به‌گزارش رویترز، چهار دیپلمات کنونی و سه دیپلمات سابق به شرط ناشناس ماندن، تصویری تیره از تلاش‌ها برای مهار برنامه هسته‌ای ایران ترسیم کردند، که طبق گزارش‌های ناظر هسته‌ای سازمان ملل همچنان در حال پیشرفت است.
این دیپلمات‌ها به رویترز گفتند در حالی که جنگ اسرائیل و حماس به مرکز توجه تبدیل شده، اکنون بعید به‌نظر می‌رسد که راه حلی برای برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته باشد، زیرا اجتناب از تشدید تنش دیپلماتیک و هسته‌ای با ایران ضروری است.
آن‌ها گفتند که در حال حاضر اقدامی کمتر تحریک‌آمیز مانند انتشار بیانیه غیرالزام‌آور اما محکم در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محتمل‌تر است.
یک دیپلمات بلندپایه اروپایی گفت: «ما نمی‌توانیم راه حلی داشته باشیم. اگر بخواهیم قطعنامه‌ای تصویب کنیم… این خطر وجود دارد که آن‌ها (ایرانی‌ها) به سمت غنی‌سازی ۹۰ درصدی کشیده شوند.»
این سطح از غنی‌سازی اورانیوم برای سلاح هسته‌ای کاربرد دارد.
دو دیپلمات دیگر گفتند در ماه‌های آینده تمام کاری که می‌توان انجام داد، حمایت از تلاش‌های رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تقویت نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران است. گروسی به‌دنبال انتخاب مجدد بازرسان خود تا پیش از پایان سال است.
یکی از دیپلمات‌ها گفت: «خیلی زود است که بگوییم ایران به یک کشور هسته‌ای تبدیل می‌شود یا مثل اکنون کشوری در آستانه قدرت هسته‌ای باقی می‌ماند. اما ایران در حال حاضر به غنی‌سازی ادامه خواهد داد.»
بر اساس یکی از دو گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به دست رویترز رسیده است، ایران اکنون به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد دارد و ذخایر آن از آخرین گزارش آژانس که در ۱۳ شهریور / ۴ سپتامبر منتشر شد به ۱۲۸,۳ کیلوگرم افزایش یافته است. این میزان بیش از سه برابر ۴۲ کیلوگرمی است که به‌گفته آژانس در صورت غنی‌سازی بیشتر، به لحاظ نظری برای ساخت یک بمب هسته‌ای کافی است.
آژانس در این گزارش محرمانه گفته است که ایران همچنان محدودیت‌های فعالیت‌های هسته‌ای خود را که در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تعیین شده بود، نقض می‌کند.
همچنین به‌نظر می‌رسد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نگران تعلیق نصب دوباره تجهیزات نظارتی از سوی ایران است که در بیانیه مشترک ماه مارس بر سر آن توافق شده بود.
آژانس در این گزارش خود به نصب نکردن دوباره دوربین‌های نظارتی و اخراج هشت تن از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توسط جمهوری اسلامی در شهریورماه اشاره کرده و گفته است: «نپذیرفتن چندین بازرس آژانس بین‌المللی از سوی ایران در سپتامبر به‌گونه‌ای صورت گرفت که بر توانایی آژانس برای انجام مؤثر فعالیت‌های راستی‌آزمایی‌اش به‌طور جدی تأثیر می‌گذارد.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و جو بایدن، رئیس جمهوری کنونی آمریکا در احیای توافق هسته‌ای شکست خورده است و در حال حاضر با گسترش درگیرهای منطقه‌ای در خاورمیانه چشم‌اندازی هم برای دستیابی به یک «تفاهم» غیررسمی‌تر به‌منظور محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران، متصور نیست.
یک دیپلمات ارشد اروپایی در این‌باره به رویترز گفت: «نوعی انفعال وجود دارد، به‌ویژه در میان آمریکایی‌ها… زیرا آن‌ها نمی‌خواهند هیزمی بر آتش بیفزایند.»
هرگونه مذاکره برای دستیابی به «تفاهم» با ایران مستلزم دادن امتیازهایی مانند کاهش تحریم‌های سخت‌گیرانه علیه تهران در ازای محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای آن است.
در پی حمله حماسِ مورد حمایت ایران به اسرائیل، متحد آمریکا در ۷ اکتبر، اکنون چنین اقدامی غیرقابل تصور به‌نظر می‌رسد. به‌گفته پنتاگون، از آن زمان، شبه‌نظامیان نیابتی ایران در منطقه ده‌ها حمله علیه نیروهای آمریکایی و ائتلاف ضدداعش در عراق و سوریه انجام داده‌اند.
در داخل آمریکا، دولت بایدن به دلیل انتخابات ریاست جمهوری که تنها یک سال به آن باقی مانده، با محدودیت روبه‌روست. ترامپ که به احتمال زیاد رقیب بایدن خواهد بود، می‌تواند از هرگونه تعامل با تهران استفاده کرده و آن را به‌عنوان نقطه ضعف بایدن برجسته کند.
رابرت آینهورن، یکی از مقام‌های پیشین وزارت امور خارجه آمریکا، گفت: «در شرایط کنونی، از نظر سیاسی امکان‌پذیر نیست که به‌دنبال توافق هسته‌ای با ایران باشیم. (…) بر سر مذاکره با ایران واقعاً بحث سیاسی در میان نیست، بلکه رویارویی با ایران [در میان] است.»
واشنگتن به‌عنوان هشداری به تهران دو ناو هواپیمابر را در منطقه و هواپیماهای جنگی خود را در شرق مدیترانه مستقر کرده است. با این حال مقامات آمریکایی تصریح کرده‌اند که خواهان تشدید تنش نیستند و از شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران خواسته‌اند که خویشتن‌داری کنند.
واشنگتن و متحدان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی‌اش که طرف‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ هستند، اکنون بر جلسه هفته آینده شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تمرکز خواهند کرد.
گزارش‌های این هفته آژانس نشان داد که ایران در حال پیشرفت هسته‌ای است و نشان می‌دهد که تهران همچنان به سنگ‌اندازی بر سر راه نظارت آژانس ادامه می‌دهد.
قدرت‌های غربی در ماه سپتامبر تهدید کرده بودند که قطعنامه‌ای الزام‌آور علیه ایران تصویب خواهد شد و به ایران دستور خواهد داد مسیر خود را تغییر دهد.