره به این‌که بوسنی و هرزگوین یکی از کشورهای شرکت‌کننده در طرح عمل عضویت در ناتو است، از استولتنبرگ به پاس تصویب بسته کمکی ناتو که ظرفیت دفاعی بوسنی را افزایش می‌دهد، قدردانی کرد.
ینس استولتنبرگ روز دوشنبه پس از دیدار از بوسنی و هرزگوین به کوزوو رفت. او سپس از صربستان به مقدونیه شمالی می‌رود و در اسکوپیه پایتخت این کشور با سران کشورهای عضو ناتو در منطقه گردهم خواهد آمد.