موجی از اعتراضات دومین هفته متوالی در مناطق تحت کنترل دولت در جنوب سوریه ادامه دارد و تظاهرکنندگان بهطور فزایندهای از درخواست برکناری بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور هراسی به دل راه نمیدهند.
معترضان دوشنبه ۶ شهریور / ۲۸ اوت در شهر سویدا در جنوب این کشور تجمع کردند و راههای استانی را بستند. استان سویدا از زمان اعتراضات مردم سوریه در سال ۲۰۱۱ تحت کنترل دولت باقی مانده است و بیشتر ساکنان آن اقلیت دروزی این کشور هستند.
ویدئویی که در شبکههای اجتماعی توسط فعالان گروه «سویدا۲۴» به اشتراک گذاشته شده است، نشان میدهد که چند صد نفر در میدان مرکزی تجمع کردهاند و پرچمهای دروزی را به اهتزاز در آورده و شعار «زنده باد سوریه و مرگ بر بشار اسد» سر میدهند.
ویدئوی دیگری که در فضای مجازی منتشر شد، فعالان را نشان میدهد که عصر یکشنبه پس از بستن درهای دفتر حزب بعث حاکم در شهر ملح در شرق استان سویدا، شعار میدادند.
یکی از معترضان توضیح داد که ساختمان حزب بعث را به دلیل نقش آن در سرکوب اعتراضات قبلی که خواستار افزایش خدمات اولیه مانند آب و برق بودند، هدف قرار دادند.
او سپس فریادهای خود را متوجه بشار اسد کرد که از زمان آغاز اعتراضات علیه حکومت او در سال ۲۰۱۱ تلاش کرده است تا همه مخالفتها را سرکوب کند. این معترض فریاد میزد: «تو را نمیخواهیم، تو سقوط خواهی کرد… شما دو راه بیشتر پیش رو ندارید: یا با عزت بروید، یا مقدر است که بمیرید».
اعتراضاتِ ناشی از افزایش قیمت سوخت و خشم از فساد اقتصادی و سوء مدیریت به سرعت به تظاهرات ضد حکومتی تبدیل شد و معترضان خواهان برکناری اسد شدند. تظاهرات در سراسر جنوب سوریه بهطور پیوسته افزایش یافته است.
در سویدا، مردم با استناد به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد پلاکاردهایی در دست داشتند و در آنها خواستار تشکیل دولت انتقالی بودند و یا خواهان آزادی هزاران نفری بودند که از زمان آغاز تظاهرات در ۱۲ سال پیش توسط دستگاه امنیتی سوریه دستگیر یا ناپدید شده بودند.
«مردم اصلاحات نمیخواهند»
رایان معروف، رئیس تبعیدی «سویدا۲۴»، میگوید:
سویدا پیش از این شاهد اعتصاب و جنبش مدنی مانند این نبوده است. مردم اصلاحات نمیخواهند. این رژیم قادر به تأمین هیچیک از نیازهای مردم نیست. این اعتراضات امید را در مردم سوریه بیدار کرده است. مطالبات آنها روشن است و هیچکس تقاضای اقتصادی نمیکند. مردم سویدا نیز در چند سال گذشته اعتراض کردند و چیزی تغییر نکرد.
معروف تأکید کرد که در تجدید اعتراضات به جای نارضایتیهای اقتصادی که در سالهای گذشته با اعتراضات کوچکتری در سویدا شاهد آن بودیم، درخواست تغییر سیاسی مطرح است. او گفت:
[مردم] اگر اصلاحات اقتصادی میخواستند، جور دیگری اعتراض میکردند، مثلاً به خیابانها میآمدند و سعی میکردند به بانکها نفوذ کنند، یا خواستار تغییر وزیر و بازگرداندن یارانه سوخت میشدند. آنها به دفاتر حزب بعث، یکی از معدود شاخههای فعال آن در سوریه، حمله نمیکردند. مردم میخواهند اسد برود.
تظاهرات در مناطقی که بیشتر آنها دروزی هستند با حمایت روحانیان محلی و دیگر گروههای منطقه، مانند بادیهنشینان همراه است و این ضربه بیشتری به رژیم اسد است که مدتها از دفاع از اقلیتهای کشور سخن گفته و تبلیغ کرده است.
ارزش لیر سوریه در طول تابستان به پایینترین سطح تاریخی خود رسیده و در بازار سیاه هر یک دلار ۱۵ هزار لیر معامله میشود. پول سوریه نسبت به اواخر سال گذشته میلادی سه برابر از ارزش خود را از دست داده است. دولت در این شرایط و در میانه طرح بازسازی پرهزینه یارانه کالاهای اساسی از جمله نان و بنزین، به افزایش دستمزدها ادامه میدهد.
سازمان ملل متحد در ماه ژوئن اعلام کرد که جنگ ۱۲ ساله سوریه، ۹۰ درصد جمعیت باقیمانده آن را با افزایش قیمت مواد غذایی و قطع برق و کمبود سوخت به زیر خط فقر کشانده است.
با وجود تلاشهای اسد برای بازگشت به اتحادیه عرب و برقراری مجدد روابط با دشمنان سابق در خلیج فارس، کنترل او بر قلمرو سوریه همچنان شکننده است و بحران اقتصادی عمیق ادامه دارد.
به جز عمر رحمون، رئیس کمیته آشتی ملی سوریه که در شبکههای اجتماعی معترضان را به گروههای افراطی نسبت داد، دولت اسد اظهارنظر کمی در مورد اعتراضات کرده است.
دمشق فروپاشی اقتصاد خود را به گردن تحریمهای غرب میاندازد که پس از ثبت جنایتهای جنگی رژیم اسد و همچنین نقش آن در تجارت منطقهای مواد مخدر افزایش یافته است.
رایان معروف میگوید اعتراضات نشان میدهد که تلاشهای اسد برای کنترل اوضاع و فرونشاندن خشم عمومی، حتی در مناطق تحت نفوذ دولت، پیش نرفته است. او میگوید:
مردم خواهان حکومتی عادلاند و رژیم اسد قادر به دادن آن به مردمش نیست. هر کاری که این رژیم انجام دهد برای مردمش کافی نخواهد بود. جهان فکر میکند که بشار اسد پس از پذیرش مجدد در اتحادیه عرب پیروز شده است، اما این مردماند که تشخیص میدهند او یک حاکم مشروع است یا خیر.