خبرگزاری رویترز جمعه ۲۹ سپتامبر / ۷ مهر در گزارشی اختصاصی از عزم عربستان برای تضمین پیمانی نظامی با ایالات متحده خبر داده است. در این گزارش به نقل از سه منبع مطلع از مذاکرات آمده است که بر مبنای این پیمان، ایالات متحده ملزم میشود در ازای گشایش رابطه با اسرائیل از پادشاهی سعودی دفاع کند. همچنین، سعودیها متعهد میشوند که توافق با اسرائیل را به خاطر اعطای امتیاز به فلسطینیها در راه تشکیل دولت فلسطین به تعویق نیندازند.
با اینهمه، این پیمان ممکن است تمام تضمینهای دفاعیای را که سعودیها ابتدا در جریان دیدار شاهزاده بن سلمان و جو بایدن در ژوئیه ۲۰۲۲ طرح کرده بودند برآورده نکند.
منبعی در واشنگتن که از مفاد مذاکرات مطلع است مدعی شده که محمد بن سلمان خواستار یک پیمان از جنس ناتو شده اما ایالات متحده تمایلی ندارد چیزی شبیه به بند ۵ معاهده ناتو در پیمانش با عربستان باشد. بر اساس این بند هر حملهای به یکی از کشورهای عضو حمله به همه کشورهای عضو است.
یک مقام آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است که مؤلفههای پیمان دفاعی همچنان در دست بررسی است اما آنچه فعلاً مورد بحث و گفتوگوست «یک معاهده اتحاد یا چیزی شبیه آن نیست. حاصل کار یک تفاهمنامه دفاعی خواهد بود، که چیزی کمتر از یک معاهده تمامعیار است.»
به گفته این مقام آمریکایی، این معاهده چیزی شبیه رابطه ایالات متحده با اسرائیل خواهد بود: برخورداری از پیشرفتهترین سلاحهای آمریکایی و برگزاری رزمایشهای هوایی و موشکی مشترک.
به گفته منبعی دیگر این پیمان احتمالاً چیزی شبیه معاهدات واشنگتن با دولتهای شرق آسیا خواهد بود. بایدن در حال بررسی پیمانی با ژاپن و چند کشور آسیایی دیگر است که بر اساس آن ایالات متحده وعده حمایت نظامی از این کشورها را میدهد اما به صراحت مشخص نیست که آیا در صورت لزوم نیروی نظامی به این کشورها میفرستد یا نه.
حالت محتمل دیگر چیزی شبیه به توافق ایالات متحده با بحرین است که بر آن اساس، ناوگان پنجم نیروی دریایی ارتش آمریکا در آبهای بحرین مستقر شده است.
چنین توافقهایی نیازمند موافقت کنگره است.
واشنگتن همچنین ممکن است با تعیین عربستان سعودی به عنوان «متحد بزرگ غیر ناتویی» به هرگونه توافقی با این کشور رنگ و لعاب بیشتری دهد. ایالات متحده این عنوان را در حال حاضر برای اسرائیل به کار میبرد.
با اینهمه، همه منابع طرف گفتوگوی رویترز میگویند عربستان به چیزی کمتر از تضمینهای لازمالاجرای ایالات متحده مبنی بر حفاظت از عربستان در صورت حمله از جانب دشمن راضی نمیشود. نمونهای از این حملات حمله موشکی ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ به پایگاههای نفتی سعودی بود که بازارهای جهانی را لرزاند. ریاض و واشنگتن جمهوری اسلامی ایران را مقصر میدانستند، هرچند مقامهای ایرانی این اتهام را رد کرده است.
به گفته منابع طرف گفتوگوی رویترز، در نتیجه این پیمان برخی محدودیتهای اسرائیل برای فلسطینیها تسهیل میشود اما آرزوی تشکیل دولت فلسطین جایی در این مذاکرات ندارد.
توافق احتمالیای که به تضمین حمایت آمریکا از بزرگترین صادرکننده نفت جهان در ازای عادیسازی روابطش با اسرائیل بینجامد، با نزدیککردن دو دشمن دیرینه و پیوند زدن دوباره ریاض به واشنگتن در پی تلاشهای چین برای نفوذ در منطقه تأثیر چشمگیری در غرب آسیا خواهد داشت. این همچنین پیروزی دیپلماتیک بزرگی برای بایدن پیش از آغاز رسمی رقابتهای انتخاباتی ۲۰۲۴ خواهد بود.