دولت ایران شامگاه یکشنبه ۱۸ تیر درباره شکایتنامه کانادا، اوکراین، سوئد و بریتانیا علیه جمهوری اسلامی در مورد سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی بهدست سپاه پاسداران بیانیهای منتشر کرد و در آن گفت: «بهمنظور صیانت از حقوق و منافع ملی خود نزد دیوان بینالمللی دادگستری، تدابیر و اقدامات لازم را به نحو مقتضی اتخاذ خواهد نمود».
دولت در بیانیه خود مدعی شد اقدامات لازم در مورد رسیدگی به این پرونده را انجام داده و با این کشورها همکاری کرده و گزارش فنی از این رویداد را برای آنها فرستاده است.
در بیانیه همچنین ضمن اشاره به تعیین پرداخت ۱۵۰ هزار دلار غرامت به بازماندگان کشتهشدگان، گفته شده که دستگاه قضائی جمهوری اسلامی بر اساس قوانین کشور «بررسیهای اولیه و همهجانبه خود را با جدیت، استقلال و بیطرفی» انجام داده و پس از تنظیم کیفرخواست «دادگاه نظامی صلاحیتدار، رسیدگی قضائی عادلانه و شفاف را در خصوص کلیه متهمان با حضور خانوادههای جانباختگان، وکلا و کارشناسان پرونده به عمل آورده»؛ ادعاهایی که هیچگاه مورد پذیرش خانوادههای قربانیان و چهار کشور مزبور قرار نگرفته است.
دولت ایران همچنین مدعی شده است که کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد با رجوع به دیوان بینالمللی دادگستری پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران را نادیده گرفتهاند و نشان میدهند که به مذاکره با جمهوری اسلامی پایبند نیستند.
روز چهارشنبه ۱۴ تیر / ۵ ژوئیه کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد شکایتی را علیه جمهوری اسلامی ایران در دیوان بینالمللی دادگستری در رابطه با سرنگون کردن پرواز پیاس۷۵۲ خطوط مسافربری اوکراین به دست سپاه پاسداران به ثبت رساندند.
این نخستین شکایت رسمی علیه جمهوری اسلامی در دیوان بینالمللی دادگستری از جانب چهار کشوری است که اتباع آنها در نتیجه ساقط شدن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین کشته شدند.
دیوان بینالمللی دادگستری همزمان با ثبت این شکایت، طی بیانیهای مطبوعاتی اعلام کرد این شکایت درباره اختلافات بر اساس کنوانسیون سرکوب اقدامات غیرقانونی علیه ایمنی هواپیمایی کشوری (کنوانسیون مونترال) است.
کشورهای کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد میگویند ایران مجموعهای از تعهدات خود تحت کنوانسیون مونترال را که منجر به سرنگونی یک هواپیمای غیرنظامی (هواپیمای اوکراینی) در تاریخ ۸ ژانویه ۲۰۲۰ شده، نقض کرده است.
کوروش دوستشناس، سخنگوی انجمن خانوادههای پرواز پیاس۷۵۲ در گفتوگو با زمانه گفت سه روز انکار و پنهانکاری درباره شلیک پدافند هوایی سپاه پاسدران به پرواز پیاس۷۵۲، پاکسازی محل حادثه قبل از انجام تحقیقات، بیاحترامی به کشتهشدگان و خانوادههای قربانیان، برخورد حکومت بعد از حادثه، عدم همکاری برای آشکار شدن حقیقت، شلیک به یک هواپیمای مسافربری در حال پرواز و موارد دیگر همگی نقضکننده کنوانسیون مونترال و دیگر کنوانسیونهای بینالمللی است که جمهوری اسلامی به آنها متعهد است.
بهگفته کوروش دوستشناس، خانوادههای پرواز اوکراینی اعلام کردهاند همه راههای قانونی را طی خواهند کرد.
پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراینی بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ به فاصله کوتاهی پس از پرواز از فرودگاه بینالمللی تهران با شلیک دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن از جمله ۱۶۴ ایرانی جان باختند.