نارینگل دوسال پیش که طالبان اداره افغانستان را بهدست گرفتند، تنها از آن کشور خارج شد و تصمیم گرفت نزدیکترین مقصد را انتخاب کند. او یک خانه در نزدیک حرم شاهچراغ در شیراز اجاره کرد چون به نسبت بخشهای دیگر شهر، اجارهاش ارزانتر به نظر میرسید. تصمیم گرفت سر کار برود. اما پس از ۱۱ ماه توانست در یک تولیدی لباس تریکو مشغول به کار شود؛ کاری سخت و تکراری. او در کشور خودش فیلمساز بوده و چند فیلم کوتاه ساخته اما هنوز نتوانسته جای پایش را برای برگشتن به هنر محکم کند. میگوید:
جرات نمیکنم حتی با گوشی موبایل فیلم بگیرم چون ممکناست مورد پیگرد قرار بگیرم. بعد از حادثه اولی که در شاهچراغ اتفاق افتاد تصمیم گرفتم فاصله بگیرم اما متاسفانه اجاره خانه خیلی خیلی گران است و من هم تمام اندوختهام را تمام کردهام. چند تا آشنا در حاشیه شهر دارم اما در حاشیه شهر هم برای یک زن تنها اجاره کردن خانه سخت و امنیتش بسیار پایین است. حالا آتش به جانم افتاده که از این به بعد کجا بروم.
او میگوید اجارهنامهاش کد رهگیری دارد و در آن قید شده که افغان است و برایش پیامک آمده که اگر در اطراف شاهچراغ ساکناید، نشانی خود را تغییر بدهید.
هرگونه اقدامات سلبی در دستور کار
بهرنگ قربانی مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استان فارس چهارشنبه یکم شهریورماه، در حاشیه یک نشست خبری گفت:
با توجه به حمله تروریستی اخیر به حرم مطهر شاهچراغ مصوباتی در خصوص اطراف حرم مطهر تدوین شد که بر اساس این طرح هموطنان و همشهریان در منطقه هشت شیراز و محدوده حرم مطهر حضرت احمد بن موسی اجازه واگذاری و سکونت در منزل را به صورت رهن یا اجاره به اتباع بیگانه نخواهند داشت.
نارینگل میگوید:
من منطق این تصمیم را درک نمیکنم. اگر کسی بخواهد کار تروریستی انجام بدهد در هر جای شهر میتواند ساکن باشد. از طرفی اداره امور اتباع خارجی همهچیز ما را میداند. حتی به مهاجران غیرقانونی هم احاطه دارد.
قربانی مالکان را تهدید کرده:
در راستای اجرای قانون در صورت مواجهه با این اقدام هرگونه اقدامات سلبی در دستور کار خواهد بود.
به گفته مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری فارس در استان فارس ۳۵۸ هزار نفر تبعه خارجی با انواع مدارک اقامتی وجود دارد که از این تعداد در سال گذشته ۱۲۰ هزار نفر بعد از روی کار آمدن مجدد دولت طالبان به استان فارس آمدند.
نارینگل جزو آن ۱۲۰ هزار نفر است که تنها اجازه دارد در مرغداری، آجرپزی، تولیدی، کارخانه صنعتی غیر غذایی کار کند.
او میگوید:
عمویم در بازار شیراز یک مغازه کوچک تسبیح فروشی داشت. اما چند سال پیش مجبور شد مغازه را به یک ایرانی بدهد و تنها در ازای فروش، تمام سهم مغازه را با او شریک شود. در حالیکه هم مغازه و هم اجناسش که خیلی هم گرانبها هستند، با سرمایه عمویم تهیه شدهاست.
نارینگل نگران است روادیدش تمدید نشود. چون کارمندهای اداره امور اتباع به بعضی ویزا میدهند و به بعضی دیگر میگویند میباید یک خروج و ورود را ثبت کنند. برای ورود به افغانستان هم زن تنها مجاز به ورود نیست.
مطهره ب که خانهاش را به نارینگل اجاره داده این تصمیم را ناروا و تا اندازهای نژادپرستانه میداند. او به زمانه میگوید:
اینها مینشینند توی جلسه و هرکس برای خودش یک طرحی را ارائه میکند و یک طرح به اصطلاح میگیرد و بعدش بودجهبندی و امکانات و تزریق پول به نهادهای مربوط. من خودم در اتاق فکر یکی از همین سازمانها بودهام و میدانم که تصمیمات به همین اندازه فکر نشده و مطالعه نشده تصویب میشود و اصلا پایان کار را نمیبینند که چه پیآمدهایی برای کشور، مردم و آینده خواهد داشت. بعد که تصمیمشان اجرایی شد، تازه میفهمند چه بلایی سر مردم آوردهاند و طرح را معلق میکنند.
برخورد قانونی با اتهام ضد امنیتی
به جز منطقه هشت شیراز که شامل بازار، مسجد نصیرالملک، بازار وکیل، ارگ کریمخانزند، محلههای لب آب، دروازه اصفهان، اسحاقبک سر دزک، نارنجستان قوام ، خیابان زند، بالا کفت و … است مناطق ممنوعه دیگری نیز برای سکونت اتباع خارجی مشخص شده است.
محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس در همان کنفرانس خبری گفتهاست:
امنیت زیارتگاه «سیدعلاالدین حسین» مشهور به «آستانه» هم که در نزدیکی زیارتگاه شاهچراغ است، به سپاه پاسداران واگذار شده است.
بهگفته ایمانیه محدوده ۵۷ هکتاری اطراف شاهچراغ و زیارتگاه « سیدعلاءالدین حسین» شامل این ممنوعیت «کامل» برای شهروندان غیرایرانیست «مگر این که اداره اطلاعات، این اجازه را برای فرد یا افراد صادر کرده باشد.»
استاندار فارس هم مثل قربانی با لحنی تهدیدآمیز تاکید کرده:
تمکین نکردن از این مصوبه توسط مالکان املاک محدوده پیرامونی حرم یا کارفرمایان، منجر به برخورد قانونی و مواجهه افراد با اتهام ضد امنیتی خواهد شد.
نارینگل امیدوار است بتواند با همراهی مطهره، صاحبخانهاش از اداره اطلاعات مجوز سکونت بگیرد اما امیدواریاش بسیار کمرنگ است:
من در این دو سال با آدمهای زیادی آشنا شدهام. مردم ایران واقعا با معرفت و با محبتاند اما دولت مدام برای ما ایجاد مزاحمت و مانعتراشی میکند.
صاحبخانه نارینگل میگوید:
راستش باوجود اینکه نارین را خیلی دوست دارم و مثل دخترم است، اما این تهدیدها و خط و نشان کشیدنها ترس به جان آدم میاندازد. خودم میگردم و یک خانه برایش پیدا میکنم.
این سرنوشت غمانگیز فقط دامن نارینگل را نگرفته. عبدالقادر یکی از کسانیست که سرگذشتی چون او دارد. اما به قول خودش خوششانس است که مرد به دنیاآمده چون کار برای مردها بیشتر است:
هرچند اگر دانسته شود کسی افغاناست از او بیگاری هم میکشند. کارهای سخت مال ما کارگرهای افغان است در همین شیراز دوم ماه اسد (امرداد) چهار تن افغان در یک چاه جانشان را از کف دادند: پدر و سه تا پسرش. از ما متاسفانه اینطور کار میگیرند اما وقتش که میشود به اسم جلوگیری از فعالیتهای تروریستی ما را قربانی میکنند.
او میگوید:
مثل خیلی از مردم ایران شک دارم دلیل آن دو اتفاق همانی باشد که مقامات ایرانی میگویند.
بازی با آمار برای فرار از ناتوانی
پیش از حادثه دوم شاهچراغ، حشمتالله فلاحتپیشه نماینده سابق و رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتوگویی با فراز هشدار داده بود:
این دغدغه هم اکنون در کشور ما وجود دارد که بیش از ۱.۵ میلیون از کسانی که سابقه فعالیت نظامی در افغانستان داشتهاند پس از روی کار آمدن مجدد طالبان به ایران آمدهاند. قصد ندارم تردیدی نسبت به حضور این افراد مطرح کنم اما با دید حاکمیتی، مسوولین کشور باید رصدی نسبت به این موضوع داشته باشند. به طور متوسط از زمان روی کار آمدن مجدد طالبان، روزانه هزاران نفر به ایران آمدهاند. همین حالا که این گفت و گو در حال انجام است آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که روزانه ۱۰ هزار نفر به آمار مهاجرین در ایران افزوده میشود.
او در این گفتوگو به فرآیند خبرسازی مسوولان ایران انتقاد کرده و گفته بود:
مسوولان وزارت کشور برای اینکه در این موضوع عمق فاجعه را نشان نداده و ناتوانی خودشان برای طراحی یک برنامه مشخص را زیر سوال نبرند با آمارها بازی میکنند.
سروش عین، اقتصاددان به زمانه میگوید:
این بازی با آمار که جناب فلاحتپیشه به آن اشاره کردهاند درست است. در عین حال آمارهایی غیر رسمی هم وجود دارد که برخلاف آمار مسوولان، آمار درستیست و مسوولان نظام تلاششان این است که برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از ورود اتباع خارجی و مهاجران به کشور به هر بهانهای متوسل شوند تا شهروندان افغان را از کشور اخراج کنند. به این آمارها دقت کنید که انصاف نیوز آنها را تایید کرده: «جمعیت اتباع افغانستانی ایران به ۸ میلیون نفر افزایش پیدا کرده است، اتباع افغان در کشورمان دارای ۳ میلیون فرصت شغلی هستند. افغانها سالانه ۲۸۰ همت (هزار میلیارد تومان) پول از کشور خارج میکنند. حدود ۷۰۰ هزار دانشآموز افغان در مدارس کشور تحصیل می کنند. حدود ۲۵ هزار دانشجوی افغان در ایران درس میخوانند.» خب الان با این اوضاع اقتصادی فکر میکنید دولت ورشکسته چهطور میتواند حضور افغانها را در کشور توجیه کند؟ بنابراین ناچار است هر روز با یک بهانهی تازه در صدد اخراج افغانها برآید.
نارینگل از تصمیم دیگری حرف میزند که خوشآیند او نیست اما اگر ناچار باشد عزمش را برای عملی کردن آن جزم میکند:
تمام سوابق و مدارک لازم برای پناهنده شدن به یک کشور اروپایی را آماده و فرمهای مربوط به آن را هم در UN پر کردهام که اگر شرایط در ایران برایم بد شد، از اینجا بروم. با آنکه من ایران را دوست دارم و عاشق شیراز و مردم آنام. کجای دنیا میتوانم اینقدر همزبان پیدا کنم؟