دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده آمریکا در چهارماه گذشته با چهار کیفرخواست در دادگاه‌های فدرال و ایالتی مواجه شده است.

درچهارمین پرونده‌ جزایی که در جورجیا جریان دارد، دادستان ناحیه آتلانتا ــ اصلی‌ترین حوزه انتخاباتی ایالت جورجیا ــ یافته‌های تحقیقات خود در زمینه دخالت ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ را در اختیار هیات عالی منصفه قرار داد و رئیس جمهوری سابق ایالات متحده به خاطر تلاش برای واژگون کردن نتیجه انتخابات، به ۱۳ مورد اتهامی متهم شده است. ۱۸ تن از حامیان و متحدان و دستیاران و وکیلان او هم متهم هستند.

در زمینه پرونده‌های حقوقی ترامپ سوالات متعددی مطرح شده که در این مطلب به برخی از آن‌ها پاسخ داده می‌شود. 

آیا در تاریخ آمریکا چنین چیزی سابقه داشته است؟

هرگز.

تا کنون هیچ‌یک از روسای جمهوری آمریکا و یا معاون‌های ریاست‌جمهوری آمریکا به طور رسمی به جرم فدرال متهم نشده‌اند.

شاید محاکمه آرون بر معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا در سال ۱۸۰۷ به اتهام خیانت تنها استثنا باشد. آرون بر معاون توماس جفرسون سومین رئیس‌جمهوری آمریکا بود. 

گردهمایی تبلیغاتی ترامپ فرودگاه اوپا لوکا در فلوریدا، دوم نوامبر ۲۰۲۰- عکس از خبرگزاری فرانسه

چهار پرونده تحقیقات در مورد ترامپ چیستند؟

پرونده واشنگتن‌دی‌سی: وقایع ششم ژانویه

جک اسمیت، بازپرس ویژه اوت سال جاری، چهار مورد اتهام به ترامپ در رابطه با تلاش برای ماندن در قدرت پس از انتخابات ۲۰۲۰ در واشنگتن دی‌سی وارد کرد.

اساس استدلال این کیفرخواست این است که ترامپ در مورد «تقلب و تخلف گسترده» در انتخابات دروغ گفته و به مقام‌های متعددی فشار آورده تا نتیجه را تغییر دهند. 

روز ششم ژانویه سال ۲۰۲۰ و زمانی‌که در یک مراسم تشریفاتی در آخرین مرحله، کنگره در حال تأیید نهایی پیروزی جو بایدن رقیب ترامپ در این انتخابات بود، ترامپ در برابر کاخ سفید به طرفدارانش گفت: «ما (به سمت کنگره) می‌رویم و من آنجا با شما خواهم بود.»

صدها نفر از طرفداران خشمگین ترامپ به کنگره حمله کردند. حمله به ساختمان کنگره چندین کشته و ده‌ها زخمی برجای گذاشت. در روزهای بعد صدها نفر که در حمله به کنگره شرکت داشتند، بازداشت و به جرایم فدرال متهم شدند. دادگاه متهمان همچنان در جریان است.

تاریخ دادگاه محاکمه ترامپ در رابطه با این پرونده هنوز روشن نیست.

پلیس در حال عقب‌راندن طرفداران ترامپ که قصد ورود به کنگره را دارند. ۶ ژانویه ۲۲ (عکس از خبرگزاری فرانسه)

پرونده فلوریدا: اسناد طبقه‌بندی‌شده

ماه ژوئن، تیم حقوقی جک اسمیت در پرونده‌ای جداگانه و در ایالت فلوریدا ترامپ را به ۳۷ مورد اتهامی متهم کرد.

رئیس‌جمهوری سابق آمریکا متهم است که اسنادی محرمانه از جمله اسرار دفاعی را به صورت غیر‌قانونی نگه‌داشته و مانع اجرای عدالت شده‌است.

در کیفرخواست او آمده است که ترامپ اطلاعات طبقه‌بندی شده را به بازدیدکنندگان مارآلاگو – اقامت‌گاه شخصی او در فلوریدا- نشان می‌داده و جعبه‌های اسناد محرمانه را به شکل بی‌حساب و کتابی در اقامتگاهش انبار کرده بود. اوهمچنین متهم است که به تیم تحقیق دروغ گفته و مانع تحقیقات فدرال شده است.

در پایان ماه ژوئیه تیم حقوقی جک اسمیت کیفرخواستی دیگر ثبت کردند که جایگزین کیفرخواست قبلی می‌شد و شامل اتهام‌های بیشتری بود از جمله این که ترامپ به جای آن‌که تصاویر دوربین‌های مداربسته را در اختیار تیم تحقیق قرار دهد، سعی درپاک کردن آن‌ها داشته است. تاریخ محاکمه این پرونده  روز بیستم مه سال ۲۰۲ ( ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳) تعیین شده است. 

موتورسیکلت‌‌های پلیس که کاروان موتوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا را اسکورت می‌کنند - ۱۳ژوئن ۲۰۲۳- میامی ، فلوریدا - عکس از خبرگزاری فرانسه
موتورسیکلت‌‌های پلیس که کاروان موتوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا را اسکورت می‌کنند – ۱۳ژوئن ۲۰۲۳- میامی ، فلوریدا – عکس از خبرگزاری فرانسه

تفاوت مورد ترامپ و بایدن در زمینه نگهداری اسناد طبقه‌بندی‌شده چیست؟

اسناد طبقه‌بندی شده در منزل رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا (جوبایدن) نیز پیدا شد و اکنون بازپرس ویژه‌ای در حال تحقیق در مورد این موضوع است. تفاوت مورد بایدن و ترامپ در این است که در مورد ترامپ او ظرف حدود یک‌سال به طور جدی مانع انتقال این اسناد به آرشیو ملی آمریکا می‌شد. از نظر قانونی پس از این که دوره ریاست‌جمهوری هر رئیس‌جمهوری خاتمه یافت او موظف است تا اسناد کاخ سفید رابه آرشیو ملی تحویل دهد.

جک اسمیت، بازپرس ویژه، واشنگتن‌دی‌سی، اوت ۲۰۲۳
جک اسمیت، بازپرس ویژه، واشنگتن‌دی‌سی، اوت ۲۰۲۳- عکس از خبرگزاری فرانسه

پرونده منهتن: دستکاری در اسناد 

ماه آوریل، آلوین براگ- دادستان منهتن- ترامپ را به ۳۴ مورد اتهامی در رابطه با دستکاری در اسناد مالی کسب‌وکارش برای سرپوش گذاشتن در پرداخت حق السکوت به استورمی دنیلز -هنرپیشه فیلم‌های بزرگسالان- متهم کرد. 

استورمی دنیلز، هنرپیشه فیلم‌های پورن، ادعا کرده با دونالد ترامپ رابطه داشته و مایکل کوهن، وکیل ترامپ در زمان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶، امکان پرداخت حق السکوت به خانم دنیلز را فراهم کرده بود. هر چند پرداخت حق السکوت به خودی خود جرم تلقی نمی‌شود، اما نحوه و محل پرداخت چنین حق السکوتی در حقیقت تخلف از قوانین مالی کمپین بود و این یکی از تخلفاتی بود که مایکل کوهن به خاطر آن به زندان افتاد. کوهن اصرار داشت که حق السکوت را به دستور ترامپ پرداخت کرده و ترامپ هم این اتهام را رد کرده بود.

تاریخ محاکمه ترامپ در رابطه با این پرونده ۲۵ مارس ۲۰۲۴ ( ۶ فروردین ۱۴۰۳) تعیین شده است.

استورمی دنیلز ( هنرپیشه فیلم‌های بزرگسالان) دربرابر ساختمان دادگاه در یکی از محاکمات مربوط به مایکل کوهن، نیویورک، آوریل ۲۰۱۸
استورمی دنیلز ( هنرپیشه فیلم‌های بزرگسالان) دربرابر ساختمان دادگاه در یکی از محاکمات مربوط به مایکل کوهن، نیویورک، آوریل ۲۰۱۸-( عکس از Yana Paskova/Getty Images/AFP Yana Paskova / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / Getty Images via AFP)

پرونده جورجیا: انتخابات ۲۰۲۰

ترامپ  در کیفرخواست چهارمی نیز به ۱۳ فقره اتهام متهم شده است. این پرونده توسط فانی ویلیس، دادستان ناحیه فولتون در ایالت جورجیا گشوده شد و اتهام احتمالی به«تلاش برای تغییر پیروزی بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ در ایالت جورجیا» مربوط می‌شود.

منشا این این اتهام مکالمه تلفنی ترامپ با یکی از مقام‌های ایالت جورجیا است که در آن از او خواسته بود تا برایش ۱۱۷۸۰ رای پیدا کند. ( بایدن در ایالت جورجیا با اختلاف ۱۱۷۷۹ رای ترامپ را شکست داده بود.)

۱۸ تن دیگر از جمله رودی جولیانی، وکیل ترامپ، مارک میدو، رئیس سابق کارکنان کاخ سفید و جان ایستمن، وکیل سابق کاخ سفید هم به همکاری با ترامپ در این توطئه متهم شده اند.

برای اظهار نظر در مورد این که آیا هیچ یک از چهار کیفرخواست بالا به محکومیت یا زندان رفتن ترامپ منجر شوند بسیار زود است. پرونده‌ها هنوز مراحل اولیه را می‌گذرانند و تغییرات و چرخش‌هایی ممکن است در آینده رخ دهد.

پرونده‌های دیگری هم در راهند؟

پرونده‌ جاری

لتیشیا جیمز، دادستان نیویورک پرونده شکایتی را علیه سازمان ترامپ گشوده است. اتهام «سازمان ترامپ» در این پرونده دروغ‌گفتن به وام دهندگان (بانک) و سازمان‌های بیمه برای بیشتر نشان دادن ارزش شرکت ترامپ و دارایی‌هایش است. انتظار می‌رود محاکمه این پرونده اوایل اکتبر صورت گیرد. 

پرونده‌های بالقوه

از نظر قضایی، خانواده قربانیان جریان حمله به کنگره نیز می‌توانند از ترامپ شکایت کنند. 

احتمال طرح پرونده‌های دیگری نیز در دادگاه علیه ترامپ در مورد مسایل دیگر وجود دارد. از جمله تحقیقات در مورد پرونده مالیاتی ترامپ که در نیویورک در جریان است. دیگر پرونده‌هایی که هنوز به سرانجام نرسیده‌اند نیز ممکن است ادامه یابند از جمله مسأله احتمال تخلف مالی در زمان برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری. 

علاوه بر همه این‌ها امکان باز شدن مجدد پرونده‌های پیشین دور از انتظار نیست. وزارت دادگستری از نظر حقوقی می‌تواند پرونده تحقیق در مورد روسیه را بار دیگر باز کند. 

تعدادی پرونده نیز به صورت بالقوه می‌توانند در زمینه اتهام سوء رفتارجنسی مطرح شوند.

جلسه شهادت افسران پلیس در کمیته تحقیق وقایع ششم ژانویه کنگره از چپ به راست افسران پلیس: هری دان، دنیل هاجز، مایکل فانون و آکویلینو گانل، ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۱- کنگره آمریکا (عکس از خبرگزاری فرانسه)

پرونده تعرض جنسی و افترا علیه جین کارول

دونالد ترامپ در پرونده تعرض جنسی و افترا علیه جین کارول مقصر شناخته شد، هر چند از اتهام تجاوز تبرئه شد.

جین کارول که اینک ۷۹ سال دارد از ترامپ شکایت کرده و گفته بود آقای ترامپ ۷۶ ساله، اواخر سال ۱۹۹۵ یا اوایل سال ۱۹۹۶ یعنی حدود سه دهه پیش در رختکن یک فروشگاه بزرگ در منهتن نیویورک به او تعرض جنسی کرده است.

دادگاه به نفع خانم کارول رای صادر کرد و دستورداد مبلغ پنج میلیون دلار به عنوان خسارت به خانم کارول پرداخت شود. هرچند به دنبال اظهاراتی که ترامپ پس از صدور حکم کرد وکلای خانم کارول پرونده را مجدد به جریان انداخته و این بار طلب ۱۰ میلیون دلار کرده‌اند.

از چشم ترامپ

ترامپ چه می‌گوید؟

دونالد ترامپ اتهامات وارده به خودش را رد کرده و آن‌ها را سیاسی و توطئه دموکرات‌ها و لیبرال‌ها می‌داند.

اگر ترامپ پیش از رای دادگاه انتخابات برنده شود، چه خواهد شد؟

ترامپ اگر دوباره رئیس‌جمهوری شود ، پرونده‌ها بسته خواهند شد. ترامپ در آن صورت کنترل دادگستری را در دست خواهد داشت و به راحتی می‌تواند پرونده را مختومه اعلام کند.

اما اگر ترامپ در آینده رئیس جمهوری آمریکا شود، نمی‌تواند از قدرت ریاست جمهوری برای عفو خودش در مورد اتهام‌های مربوط به دادگاه‌های ایالتی همچون مورد جورجیا بهره ببرد.

در صورت محکومیت می‌تواند در انتخابات رقابت کند؟

اگر ترامپ یکی یا همه این دادگاه‌ها را ببازد و محکوم شود باز هم می‌تواند در انتخابات به عنوان نامزد شرکت کند. از نظر قانون اساسی ‌آمریکا تنها شرط‌های لازم برای نامزدی ریاست جمهوری، شهروندی بر اساس تولد در خاک آمریکا، حداقل داشتن ۳۵ سال و اقامت در آمریکا دستکم برای ۱۴ سال است که ترامپ همه این شرایط را دارد. این‌که آیا ترامپ در صورت محکومیت رای بیاورد بستگی به نظر رای دهندگان آمریکایی دارد.

در صورت محکومیت می‌تواند رای دهد؟

اگر ترامپ در دادگاه به جرمی فدرال محکوم شود یا پرونده نیویورک را ببازد اجازه رای دادن در ایالت محل زندگی‌اش یعنی فلوریدا را حداقل تا پایان دوره بالقوه محکومیت نخواهد داشت.

محاکمه استیضاح ترامپ مشکلی برای نامزدی او در انتخابات ۲۰۲۴ ایجاد می‌کند؟

اگر فردی توسط مجلس نمایندگان آمریکا استیضاح و توسط سنا محکوم شود نه تنها از ریاست‌جمهوری خلع شده بلکه اجازه ندارد مجدد به کاخ سفید برود. این مساله در مورد ترامپ صدق نمی‌کند. ترامپ دوبار در مجلس نمایندگان آمریکا استیضاح شده و هر دو بار هم در سنا تبرئه شده است.

آیا ترامپ ممکن است به زندان بیفتد؟

برای طرح یک چنین سوالی واقعا زود است. ترامپ هنوز محاکمه نشده چه برسد به محکوم شدن. اما اگر روزی محکوم شد واقعا زندان رفتن او بسیار بعید به نظر می‌رسد. ترتیب دادن مسائل امنیتی در زندان برای ترامپ که پیش از این رئیس‌جمهوری آمریکا بوده و بر اساس قانون محافظ مادام العمر دارد، روشن نیست. 

مقام‌های ارشد آمریکایی که پیش از اینکه به جرایمی متهم شده بودند، همیشه راهی برای اجتناب از سلول‌های زندان یافته‌اند. ریچارد نیسکون در ماجرای واترگیت بهترین مثال است که توسط رئیس‌جمهوری بعدی (جرالد فورد) در اقدامی پیش‌گیرانه عفو شد.

طرفداران ترامپ در برابر دادگاه فدرال در میامی، فلوریدا، ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳
طرفداران ترامپ در برابر دادگاه فدرال در میامی، فلوریدا، ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳- عکس از خبرگزاری فرانسه

 ترامپ در راه انتخابات ۲۰۲۴

تا ماه اوت سه نفر از حزب دمکرات، ۱۲ نفر از حزب جمهوری‌خواه و یک نامزد از حزب سوم ( کورنل وست) برای رقابت ۲۰۲۴ ریاست جمهوی آمریکا ثبت نام کرده اند. در راس این افراد در حزب دمکرات رئیس‌جمهوری فعلی جو بایدن و در حزب جمهوری‌خواه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری سابق آمریکا است. ترامپ به واسطه پایگاه مردمی‌اش به باور بسیاری شاید بیشترین شانس را دارد. در نظرسنجی‌‌هایی که اخیرا نتایج آن منتشر شده میزان محبوبیت ترامپ نسبت به سایر رقبای درون حزبی فاصله چشمگیری داشته است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین نوامبر سال گذشته در اقامتگاهش در مارالاگو (فلوریدا) به طور رسمی اعلام کرد که به دنبال نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ است. ترامپ در صورتی که پیروز شود در زمان تحلیف دور دوم ۷۸ ساله خواهد بود. در تاریخ آمریکا فقط یک رئیس‌جمهوری (گروور کلیولند، در اواخر قرن نوزدهم) دوبار غیر متوالی وارد کاخ سفید شد.