حکومت در آستانه اولین سالگرد جنبش انقلابی ژینا، با هدف جلوگیری از خیزش و بازگشت دوباره معترضان به خیابان‌ها، دست به بازداشت گسترده و فراگیر فعالان مدنی، شهروندان و اعضای خانواده‌های دادخواه در شهرهای مختلف زده است.
اعضای خانواده‌های دادخواه و سایر فعالان مدنی که در این مدت از فشار، تهدید، احضار و اذیت و آزار دستگاه سرکوب در امان نبوده‌اند، در روزهای گذشته بار دیگر هدف خشونت جمعی بیشتر و بازداشت قرار گرفته‌اند.
از بازداشت تا ایجاد رعب و وحشت بین مردم در آستانه سالگرد ژینا
این اقدام دستگاه‌های امنیتی در حالی انجام شده است که در چند روز گذشته مامورا حکومتی با نصب ده‌ها دوربین مدار بسته در شهرهای مختلف کردستان به منظور شناسایی بیشتر معترضان و گسیل نیروها و جنگ افزارهای نظامی و استقرار آن‌ها در سطح شهر، در پی ایجاد رعب و وحشت بین مردم و سرکوب هر نوع اعتراض و تجمع اعتراضی در این شهرها بوده اند.
شبکه حقوق بشر کردستان هم پنج‌شنبه ۲۳ شهریور، گزارش کرده بود که هزاران نیروی یگان ویژه نیروی انتظامی و سپاه پاسداران به شهرهای ارومیه، بوکان، مهاباد، سقز، دیواندره، سنندج، مریوان، کامیاران، جوانرود، کرمانشاه، اسلام آباد غرب، ایلام و آبدانان اعزام و در این شهرها مستقر شده‌اند.
بر اساس گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، در چند روز گذشته هزاران نیروی ضد شورش نیروهای انتظامی و قرارگاه‌های مختلف سپاه پاسداران در استان‌های دیگر به این شهرها اعزام شده‌اند و پس از استقرار در پادگان‌های نیروهای انتظامی و سپاه پاسداران به حالت آماده‌باش درآمده‌اند.
تهدید خانواده جان‌باختگان اعتراضات به مرگ
هم‌چنین بر پایه این گزارش، ستاد خبری اداره اطلاعات در شهرهای مختلف به صورت تلفنی خانواده جان‌باختگان اعتراضات مردمی سال گذشته را تهدید کرده‌اند که به هیچ شیوه‌ای حق برگزاری مراسم یابود عزیزانشان را ندارند و تعدادی از اعضای این خانواده‌ها را به مرگ تهدید کرده‌اند.
در ادامه اقدام‌های سرکوبگرانه در شهرهای کردستان، آژانس خبررسانی کُردپا هم به نقل از یک منبع آگاه گزارش کرده است که دادستانی بیجار در روزهای اخیر تمامی خبرنگاران و فعالان فضای مجازی را احضار و آنان را تهدید کرده در صورت نوشتن مطالب در حمایت از خیزش انقلابی «ژن، ژیان، ئازادی» بازداشت و به زندان منتقل خواهند شد.
موج بازداشت‌ها
روز پنج‌شنبه ۲۳ شهریورماه چندین فعال مدنی، دانشجو و اعضای خانواده‌های جنبش از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و به بازداشتگاه‌های امنیتی سپاه و اطلاعات منتقل شدند.
این احتمال وجود دارد که با نزدیک شدن به اولین سالگرد جنبش سراسری «ژن، ژیان، آزادی» شمار بازداشتی‌ها و سایر اقدام‌های سرکوبگرانه از سوی نهادهای حکومتی افزایش یابد.
کانال تلگرام «دایکانی شورش» (مادران انقلاب) پنج‌شنبه از بازداشت معین ساعدی و رزین ساعدی، برادر و خاله سارینا ساعدی، کودک ۱۵ ساله‌ای که در نایسر سنندج به ضرب باتون نیروهای امنیتی به قتل رسید، خبر داد.
مأموران امنیتی این دو عضو خانواده دادخواهان قیام ژینا را در برابر آرامستان سنندج، پس از یورش به خانواده‌های حاضر در مزار کشته‌شدگان این شهر بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کرده‌اند.
در همین روز شبکه حقوق بشر کردستان که خبرهای نقض حقوق شهروندان کُرد در ایران را رصد می‌کند، از بازداشت امید نیازی، برادر محسن نیازی از کشته‌شدگان قیام ژینا در دهگلان به دست نیروهای امنیتی خبر داد.
هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران هم از دستگیری یاشار تبریزی، فعال مدنی و زندانی سیاسی سابق در روز پنج‌شنبه خبر داد. طبق اظهارات یک منبع نزدیک به خانواده، نیروهای امنیتی عصر پنج‌شنبه او را در میدان امیرالمومنین تبریز بازداشت ربوده و با خود به مکان نامعلومی برده اند. ماموران خودروی او را هم تفتیش کرده و برخی لوازم دیجیتال او و خانواده‌اش از جمله دو دستگاه تلفن همراه را ضبط کرده اند.
در ادامه موج بی‌سابقه فشارها و بازداشت‌های فله‌ای، سایت بیدارزنی از بازداشت سمانه اصغری، دانشجوی مهندسی صنایع و فعال حقوق کودکان به دست نیروهای امنیتی خبر داد و نوشت که نیروهای حکومتی پس از تفتیش و بازداشت این فعال حقوق کودکان او را به زندان اوین منتقل کردند.
این فعال حقوق کودک طی یک تماس تلفنی اطلاع داده که او را بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل کرده‌اند.
سمانه اصغری پیش‌تر در جریان قیام ژینا بازداشت و پس از هفت ماه با قید وثیقه آزاد شده بود.
کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) گزارش داده بود که شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب برای خانم اصغری حکم ۱۸ سال و سه ماه حبس صادر کرده که ۶ سال و سه ماه آن قابل اجراست.
پنج‌شنبه ۲۳ شهریور، دانشجویان متحد هم از بازداشت علی غلامی، فعال دانشجویی و عضو سابق انجمن آرمان دانشجویان دانشگاه علم و صنعت در منزل خود در شهرستان شیروان خبر داد. تا این لحظه از نهاد بازداشت‌کننده و اتهام‌های مطروحه علیه این فعال دانشجویی اطلاعی در دست نیست.
پیش از این نیروهای امنیتی محبوبه موسوی، از بازداشت شدگان خیزش «زن، زندگی، آزادی» را هم در اهواز در نیمه شب چهارشنبه ۲۲ شهریور بدون ارائه حکم قضایی در منزل شخصی‌اش بازداشت کردند.
مأموران ضمن تفتیش منزل، تلفن همراه متعلق به او را نیز ضبط و با خود بردند. محبوبه موسوی پیش‌تر در ۲۰ آذرماه ۱۴۰۱، در اهواز بازداشت و دو ماه پس از آن با تودیع وثیقه آزاد شد. پرونده قضایی او مشمول بخشنامه «عفو رهبری» و مختومه اعلام شده بود.
روز چهارشنبه برخی از منابع کُردی هم از بازداشت محسن سیدعزیزی، جوان ۲۰ ساله اهل شهر بوکان به دست نیروهای امنیتی در این شهر خبر دادند.
تا این لحظه از دلایل بازداشت، مکان نگهداری و اتهامات مطروحه علیه این شهروند هیچگونه اطلاعی در دست نیست.
حسن سیدعزیزی پنج‌شنبه ۲۰ بهمن‌ماه ١۴٠١، در جریان اعتراضات سراسری، از سوی نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت و به بازداشتگاهی در ارومیه منتقل شده بود. او نهایتاً پس از حدود سه ماه بازداشت با تودیع قرار وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی به طور موقت و تا زمان پایان مراحل دادرسی از زندان آزاد شده بود.
میلاد مصطفوی، ورزشکار و مربی سوارکاری، از دیگر بازداشت‌شدگان در روز چهارشنبه ۲۲ شهریور است که از نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت و تاکنون نیز از سرنوشت و مکان نگهداری او اطلاعی در دست نیست.
بر اساس آمار ثبت شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان، تنها در هفته جاری دست‌کم ۵۰ شهروند و فعال کُرد به دست نیروهای امنیتی در شهرهای مریوان، سقز، سنندج، دیواندره، بانه، بوکان و اشنویه بازداشت شده‌اند.
اعتضاب زندانیان سیاسی در حمایت از اولین سالگرد جنبش ژینا
در این میان اما با شدت گرفتن فشارها و بگیر و ببند شهروندان و فعالان مدنی و سیاسی، مقاومت زندانیان سیاسی در زندان‌ها هم‌چنان ادامه دارد.
علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی محبوس در زندان اوین از روز پنج‌شنبه ۲۳ شهریور تا شنبه، سالگرد کشته شدن ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد، دست به اعتصاب غذای تر زده‌اند. صفحه «آزادی علی و امیرحسین» در شبکه اجتماعی ایکس، «همراهی با قیام ژینا از سالگرد دستگیری تا کشته شدن مهسا»، را دلیل اعتصاب غذای این دو دانشجوی زندانی اعلام کرد.
در همین ارتباط نیز، چند تن از زندانیان سیاسی دیگر از جمله مهدی محمودیان، سعید مدنی، حسن رزاق، مصطفی تاجزاده و محمد نجفی با انتشار بیاینه‌ای جمعی از داخل زندان، ضمن اظهار همدردی با خانواده کشته‌شدگان اعتراضات سراسری اعلام کردند در اعتراض به تداوم سیاست‌های سرکوبگرانه از روز شنبه ۲۵ شهریور دست به اعتصاب غذا خواهند زد.
کمیته مستقل حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره افزایش فشارها و بازداشت‌ها در آستانه سالگرد اعتراضات سراسری در ایران هشدار داده و اعلام کرده در آستانه سالگرد ژینا، در هفته‌های اخیر ده‌ها تن از اعضای خانواده داغداران اعتراضات و کسانی که به دنبال «حقیقت و عدالت برای عزیزانشان هستند»، بازداشت یا احضار شده‌اند.
بر اساس اطلاعات گردآوری شده از سوی خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالا حقوق بشر در ایران، در حدفاصل پنجاه روز (یکم مرداد ۱۴۰۲ تا ۲۳ شهریور ) دست کم ۲۹۲ معترض و فعال مدنی در شهرهای مختلف ایران از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند.
در گزارش هرانا نیز آمده است که بازداشت برخی افراد به صورت فردی و تعدادی دیگر از جمله فعالان زن در گیلان، مدیران کانال های تلگرامی در کهگیلویه و بویراحمد و فعالان سیاسی در سیستان و بلوچستان به صورت گروهی صورت گرفته است.