عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای روز سه‌شنبه ۱۳ تیر / ۴ ژوئیه در بیست‌وسومین نشست سران کشورهای عضو این سازمان به ریاست هند که به‌شکل مجازی برگزار شد، رسماً اعلام شد.
ژانگ مینگ، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای در این‌باره گفت: «عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای تعامل در آن را با محتوای عملی تازه‌ای تکمیل می‌کند و چشم‌اندازهای وسیعی خواهد گشود.»
او از «تلاش‌های ایران برای تحقق رویه‌های داخلی پیوستن به سازمان همکاری شانگهای» قدردانی کرد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه پنج‌شنبه هفته گذشته اعلام کرد که عضویت کامل جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سازمان همکاری شانگهای سه‌شنبه ۱۳ تیر / ۴ ژوئیه رسمیت خواهد یافت.
قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ / ۲۵ خرداد ۱۳۸۰ در شانگهای سازمان همکاری شانگهای (SCO) را تأسیس کردند. هشت کشور هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان عضو این سازمان هستند که ایران نیز به آن‌ها پیوست. افغانستان، بلاروس، و مغولستان عضو ناظر و جمهوری آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا شرکای گفت‌وگوی سازمان همکاری شانگهای هستند.
در سپتامبر ۲۰۲۲ روند پیوستن ایران به‌عنوان عضو جدید سازمان همکاری شانگهای آغاز شد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی پیش از آغاز بیست‌و‌دومین اجلاس این سازمان در شهریور سال گذشته در سمرقند، یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران را امضا کرد.
ابراهیم رئیسی در سخنرانی خود در نشست رهبران عضو سازمان همکاری شانگهای ضمن انتقاد از «سلطه‌گری غرب با توسل به اجبار اقتصادی و تحریم» که به‌گفته او «امنیت و رفاه اقتصادی و اصول تجارت عادلانه را در جهان به مخاطره انداخته است»، گفت: «همکاری اعضا در حوزه انرژی، فن‌آوری، صنعت، کشاورزی، تجارت و بازرگانی می‌تواند چشم‌اندازی روشن از نظم منطقه‌ای عادلانه، پیش چشم ملل جهان بگشاید.»
رئیسی خواهان حذف دلار از مبادلات منطقه‌ای شد و افزود: «گسترش استفاده از ارزهای ملی در تجارت بین‌المللی و مبادلات مالی میان اعضای این سازمان و شرکای تجاری آن‌ها، نیازمند توجه جدی‌تری است.»
او گفت: «جمهوری اسلامی ایران از هرگونه اقدام جهت معرفی ابزارهای مالی پرداخت، مبتنی بر فن‌آوری‌های نوین، جهت تسهیل تبادلات مالی میان اعضا و شرکای تجاری، به‌ویژه در چارچوب‌های چندجانبه، استقبال می‌کند.»
جمهوری اسلامی با رویکرد نگاه به شرق که در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی تشدید شده است مشتاق عضویت دائم در این سازمان بود و بیش از یک دهه در انتظار آن نشست.
در بیانیه پایانی اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای آمده است: «کشورهای عضو بر اهمیت تاریخی پذیرش جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان یک کشور عضو کامل تأکید کردند.»
رهبران سازمان همکاری شانگهای در بیانیه پایانی خود همچنین گفتند که فعالیت‌های این سازمان علیه هیچ کشور دیگری نیست و کشورهای عضو آماده همکاری گسترده با تمامی کشورها هستند.
بیانیه مشترک تأکید کرده است که سازمان همکاری شانگهای با حل مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از طریق «ایدئولوژی‌گرایی و تفکر تقابلی» مخالف است.
پیمان شانگهای عمدتاً بر مسایل امنیتی، منطقه‌ای و توسعه تمرکز دارد.