بهگفته منابع اوکراینی، پس از تخریب سد کاخوفکا در دنیپرو واقع در جنوب این کشور، حدود ۴۲ هزار نفر در معرض خطر سیل قرار دارند. مارتین گریفیث، هماهنگکننده کمکهای اضطراری سازمان ملل متحد به شورای امنیت گفت که ریزش سد «پیامدهای جدی و گستردهای برای هزاران نفر در جنوب اوکراین در دو طرف خط مقدم خواهد داشت و خانه، غذا، آب سالم و معیشت خود را از دست خواهند داد». میزان واقعی فاجعه در روزهای آینده مشخص خواهد شد.
تاکنون هیچ مورد مرگی گزارش نشده است اما خبرگزاری روسی تاس میگوید دستکم هفت نفر ناپدید شدهاند. جان کربی، سخنگوی دولت آمریکا معتقد است که سیل احتمالاً منجر به «تلفات بسیاری» خواهد شد.
در همین حال، سطح آب در دشتهای سیلابی در سواحل دنیپرو در پایین دست سد همچنان به افزایش خود ادامه میدهد. الکسی کولبا، معاون رئیس کابینه اوکراین گفت وضعیت در منطقه کورابل در خرسون دشوارتر است. سطح آب در آنجا به ۳,۵ متر رسیده و بیش از یکهزار خانه زیر آب رفتهاند. کارشناسان احتمال میدهند که سیل، امروز چهارشنبه ۱۷ خرداد / ۷ ژوئن به اوج خود برسد.
مزارع ممکن است به بیابان تبدیل شوند
وزارت کشاورزی اوکراین پیشبینی میکند حدود ۱۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی در کرانه شمالی رود دنیپرو در منطقه خرسون پس از تخریب سد دچار سیلاب شود. این وزارتخانه شامگاه سهشنبه در وبسایت خود اعلام کرد در کرانه جنوبی، منطقه تحت اشغال روسیه، چندین برابر این منطقه دچار سیل خواهد شد. در روزهای آتی این وزارتخانه تصویر دقیقتری از وضعیت خواهد داشت و اطلاعات روشنتری اعلام خواهد شد.
افزون بر این، وزارت کشاورزی اوکراین گفت فاجعهای که بهدست انسان رخ داده است باعث اختلال در تأمین آب ۳۱ سامانه آبیاری مزرعه در مناطق دنپروپتروفسک، خرسون و زاپوریژیا خواهد شد. در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «تخریب نیروگاه برق آبی کاخوفکا به این معناست که مزارع جنوب اوکراین در سال آینده به بیابان تبدیل خواهند شد.»
زلنسکی: همچنان کشور را آزاد خواهیم کرد
در همین حال، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین گفت این کشور اجازه نخواهد داد که انفجار سد مانع از بازپسگیری سرزمینهای اشغالی شود. زلنسکی در پیام ویدئویی شامگاه سهشنبه خود گفت:
فاجعه در نیروگاه برق آبی کاخوفکا توسط تروریستهای روسی باعث توقف اوکراین و اوکراینیها نخواهد شد.
زلنسکی با بیان اینکه هدف از منفجر کردن سد کاهش سرعت ضد حمله اوکراین است، افزود «ما همچنان کل کشورمان را آزاد خواهیم کرد. چنین حملاتی نمیتواند از شکست روسیه جلوگیری کند، این تنها نشاندهنده آن است که مسکو در پایان باید خسارت بیشتری بپردازد». دادستان کل اوکراین به دادگاه کیفری بینالمللی برای تحقیق در مورد این انفجار شکایت کرده است.
زلنسکی به مردم این منطقه قول کمک داد و گفت دولت تمام تلاش خود را برای نجات سیلزدگان و تأمین آب آشامیدنی مردم انجام میدهد. آندری یرماک، رئیس دفتر ریاست جمهوری اوکراین، روسیه را به «جنایت جنگی بیسابقه» متهم کرد.
متهم کردن یکدیگر در شورای امنیت
پس از تخریب سد کاخوفکا، کییف و مسکو در شورای امنیت سازمان ملل یکدیگر را مقصر دانستند. اوکراین روسیه را به انفجار این سد متهم میکند و مسکو مدعی است که نیروهای اوکراینی این تأسیسات را گلولهباران کردند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، پیش از نشست ویژه شورای امنیت که بدون او برگزار شد، در اینباره گفت «تراژدی سد ویرانشده کاخوفکا نمونه دیگری از وحشتناک بودن جنگ علیه مردم است» و «این یکی دیگر از پیامدهای ویرانگر حمله روسیه به اوکراین است».
تقریباً همه اعضای شورای امنیت همین موضع را داشتند.
گوترش در همین حال تأکید کرد که سازمان ملل هیچ اطلاع مستقلی از چگونگی تخریب این سد ندارد. رابرت وود، نماینده واشنگتن در سازمان ملل نیز همین سخن را تکرار کرد و گفت هنوز اطلاعات موثقی در مورد انگیزه تخریب سد در دست نیست.
وود تأکید کرد که خرابکاری توسط کییف را بعید میداند. او گفت:
چرا اوکراین باید چنین کاری را با قلمرو و مردم خود انجام دهد، سرزمین خود را دچار سیل و دهها هزار نفر را مجبور به ترک خانههای خود کند؟ این کار منطقی نیست.
روسیه برای دسترسی سازمان ملل شرط تعیین کرد
واسیلی نبنزیا، نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان ملل پیش از ورود به سالن شورای امنیت به خبرنگاران گفت:
سازمان ملل نباید اشتباهاتی را که در بررسی حمله به خطوط لوله نورداستریم انجام داد مرتکب شود.
نبنزیا «خرابکاری کییف» را با دو هدف توضیح داد: جذب بیشترین توجه برای سازماندهی مجدد زیرمجموعههای نیروهای مسلح اوکراین و وارد ساختن بیشترین خسارت انسانی به جمعیت مناطق حول این نیروگاه. او افزود:
معتقدیم که رژیم کییف و اربابان غربی که به آن سلاح تزریق میکنند مسئول کامل فاجعه در حال رخ دادن هستند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه صبح چهارشنبه ۱۷ خرداد / ۷ ژوئن گفت واکنش کشورهای غربی به حادثه نیروگاه برق آبی کاخوفکا کاملاً قابل پیشبینی بود. او گفت:
این یک تفکر بیهوده بیپایان است که روسیه را برای هر موضوعی فارق از آنکه این اتفاق واقعاً رخ داده یا زاییده تخیل است، متهم و سرزنش کنیم.
زاخارووا تأکید کرد که این یک کارزار اطلاعاتی غرب علیه روسیه است و هدف از آن تنها افزایش بودجه برای کییف است.
سرگی کیسلیسا، سفیر اوکراین در سازمان ملل، روسیه را به دروغگویی دوباره در شورای امنیت متهم کرد. کیسلیسا گفت به هر حال این روسیه است که اطراف سد تخریبشده را کنترل میکند و بمباران آن از خارج ممکن نبود.
واسیلی نبنزیا اعلام کرد که روسیه تنها در صورتی به امدادگران سازمان ملل اجازه ورود به مناطق تحت کنترل مسکو را میدهد که از طریق روسیه به آنجا سفر کنند.
دستکم ۴۰ شهرک بهطور جزئی یا کامل دچار سیل شدهاند و در چند روز آینده شمار بیشتری نیز گرفتار خواهند شد. نهادهای سازمان ملل به حداقل ۱۶ هزار نفر که بر اثر سیل بیخانمان شدهاند، کمکهای بشردوستانه ارائه کردهاند.
سد کاخوفکا منبع مهم آب برای کشاورزی است. تخریب آن ضربهای به تولید مواد غذایی خواهد بود. همچنین بهدلیل اختلال در تأمین آب، اکنون خطر حادثه هستهای در نیروگاه هستهای زاپوریژیا نیز افزایش یافته است. آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به پیامدهای احتمالی سرد شدن بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا که تحت کنترل روسیه است، هشدار داد.