«آیا واقعاً بعد از اینکه بزرگترین افتخار را برای فوتبال اسپانیا بهدست آوردم، یک بوسه انقدر جدیست که من باید به خاطرش استعفاء بدهم؟»
این سوالی بود که لوئیس روبیالس، رئيس فدراسیون فوتبال اسپانیا یک روز بعد از قهرمانی تیم ملی زنان این کشور در جهان، از حاضران در سخنرانیاش پرسید؛ مردی که فرصت غرق شدن در لذت قهرمانی جهان را از زنان تیم ملی فوتبال این کشور گرفت.
او در ادامه به سوالی که پرسیده بود جواب داد و گفت: «حالا این را داشته باشید: من استعفا نمیدهم، من استعفا نمیدهم، من استعفا نمیدهم».
جواب سوال اما «بله» بود؛ «بله، جدیست و باید بهخاطرش استعفاء بدهی».
روبیالس گفت نمیروم اما صداهای معترض علیه حرکت او روی سکوی قهرمانی جهان، کار را به آنجا رساندند که اول فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) دستور به تعلیق او داد و او را به مدت ۹۰ روز از همه فعالیتهای فوتبالی منع کرد. پدرو روچا بهطور موقت سرپرستی فدراسیون فوتبال اسپانیا را برعهده گرفت.
حدود یک هفته بعد، روز دوشنبه ۲۸ اوت/ ۶ شهریور همزمان با تظاهرات مدافعان حقوق زنان در مادرید، مسئولان ارشد محلی فدراسیون فوتبال اسپانیا گرد هم آمدند و پس از یک جلسه پنجساعته از او خواستند خودش کنارهگیری کند پیش از آنکه مجبور به استیضاح و اخراجش شوند.
دولت اسپانیا هم اقدامهای بیشتری را برای تعلیق لوئیس روبیالس انجام داد. دولت اعلام کرد تمام مدارک لازم را به دیوان اداری ورزش اسپانیا (TAD) ارائه کرده است. در بیانیهای که روز سهشنبه منتشر شد، رفتار روبیالس در فینال جام جهانی «رفتار غیرقابل قبول» و نقض «بسیار جدی» قوانین ورزشی اسپانیا خوانده شد. بیانیه دولت افزود: اگر پرونده دولت توسط دیوان اداری ورزش پذیرفته شود و دادگاه موافقت کند که تخلفات، جرایم «بسیار جدی» هستند، شورای عالی ورزش (CSD) در موقعیتی قرار خواهد گرفت که بتواند روبیالس را -۴۸ ساعت بعد- موقتاً معلق کند.
به گفته کارشناسان احتمال میرود بعد از این تعلیق هم روبیالس بهشکل اداری از کار اخراج شود.
ماریا خسوس مونترو، سرپرست وزارت خزانه داری در ویدیویی که در شبکههای اجتماعی منتشر شد گفت:
دولت تلاش خواهد کرد تا روبیالس دوباره فدراسیون فوتبال اسپانیا را هدایت نکند. کسی که دروغ میگوید و نشان میدهد که نفهمیده است مبارزه برای برابری در عرصهای به بزرگی ورزش یعنی چه، نمی تواند رهبری فوتبال این کشور را در دست داشته باشد.
سقوط روبیالس از لحظهای آغاز شد که تصمیم گرفت اصولی را نادیده بگیرد که هر نوع حرکت با بار جنسی، بدون رضایت دیگری را ممنوع میکنند؛ حتی وقتی قله قهرمانی جهان را فتح کردهای. روبیالس روی سکوی قهرمانی جنی (جنیفر) ارموسو، شماره ۱۱ و یکی از کاپیتانهای تیم را اول بغل کرد و وزن خود را روی او انداخت و بهصورت غیرمنتظره سر او را گرفت و لبهایش را بوسید.
میلیونها نفر باوجود تمام عادیسازیهایی که حرکات نامتعارف را در مسابقههای ورزشی قابل چشمپوشی جلوه میدهند، از دیدن این صحنه یکه خوردند و نمیدانستند دقیقاً دارند به چه چیزی نگاه میکنند.
جنی ارموسو دقایقی بعد در رختکن، ادامه جشن قهرمانی را روی اینستاگرام برای اسپانیاییها بهصورت زنده پخش کرد. در بخشی از این «لایو» ارموسو در جواب یکی از همتیمیها که به بوسه روبیالس اشاره کرد، گفت: «خب آره»، و بعد از مکث کوتاهی گفت: «ولی خوشم نیامد». این جمله جرقهای بود برای اینکه کسانی که از همان ابتدا بوسه روبیالس را به خاطر جایگاه او در قدرت نسبت به بازیکنان، زبان بدنش و جای بوسه – لب – «تعرض» خوانده بودند، از عدم رضایت ارموسو مطمئن شوند و مسئله «تعرض جنسی» را با اطمینان بیشتری مطرح کنند.
جنی ارموسو اما نمیدانست که آن مکث بعداً دستمایهای برای حامیان روبیالس خواهد شد تا او را به این متهم کنند که با بوسه مشکلی نداشته ولی بعداً نظرش را عوض کرده است.
در این میان هر چه صداها بالاتر رفت و فشارها بیشتر شد، لوئیس روبیالس بیشتر در جایگاه قربانی «یک بوس کوچولو» فرو رفت. آنخلس بژار، مادر روبیالس هم وقتی پسرش را در آستانه از دستدادن جایگاهش در فدراسیون فوتبال دید، از روز دوشنبه در کلیسای «چوپان آسمانی موتریل» به نفع لوئیس که به گفته او «آزارش به مورچه هم نمیرسد» دست به تحصن زد و اعلام کرد که تا وقتی جنی ارموسو نیاید و نگوید که آن بوسه بدون رضایت دوطرفه نبوده، اعتصاب غذا میکند.
چه کسی شادی ما را دزدید؟
چه کسی بهغیر از زنی که به او تعرض شده و نمیتواند مطرحش کند، بار چنین حرکتی را خوب میفهمد؟ احتمالاً فوتبالیستی که خودش قهرمانی جهان را تجربه کرده و خوب درک میکند که سایهانداختن روی قهرمانی تیمی که سالها برای رسیدن به جام جهانی به معنای واقعی کلمه عرق ریخته چه معنیی میدهد. گذشتن این زنان از هفتخوان تبعیضهای جنسیتی بماند.
۲۳ بازیکن قهرمان در سیدنی اعلام کردند که تا کنار رفتن روبیالس از سمتش برای تیم ملی باز نخواهند کرد. برخی از آنها گفتند که حرکت روبیالس باعث شده بهترین روز زندگی آنها به بدترین روز تبدیل شود.
۱۲ بازیکن دیگر از پانزده نفری که یک سال قبل از ترکیب تیم ملی زنان خارج شده بودند یعنی ماپی لئون، پاتری گیجارو، ساندرا پانیوس، کلودیا پینا، آینهوآ مورازا، نریا ایزاگیرره، آمائور ساریگی، لوسیا گارسیا، لیلا اوهابی، لایا الکساندری، آندرهآ پریرا و لولا گالاردو هم به این جمع پیوستند.
نفر بعدی که همصدا با آنها خواهان فدراسیونی عاری از روبیالس شد آندرس اینیستا، فوتبالیست سرشناس و پرافتخار اسپانیا بود.
او روز یکشنبه ضمن اعلام حمایت از جنی ارموسو در توییتر نوشت:
ما نباید رفتاری را که بر این شاهکار بزرگ سایه انداخته، تحمل کنیم. حتی نمیتوانم تصور کنم که بازیکنان الان چه حسی دارند که میبینند بعد از چنین قهرمانیای و فوتبال فوقالعادهای که در جام جهانی به نمایش گذاشتند، الان درباره چه چیزی حرف زده میشود. در عوض، ما مجبور شدیم رئیسی را تحمل کنیم که دو دستی به سمتش چسبیده و اعتراف نمیکند که رفتار او غیرقابل قبول بوده و به چهره کشور و فوتبال ما در سراسر جهان لطمه میزند. تمام شد.
تمام شد (SeAcabó) در اسپانیا به هشتگی در شبکههای اجتماعی و جملهای روی پیراهنها تبدیل شد. وزیر فرهنگ و ورزش اسپانیا هم همین را درباره روبیالس گفته است. او گفت روبیالس ساعتهای آخرش را میگذراند.
در مجموع ۸۱ فوتبالیست به جمعی که علیه روبیالس اعتصاب کرد ملحق شدند. ۱۱ نفر از اعضای کادر فنی هم استعفا دادند.
لوئیس د لا فوئنته، سرمربی تیم ملی مردان هم موضعگیری کرد و گفت که هیچ تحملی برای رفتار نادرست روبیالس وجود ندارد و ابراز تاسف کرد که این رفتار به موفقیت اسپانیا آسیب زده است. ایرنه مونترو، وزیر برابری جنسیتی و یولاندا دیاس، معاون نخست وزیر را هم به این جمع اضافه کنید.
سه آکابو
بسیاری هم اما پشت روبیالس ایستادند.
زمزمههایی مطرح شد از اینکه روبیالس قربانی بازیهای قدرت در فدراسیون فوتبال اسپانیا شده است. مردی که گفته میشد مدل مدیریتیاش بر خودرأیی و «تخمش را دارم، پس حرف حرف من است» سوار بود و به همین خاطر دشمن داشت. مادرش هم جلوتر از همه تأکید کرد که یک عده «تشنه خون» قصد «شکار» و زمینزدن پسرش را دارند.
اما چه کسی جز خود او این بلا را سرش آورد؟ به کاپیتان تیمی که جام را از دست هلند و ایالات متحده و انگلیس درآورده بود تعرض کرد، یک قهرمانی بیسابقه را به تیم ملی فوتبال زنان زهر کرد و نزدیکان خودش را هم در معرض اخراج یا مجبور شدن به استعفاء قرار داد. حتی این مقالهای که در حال خواندنش هستید هم نه در وصف فوتبال جنی ارموسو یا بازیکنان دیگر و قصه رسیدنشان به جام جهانی که در وصف فاجعهایست که یک مرد از همان تیم به بار آورده است؛ با رفتاری که تا دیروز برای همه عادی تلقی میشد و حتی هماکنون هم عدهای میخواهند عادیبودن این رفتارها حفظ شود.
قدم به قدم اقدامهای روبیالس میتواند درسی باشد برای اینکه چطور وقتی به تعرض جنسی متهم شدید رفتار نکنید. اول در یک مصاحبه رادیویی با خنده گفت: «یک بوس کوچولو بود، بدون زبون». بعد از خودش در طول پرواز برگشت به اسپانیا فیلم کوتاهی گرفت و «عذرخواهی»ای کرد که شبیه عذرخواهی نبود و حتی پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا گفت که این عذرخواهی کافی نیست. بعد ادعا کرد که بیانیه جنی ارموسو که در خلال آن گفته بود آن بوسه تعرض بوده، از طرف جنی ارموسو نبوده. بعد تلاش کرد تا ارموسو را تحت فشار قرار دهد که از او دفاع و حمایت کند. بعد حرفهایی زد و ارموسو را به دروغگویی متهم کرد و اینکه این زن «درگیر» سیاستبازی علیه او شده. آخرین قدمی که دیگر پته رفتارهای مسموم و ماچو را بهروی آب ریخت وقتی بود که روبیالس در یک سخنرانی به «فمینیسم کاذب» با همان استدلال معروف «این فمینیسم واقعی نیست» حمله کرد و نسبت به آینده اسپانیا هشدار داد.
روبیالس به همه گفته بود رابطهاش با بازیکنان عالی است و حتی اعلام کرد که بین او و ارموسو صمیمیت وجود داشته. اما حتی «یک نفر» از بازیکنان از او حمایت نکرد و همه یکصدا گفتند «دوره این کارها به سر آمده». SeAcabó (سه آکابو)
دامنه حمایت از ارموسو و درخواست استعفای روبیالس به لالیگا هم کشیده شد و تیمها و بازیکنها یکی یکی اعلام موضع کردند و کار روبیالس را شرمآور خواندند. صدای اینیستا مهمترین صدا نیست اما اهمیت موضعگیری او در این است که او هم گلی را بهثمر رساند که تیم فوتبال اسپانیا را قهرمان جهان کرد. او نمادیست برای مقایسه نابرابری بین زنها و مردهایی که قهرمان جام جهانی فوتبال میشوند.
صحنهای آشنا
زنانی که تحت تعرض و آزار جنسی قرار گرفته اند مکانیسم رفتاری که با ارموسو شد را خوب میفهمند. یکی از امدادگران یک موسسه خیریه برای زنان و کودکان آزار دیده در این زمینه میگوید:
دقیقاً به همین دلیل است که خیلی از زنها برای آزار و اذیت و تعرض جنسی را گزارش نمیدهند. از روزی که این اتفاق افتاده همه میگویند صحنهای را که با چشمان خودمان دیده ایم نادیده بگیریم. از آنطرف هم زنی که میگوید به این بوسه رضایت نداده به دروغگویی متهم میشود.
یک فعال حقوق زنان میگوید:
طنز ماجرا اینجاست که اغلب به زنها میگویند باید برای ادعای تعرض مدرک بیاوری. در این مورد کاملاً واضح است که اشکال از باور نکردن حرف زنهاست. حتی جایی که شواهد و مدرک به این محکمی وجود دارد، باز هم حرف او باور نمیشود و افکار عمومی چشم به دهان مردی دوخته که تعرض کرده. این اتفاق در یک صحنه بینالمللی رخ داد، میلیونها نفر شاهد آن بودند اما از روبیالس تا کل فدراسیون فوتبال به ارموسو گفتند که اشتباه میکند که فکر میکند رضایت نداشته.
او میافزاید:
پیامی که با اینکار به زنها داده شد هولناک است: مهم نیست چه کسی هستید یا به چه چیزی دست پیدا میکنید، حتی در اوج موفقیت حرفهای با هزاران شاهد و مدرک یک مرد قدرتمند به خود حق میدهد به بدن شما تعرض کند و اگر در برابر او بایستید، شما را در هم میکوبیم. زنها به ارموسو نگاه میکنند و میگویند اگر حرف او را باور نمیکنند، چقدر احتمال دارد حرف من را باور کنند.
چیزی که برای جنی ارموسو اتفاق افتاد یا در واقع کاری که لوئیس روبیالس به خود اجازه آن را داد برای میلیونها زن آشناست: مردی که از یک رویداد کاری سوءاستفاده میکند؛ در حین یک جشن یا دستدادن یا گرفتن یک عکس، زیاد از حد به سمت شما خم و نزدیک میشود، دستش را جایی که نباید میگذارد و بعد شما به خودتان شک میکنید که آیا بیش از حد دارید واکنش نشان میدهید یا یک حرکت «عادی» را اشتباه تفسیر کرده اید. و درد این است که اگر برای کس دیگری تعریف کنید به شما میگوید که دارید از کاه کوه میسازید.
سمرا هانتر، مجری و روزنامهنگار فوتبال در مصاحبه با بیبیسی جهانی گفت:
اینجا بحث، بحث یک بوسه نیست، بحث بازتاب چنین کاری در یک جامعه گستردهتر است و اینکه چطور سوءاستفاده جنسی، خشونت جنسی و زنستیزی در طی سالهای طولانی عادی شده است. زنها هیچوقت به اندازه کافی احساس امنیت نمیکنند که آشکارا صحبت کنند چون همیشه به آنها شرم داده شده، مقصر شمرده شدهاند، تحقیر شدهاند یا کسی اصلاً حرف آنها را باور نکرده.
دادگاه عالی جنایی اسپانیا روز دوشنبه تحقیقات مقدماتی را در مورد اینکه آیا اقدامهای روبیالس جرم تعرض جنسی محسوب میشوند، آغاز کرد. (تعرض جنسی در اسپانیا جرمانگاری شده است).
روبیالس به شدت هرگونه تخلف را رد کرده است. او همچنان اصرار دارد که این بوسه توافقی بوده و قربانی یک «ترور اجتماعی» شده است. او فیلم موجود از «تعامل»ش با ارموسو روی سکوی قهرمانی، را هم بهعنوان سندی بر راضیبودن ارموسو برای فیفا فرستاده. جنی ارموسو اما میگوید که هیچ رضایتی وجود نداشته و بیش از همه اینکه او «محترم شمرده نشده است». فدراسیون فوتبال اسپانیا همان ابتدا با زیر سوال بردن ادعای ارموسو، او را به پیگرد قانونی بهخاطر «دروغگویی» تهدید کرد.