دولت طالبان اعلام کرد که تاکنون دو هزار و ۴۴۵ نفر بر اثر زمین‌لرزه شنبه ۱۵ مهر / ۷ اکتبر در افغانستان کشته شده‌اند. بدین ترتیب شمار قربانیان از ۵۰۰ نفر که هلال احمر اوایل روز گذشته (یکشنبه) گزارش داده بود، افزایش یافت.
سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) اعلام کرد که زمین‌لرزه شنبه گذشته در ۳۵ کیلومتری شمال غرب شهر هرات در نزدیکی مرز ایران با قدرت ۶,۳ ریشتر رخ داد.
پس از زلزله‌هایی که در ماه فوریه گذشته در ترکیه و سوریه رخ داد و حدود ۵۰ هزار نفر کشته برجای گذاشت، این زمین‌لرزه یکی از مرگبارترین زلزله‌های جهان در سال جاری میلادی بود.
ملاجانان سایق، سخنگوی وزارت بلایای طبیعی به رویترز گفت تلفات زلزله به دو هزار و ۴۴۵ نفر رسیده است، اما شمار مجروحان را به «بیش از دو هزار نفر» کاهش داد. او پیش از این گفته بود که ۹ هزار و ۲۴۰ نفر مجروح شده‌اند.
سایق همچنین اعلام کرد که یک‌هزار و ۳۲۰ خانه آسیب دیده یا ویران شده‌اند و ۱۰ تیم امدادی در منطقه هم‌مرز با ایران حضور دارند.
با این حال، روزنامه «۸صبح» افغانستان صبح دوشنبه ۱۷ مهر / ۹ اکتبر براساس ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی گزارش داده است که در طول بیش از ۲۴ ساعت گذشته، تیم‌های تخصصی جست‌وجو برای نجات کسانی که زیر آوار مانده‌اند و بیرون کشیدن قربانیان از زیر آوار وجود ندارد. همچنین بازماندگان قربانیان نیز که برای نجات جان بستگان خود تلاش می‌کنند ابتدایی‌ترین تجهیزات را در اختیار ندارند.
براساس این گزارش کمبود تخت بیمارستان‌ها برای مجروحان، نفرستادن تیم‌های تخصصی برای عملیات نجات و عدم همکاری به‌موقع نهادهای امدادرسان از مشکلات اساسی روند مدیریت فاجعه ناشی از زلزله در هرات است.
«۸صبح» افزوده است که از سوی دیگر، این زلزله هم‌دلی‌ها و هم‌دردی‌های طیف‌های مختلف مردم را به‌همراه داشته است و شماری از ولایت‌ها نخستین محموله‌های کمک‌های اولیه را به هرات فرستاده‌اند و برخی اعلام حمایت کرده‌اند.
یک مقام اداره بهداشت هرات که خود را «دکتر دانش» معرفی کرد، به رویترز گفت بیش از ۲۰۰ کشته به بیمارستان‌های مختلف منتقل شده‌اند که بیشتر آن‌ها زن و کودک هستند. او افزود پیکر کشته‌شدگان «به چندین مکان از جمله پایگاه‌های نظامی و بیمارستان‌ها منتقل شده‌اند».
تصاویر شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که تخت‌ها در خارج از بیمارستان اصلی هرات برای بستری شدن مجروحان مستقر شده‌اند.
سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر در پیامی به رسانه‌ها گفت:
غذا، آب آشامیدنی، دارو، لباس و چادر برای نجات و امداد نیاز فوری است.
همچنین تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که مناره‌های قرون وسطایی هرات آسیب دیده‌اند، ترک‌های روی آن‌ها قابل مشاهده است و کاشی‌ها فرو ریخته‌اند.
افغانستان در میان کوه‌ها قرار دارد و سابقه زلزله‌های قوی دارد. بسیاری از گسل‌ها در منطقه ناهموار هندوکیش در مرز پاکستان هستند.
شمار کشته‌ها اغلب زمانی افزایش می‌یابد که اطلاعات از نقاط دورافتاده‌تر افغانستان به‌دست می‌آید. دهه‌ها جنگ زیرساخت‌های این کشور را ویران کرده و سازمان‌دهی عملیات امداد و نجات در آن دشوار است.
نظام بهداشتی و پزشکی افغانستان تقریباً به‌طور کامل به کمک‌های خارجی متکی است و بسیاری از کمک‌های بین‌المللی که ستون فقرات اقتصاد آن را تشکیل می‌داد، در دو سال پس از تسلط طالبان بر این کشور با کاهش فلج‌کننده‌ای مواجه شده است.
دیپلمات‌ها و مقام‌های امدادگر می‌گویند نگرانی‌ها در مورد محدودیت‌های طالبان بر زنان و بحران‌های انسانی ناشی از رقابت‌های جهانی سبب می‌شود که اهداکنندگان کمک‌ها از حمایت‌های مالی خود دست بکشند.
در ماه اوت، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اعلام کرد که به‌دلیل محدودیت‌های مالی، احتمالاً به حمایت مالی خود از ۲۵ بیمارستان افغانستان پایان خواهد داد. هنوز مشخص نیست که آیا بیمارستان هرات نیز در این فهرست قرار دارد یا خیر.
از سوی دیگر، منابع آگاه به روزنامه «۸صبح» گفته‌اند که طالبان در روز نخست زلزله زنانی را که برای نجات جان خود به بیرون از خانه رفته بودند، مورد ضرب‌وشتم قرار داده‌اند. به‌گفته این منابع، طالبان به زنان گفته‌اند که حق بیرون آمدن بدون محرم از خانه را ندارند.
دفتر والی طالبان در هرات نیز روز گذشته (یکشنبه) خودرو در اختیار خبرنگاران مرد قرار داده بود تا به منطقه زلزله‌زده بروند، اما برای خبرنگاران زن چنین امکاناتی فراهم نکرده بود.
منابع محلی همچنین گفته‌اند شماری از زنان که می‌خواستند برای کمک به زنان آسیب‌دیده به محل حادثه بروند، از سوی طالبان منع شده‌اند. به‌گفته این منابع، به زنان اجازه داده نشده تا به زنانی که از زیر آوار بیرون کشیده می‌شوند، لباس و کمک‌های اولیه توزیع کنند.
همچنین موسفیدان منطقه در تلاش‌اند تا اجازه بگیرند که دو یا سه حمام عمومی به روی زنان باز شود تا وقتی سالم از زیر آوار بیرون آمدند بتوانند از حمام استفاده کنند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) روز یکشنبه در گزارشی اعلام کرد که در مجموع ۲۰۲ مرکز بهداشت عمومی در ولایت هرات وجود دارد که یکی از آن‌ها بیمارستان بزرگ منطقه‌ای است که به آن ۵۰۰ مجروح منتقل شده‌اند.
سازمان بهداشت جهانی گفت بیشتر امکانات این منطقه ناچیز و مراکز بهداشتی کوچک‌اند و چالش‌های تدارکاتی مانع از انجام عملیات، به‌ویژه در مناطق دوردست شده است.
در بیانیه این سازمان آمده است: «در حالی که عملیات جست‌وجو و نجات همچنان ادامه دارد، تلفات در این مناطق هنوز به‌طور کامل شناسایی نشده است.»