مردم زاهدان جمعه ۲۶ خرداد ۱۴۰۲، سیوهفتمین جمعه اعتراضی خود را پس از «جمعه خونین» این شهر، در خیابانها برگزار کردند.
این جمعه اعتراضی در حالی برگزار شد که براساس گزارشهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی روز قبل از آن، پنجشنبه ۲۵ خرداد، دهها خودرو و نیروی نظامی از استان کرمان به زاهدان اعزام شده بودند.
اعزام این نیروها پس از آن انجام شد که دفتر عبدالحمید اسماعیلزهی (مولوی عبدالحمید)، امام جمعه اهل سنت، روز چهارشنبه اعلام کرد که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی مانع سفر این روحانی به حج شده است.
همچنین اینترنت شهر زاهدان از حدود ساعت ۱۰ صبح جمعه همزمان با سخنرانی مولوی عبدالحمید در نماز جمعه دچار اختلال شدید شد و سپس در محدوده مصلی بهطور کامل قطع شد.
در جمعههای گذشته نیز اختلال گسترده در اینترنت زاهدان گزارش شده بود.
جوّ زاهدان در روز جمعه بهشدت امنیتی بود. در همه مبادی ورودی و خروجی زاهدان گشتهای نیروی انتظامی حضور داشتند و هلیکوپترهای نظامی در حین برگزاری نماز جمعه بر فراز آسمان زاهدان به پرواز در آمدند.
شبکههای تلگرامی که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهند نیز گزارش دادند که روز جمعه خودروهای با پلاک مخدوش حامل نیروهای امنیتی در منطقه خیام و مسجد مکی زاهدان در گشتزنی و تردد بودند.
یک منبع آگاه به شبکه «حالوش» گفت:
از امروز علاوه بر خودروهای نظامی تعداد زیادی خودرو با پلاک مخدوش و شخصی که سرنشینهای آنها نیروهای لباس شخصی بودند اقدام به تجسس و گشتزنی در خیابانهای منتهی به مسجد مکی کردند.
در تظاهرات جمعه ۲۶ خرداد، مردم زاهدان مثل هفتههای گذشته شعارهایی علیه حکومت سردادند از جمله این شعارها «وقت اتحاد، وقت انقلاب»، «ایرانی! اتحاد، انقلاب، آزادی»، «کرد و بلوچ و آذری آزادی و برابری»، «مرگ بر خامنهای»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد»، «برادر شهیدم خونت رو پس میگیرم» و «سهم بلوچ از ایران، انکار، گلوله، اعدام» بود.
معترضان همچنین پلاکاردهایی در دست داشتند که در آنها خواستار اتحاد اقوام ایرانی و حمایت از خواستههای مردم بلوچ شده و گفته بودند: «در کنار هم غیرقابل شکستیم».
بر روی پلاکارد دیگری نوشته شده بود: «اوین شده دانشگاه، تهران شده بازداشتگاه»
مردم زاهدان پس از «جمعه خونین» این شهر در ۸ مهرماه سال گذشته هر هفته تجمعات اعتراضی خود را برپا کردهاند. در «جمعه خونین» دستکم ۱۰۰ نفر کشته شده و دهها نفر زخمی یا دچار نقص عضو و نابینایی شدند.
در خطبههای نماز جمعه ۲۶ خرداد مهمترین بخش از سخنان عبدالحمید اسماعیلزهی (مولوی عبدالحمید)، امام جمعه اهل سنت، به آزار و اذیت بهائیان اختصاص داشت.
مأموران امنیتی جمهوری اسلامی ۱۲ خردادماه از برگزاری مراسم دعاخواندن شماری از شهروندان بهائی در آرامستان بهائیان تهران (گلستان جاوید) جلوگیری کردند. این شهروندان بهائی قصد داشتند با حضور بر مزار یکی از همکیشان خود که بدون رضایت و اطلاع خانواده دفن شده بود به دعاخواندن بپردازند اما مأموران امنیتی تنها به خانواده متوفی اجازه حضور در آرامستان بهائیان را داده و بقیه حاضران از پشت درهای بسته به مراسم دعاخوانی پرداختند.
در سالهای گذشته نیز مأموران حکومتی بارها درگذشتگان بهائی را بدون اطلاع خانواده آنها و بدون رعایت آیین خاکسپاری بهائیان از جمله در گورستان خاوران، محل دفن دستهجمعی زندانیان سیاسی در کشتار سال ۶۷، به خاک سپردهاند.
مولوی عبدالحمید در خطبههای نماز جمعه در اینباره گفت:
شنیدهام وقتی مردم [بهائی] برای سالگرد و چهلم اعضای خانوادهشان که کشته شدهاند به قبرستانها میروند از سوی پلیس ضد شورش برایشان مزاحمت ایجاد میشود. (…) همه شهروندان ایرانی باید بتوانند مراسم مذهبی، قومی و رسوم خود را انجام دهند و نباید برای کسانی که سوگوار و عزاداراند مزاحمتی ایجاد شود.
عبدالحمید اسماعیلزهی با انتقاد از تندرویها با بهائیان افزود:
آنها (بهائیان) شکایت دارند که جنازههای ما را تحویل نمیدهند یا نمیگذارند در قبرستان خودمان آنها را دفن کنیم. اینها بشر و انسان و شهروند ایران هستند و نباید حق شهروندی آنها زیر پا گذاشته شود.
روز ۲۸ خرداد / ۱۸ ژوئن چهلمین سالگرد اعدام ۱۰ زن بهائی در شیراز است که در یک شب توسط جمهوری اسلامی در میدان چوگان شیراز به دار آویخته شدند. مولوی عبدالحمید با اشاره تلویحی به این سالگرد گفت:
شنیدم چندین زن بهائی را اعدام کرده و جنازههایشان را تحویل خانوادهها ندادند و خودشان دفن کردند. این چه کاری است که میکنید؟ وقتی این حرفها را میشنویم، سرمان پایین میافتد. این رفتارها تندروی است. بهائی و درویش و زرتشتی حق شهروندی دارد و باید حقوق همه ایرانیان را رعایت کنیم.
سیوهفتمین جمعه اعتراضی مردم زاهدان در حالی برگزار شد که هفته گذشته روزنامه «اعتماد» از کشته شدن ۱۶۸ سوختبر بلوچ در یک سال گذشته خبر داد. «اعتماد» نوشت:
تنها در سال گذشته، ۱۷۰ خودروی سوختبر هنگام سوختکشی در جادههای ایرانشهر و سرباز منفجر شده است و ۱۶۸ سوختبر بلوچ کشته شدهاند که از این سوختبران ۱۴۷ نفر زن و بچه داشتهاند.
بهگفته این روزنامه به دلیل فقر و نبود کار در سیستان و بلوچستان بسیاری از جوانان که «اغلب آنها کمتر از ۳۰ سال دارند» به این کار روی میآورند و بهطور میانگین هر هفته چهار نیسان سوختکش در جادههای خروجی ایرانشهر منفجر شده است.
«کمپین فعالین بلوچ» نیز در این هفته اعلام کرد که در پنج ماه اخیر دستکم ۵۳ زندانی بلوچ در زندانهای مختلف جمهوری اسلامی اعدام شدند.